Geçmişi 110 milyon yıl öncesine uzanan, izledikleri yolla insanlara da kılavuz olan deniz kaplumbağalarının türleri, tüm koruma çalışmalarına karşın artan çevresel kirlilik nedeniyle hala tehlike altında.
Projenin görselleri ise deniz kaplumbağalarının yuvalama alanı olan Türkiye`nin en batı kıyısı İztuzu ve en doğu noktası Samandağ Sahili arasında 4 ay süren çekimlerle kayıt altına alındı.
2
Nesillerinin devamı için sürekli koruma ve gözetim altında tutulan deniz kaplumbağaları, hayatta kalmak için en büyük mücadeleyi artan çevresel kirliliğe karşı veriyor.
3
Deniz ve karadaki plastik kirliliği, petrol sızıntıları, yıkıcı balıkçılık faaliyetleri, bilinçsiz insan davranışları ve iklim değişikliği, deniz kaplumbağalarının popülasyonunu olumsuz etkileyen tehlikelerin başında geliyor.
4
Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (Dekamer) gönüllüleri tarafından yakalanan bir caretta caretta dolandığı ağların arasında görülüyor.
5
İztuzu kumsalında bulunan Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (Dekamer), her yıl kumsala gelen anaç deniz kaplumbağalarının yuvalarının korumalarını ve yavruların başarılı bir şekilde denize ulaşmalarını sağlıyor.
6
Kumsalda her akşam gönüllülerin katıldığı çalışmalardan birinde yumurta bırakan bir kaplumbağayı izledikleