Kayıt dışı ekonomiye dört koldan kıskaç

Gelir İdaresi Başkanlığınca (GİB) 2019-2021 dönemine ilişkin Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı hazırlandı.

39 eylemden oluşan planın "Gönüllü uyum seviyesinin yükseltilmesi", "Denetim kapasitesinin daha güçlü hale getirilmesi", "Mevzuatın gözden geçirilmesi ve düzenlemelerin yapılması", "Kurumlar arası veri paylaşımının geliştirilmesi" ve "Toplumun her kesimine yönelik farkındalığın artırılması" başlıklarında 5 ana bileşeni bulunuyor.

Plan kapsamında, ödemelerin nakit yerine banka kartı gibi ödeme araçlarıyla yapılmasının teşvik edilmesi amacıyla kart kullanıcısı ve üye iş yerleri nezdinde avantaj sağlayan düzenlemeler hayata geçirilecek.

Kayıt dışılığın yoğun olduğu sektörlerde ödemeyle mali belgenin uyumunun sağlanmasına yönelik e-fatura, e-arşiv fatura, e-irsaliye, yeni nesil ödeme kaydedici cihaz, mobil POS gibi elektronik uygulamalar yaygınlaştırılacak.

Serbest bölgeler, antrepo rejimi ve dahilde işleme rejimi gibi gümrük rejimleri ve özel amaçlı bölge uygulamaları mevzuatı ve sistemleri gözden geçirilecek. Bu sistemlerin amacı dışında kullanımını engelleyecek mekanizmaların kurulması ve diğer sistemlerle entegrasyonu sağlanacak.

3 ve üzeri işçi çalıştırana banka şartı

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veri tabanıyla GİB veri tabanından yararlanılarak yapılan risk analizi sonuçlarına göre belirlenen riskli iş yerleri nezdinde fiili ve elektronik denetim yürütülecek.

3 ve üzeri işçi çalıştıran işverenlerin ücret ödemelerinin bankalar vasıtasıyla gerçekleştirilmesine yönelik düzenlemeyle bu kapsamda elde edilen verilerin analizi yapılacak.

Şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan kartlı taşıma sistemlerinin ülke çapında yaygınlaştırılması sağlanacak. Şehirler arası tarifeli yolcu taşımacılığında düzenlenen yolcu taşıma biletlerinin e-bilet olarak düzenlenmesi sağlanacak ve ilgili kurumlarla veriler paylaşılacak.

Maçlardan sinemaya kadar e-bilet yaygınlaşacak

Gübre Takip Sistemi bünyesinde yer alan verilerin GİB ile paylaşımı sağlanarak, söz konusu veriler e-fatura sistemiyle entegre edilecek.

Spor müsabakaları, tiyatro, sinema ve konser etkinlikleri gibi biletle girilen alanlarda e-bilet uygulaması yaygınlaştırılacak ve belirlenecek etkinliklere zorunluluk getirilecek.

Taşınmaz Değerleme Sistemi kapsamında elde edilen veriler ve ekspertiz raporları ilgili kurumlarla paylaşılacak.

Sahte belge düzenleyen mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının resen durdurulmasına yönelik idari ve teknik düzenlemeler yapılacak.

Rezervasyonlar ve turlara takip

Gayrimenkul alım satımında ihtiyari olarak kullanılan Tapu Takas Sistemi yaygınlaştırılacak ve söz konusu sistemin araç alış ve satış işlemleri de dahil benzer diğer satışlarda kullanılması yönünde hukuki, idari ve teknik düzenlemeler yapılacak.

Turizm sektöründe çoğunlukla internet siteleri üzerinden veya emlakçılar aracılığıyla gerçekleşen işletme dışı konaklama faaliyetlerinin (otel, pansiyon, günübirlik ev gibi) ve rezervasyonların takibinin yapılmasıyla elde edilen çıktıların ilgili denetim birimleriyle paylaşılması sağlanacak.

Kayıt dışı, kalitesiz ve yüksek bedelle mal ve hizmet satmak amacıyla piyasa fiyatından daha düşük bedelle turistik turlar düzenleyen kişi, işletme ve acenteler takip edilecek, bu alanda gerekli yasal düzenlemeler yapılacak.

Başta kadınların yoğun olarak çalıştığı sektörlerde kayıtlı kadın istihdamını artırmaya yönelik farkındalık faaliyetleriyle sosyal yardım alanları kayıtlı çalışmaya yönlendirici bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecek.

Özel muayeneler elektronik sistemle takip edilecek

Özel muayenehanesi olan doktorların özel hastanelerde yapmış olduğu işlemlere (tedavi, muayene, ameliyat gibi) ait Özel Hastaneler Yönetmeliği gereğince tutulması ve bildirilmesi gereken kayıt ve bilgilerin, Sağlık Bakanlığınca kurulacak elektronik sistemlere girişleri yapılacak. Bu şekilde kurulan sistemlerin ilgili kurumların bilgi sistemleriyle entegrasyonu sağlanacak.

İnşaat projesinin onayından itibaren her aşamanın izlenebilmesi için gerekli sistem ve teknik altyapı vasıtasıyla kurumlar arası veri paylaşımı ve çapraz kontrol gerçekleştirilecek.

Tarımsal verilere ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığında dinamik veri akışının gerçekleştiği analiz platformu kurulacak. Dış ticaret verileriyle Hal Kayıt Sistemi verilerinin TÜİK'in ürettiği tarımla ilgili verilerle entegrasyonu yapılacak.

Dizilerle vergi mesajı

Çocuklar başta olmak üzere, toplumun tüm kesimlerinde sosyal güvenlik ve vergi bilincinin geliştirilmesi amacıyla izlenme oranı yüksek çizgi film ve dizilerin içeriğine, bu konuya ilişkin senaryolar eklenerek yayınlanacak. Gençlik merkezleriyle gençlik ve izcilik kamplarında bu konuda etkinlikler düzenlenecek.

Nakit ekonomisiyle mücadele kapsamında, ödeme işlemlerinde banka kartları ve benzeri ödeme araçlarının kullanımının özendirilmesine yönelik farkındalık oluşturulacak.

Vergisel yükümlülüklerini aksatmadan yerine getiren uyumlu mükelleflere kamu tarafından sunulan hizmetlerde ayrıcalık sağlayan düzenlemeler yapılacak.

Taşıt ve gayrimenkul alım satımı yapanlara uyarı

Tapu işlemlerinde gerçek bedelle satış işlemlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla söz konusu işlemler diğer kurumlardan alınan bilgilerle karşılaştırılarak analiz edilecek. Gerçek beyanda bulunulmaması halinde düzeltme yapmaları gerektiği iletişim kanalları vasıtasıyla muhataplarına hatırlatılacak.

Bir takvim yılı içinde kanunda belirtilen sınırın üzerinde taşıt ve gayrimenkul satış işlemi yapanların, vergi kanunları uyarınca ticari kazanç elde eden mükellef kapsamında değerlendirileceğine yönelik bilgilendirme yapılacak.

Kaynak: AA