Afganistan'da Taliban ve önceki hükümet güçleri arasında süren çatışmalar nedeniyle Herat vilayetine göç etmek zorunda kalan yüzlerce aile, sert rüzgarlarla devrilen, yağmurda su alıp çamura bulanan yazlık kamp çadırlarında çocuklarıyla hayata tutunma mücadelesi veriyor.
Herat merkezine uzanan kara yolunun kenarlarına kurulan kamplarda insanlar ağırlıklı olarak yazlık çadırlarda yaşıyor. Kamplara nispeten daha önce gelenler, çadırlarını kış şartlarına uygun hale getirmiş olsa da buradakilerin çoğu halihazırda çadırlarını çuval, naylon, battaniye, kilim gibi örtülerle sararak soğuktan korunmaya çalışıyor. Az sayıda kişinin ise yaşadıkları çadırın etrafına kilden duvar örerek oda inşa etmeye başladığı görülüyor.
2
Plastik yakarak ekmek yapılıyor
Kamptakilerin odun ya da kömür alacak durumu yok.
Kamplardaki kadınlar ekmek pişirmek için yakacak olarak genellikle plastik kullanıyor. Bu da ateşten çıkan siyah dumanların ekmeğe sinmesine ve sağlığa zarar vermesine neden oluyor.
3
Yanan plastikten çıkan duman nedeniyle çaydanlık ve tencereler de kapkara bir hal almış durumda. Hemen hemen her aile, eşya olarak sadece birkaç battaniye, yorgan, yastık, termos, piknik tüpü ile birkaç tabak, tas ve bardağa sahip.
4
İnsanların çoğu yazlık ayakkabı giyiyor ve gece yatarken kalın yorganların altında donmaya karşı direniyor.
5
Çoğu aç yatıyor
En büyük kamplardan birine ev sahipliği yapan Karizek bölgesinde yaşayanlar dertlerini anlatırken, hemen hemen herkes yiyecek sıkıntısı yaşadığını, kimileri de günlerce aç yattığını belirtti.
6
Badgis`ten 5 ay önce göç etmek zorunda kalan 5 çocuk babası, 38 yaşındaki Abdurrahman Muhammedi, göç nedenine ilişkin "O zamanlar savaş vardı. Durumumuz kötüydü. 24 saat vilayette, ilçelerde savaş vardı." ifadelerini kullandı.
Muhammedi, "Bugün ne yediniz?" sorusuna ise "Hiçbir şey yemedim. Dün kahvaltı da yapmadım sadece akşam yemeği için saat 5 gibi çay ve bir parça ekmek yedim." dedi.
7
Kadınlar yünden ip yaparak 2 günde bir 1 dolar kazanıyor
Kimi kadınlar tüccarların getirdiği yünleri işleyerek ip yumakları haline getiriyor. 1 kilogram ipten en fazla 100 afgani (1 dolar) kazanabiliyorlar. 1 kilogram ipi ise 2 gün yoğun çalışma sonucu elde edebiliyorlar. Kimileri ise çöpten kağıt ve plastik toplayarak, dilenerek ya da geçici işlerde günlük çalışarak geçimlerini sağlamaya çalışıyor. Burada yaşayan çocukların neredeyse hiçbiri okula gidemiyor.
8
Kimileri, 40-50 santimetre ebatlarındaki küçük güneş enerjisi panellerini kullanarak, eski model telefonlarını şarj etmeye çalışıyor. Kamptaki bir kadın bir panelden 40-50 kişinin yararlanabildiğini ancak başka ihtiyaçlar için elektrik elde edemediklerini söyledi.
9
Kampta su kaynağı yok. İnsanlar bidonlarla uzakta bulunan çeşmelerden su temin ediyor.
10
Aileler arasında, çocukları çatışmalarda ölenler de bulunuyor, uyuşturucu bağımlısı olup kendilerini terk edenler de. İnsanlar gazetecilerin kampta çekim yapmasını isterken, içinde bulundukları şartları anlatmak için adeta can atıyor.
11
Soğuk ve açlık nedeniyle insanlar ölüyor
Kampta yaşayan 2 çocuk babası, 32 yaşındaki Nisar Ahmed, soğuk ve açlık nedeniyle insanların öldüğünü belirterek, "Sizin de gördüğünüz gibi durum çok kötü. Ne yemek ne ekmek var, hiçbir şey yok. Yardım da yok." dedi.
12
Kampta 5 torunuyla yaşayan ve uyuşturucu bağımlısı oğlunun nerede olduğunu bilmeyen, 52 yaşındaki Abdulehad Necmettin de ancak iki kişinin sığabileceği bir yazlık çadırda hayatta kalmaya çalışıyor.
Yaklaşık bir ay önce eşinin öldüğünü dile getiren Necmettin, "Buraya geldiğimizde hava çok soğuktu. Eşim soğuk nedeniyle hayatını kaybetti. Hastaneye götürdüm öldüğünü söylediler. Geri getirdim, memlekette ailesinin yanında defnettik." dedi.
13
Kampın en küçük çocuğu ise 20 günlük Yadigar
Kampın en küçük çocuğu ise 20 günlük Yadigar.
Amcasının anlattığına göre, 24 yaşındaki annesi Yadigar`ı Herat`a göç ederken yolda doğurmuş ve doğumdan kısa bir süre sonra kan kaybından hayatını kaybetmiş. Amca, "Annesinden bize yadigar kaldığı için ismini de Yadigar koyduk." ifadesini kullandı.
14
Çatışmalar nedeniyle 140 bin kişi göç etti
Yaz aylarında artan çatışmalar nedeniyle çevre vilayetlerden başkent Kabil`e göç edenlerin çoğu Taliban ve sivil toplum kuruluşlarının ortak çabaları sonucu memleketlerine döndü ancak Herat`ta dönüşlerin sayısı çok az. Bunun en önemli nedenleri arasında, çevre vilayetlerin kuraklık ve çatışmalardan en çok zarar gören bölgeler arasında yer alması ve Herat`a göçün çok daha önce başlamış olması gösteriliyor.
15
Çadırlardan oluşan kampların yanında, özellikle son 6-7 yılda söz konusu vilayetlerden Herat`a göç edenlerin zamanla yerleştiği bölgelerde çamur ve kilden evler yaptığı gözleniyor. Bu bölgelerde de elektrik, su, gıda, ısınma, yol ve sağlık hizmetleri gibi birçok konuda sorunlar yaşanıyor.
16
Herat Göç Müdürü Muhammed Refik Nirumend, yaptığı açıklamada, kendi kayıtlarına göre çevre vilayetlerden Herat`a göç edenlerin sayısının yaklaşık 140 bin olduğunu söyledi.
Göçmenlerden yeniden memleketlerine dönmek isteyenler ya da Herat`ta kalmak isteyenlere yönelik yardım planları üzerinde çalıştıklarını belirten Nirumend, şu ana kadar 7 bin aileye yardım dağıttıklarını ve Dünya Gıda Programının da yardım yapmaya yönelik taahhütte bulunduğunu kaydetti.
17
Geri dönmek isteyenlerin ihtiyaçlarını tespit ettiklerini dile getiren Nirumend, "İlk planımız ya da hedefimiz, geri dönüştür. Onurlu bir geri dönüş. Herat`ın 140 bin göçmenin yatağı olmaması için hangi bölgeden olursa olsun herkes memleketlerine onuruyla dönmelidir." ifadelerini kullandı.
18
Kalmak isteyenlerin de işlerini kolaylaştıracağını aktaran Nirumend, "Sığınacak bir yere, yemeğe, suya, yakacak ve gıda malzemelerine ihtiyaçları var. Biz de bunun üzerinde çalışıyoruz." dedi.
19
Özellikle Müslüman ülkelerden Afganistan`a yardım etmesini isteyen Nirumend, "Sorunlarımız var. Bizim ya da iş birliği içinde olduğumuz kurumların yaptığı yardımlar açıktır ki bu insanlara yetmiyor. Gerçekten dostumuz olan ve Birleşmiş Milletlerdeki tarafsız ülkeler gelsinler, yardımda bulunsunlar." diye konuştu.
20
ABD sonrası Afganistan ekonomisi tarihi çöküş yaşıyor
Taliban`ın 15 Ağustos 2021`de yönetime gelmesinin ardından bu ülkeye yönelik yardımlar kesildi.
21
Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve ABD Merkez Bankası, Afganistan’ın uluslararası fonlara erişimini kesti.
22
Özellikle geçen yaz aylarında artan çatışmalar ve istikrarsızlık nedeniyle zor günler geçiren Afganistan’da, söz konusu yardımların kesilmesiyle ülke ekonomisi içinden çıkılamaz bir hal aldı.
23
Afganistan’da işsizlik, fakirlik ve açlık alarm verici seviyelere ulaştı.
24
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Afganistan`da akut gıda güvensizliği ile karşı karşıya kalan kişi sayısının en az 18,8 milyon olduğunu ve bu sayının kış aylarında 22,8 milyona yükselmesinin beklendiğini duyurmuştu.
25
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptığı açıklamada, Afganistan`da bebeklerin "kardeşleri aç kalmasın" diye satıldığını belirterek, Dünya Bankasına "dondurulan 1,2 milyar doları serbest bırakması" çağrısı yapmıştı.
26
27
Yükleniyor lütfen bekleyiniz
SIRADAKİ GALERİ
İsrail askeri aracının ezdiği Filistinli aktivist Süleyman el-Hezalin hayatını kaybetti
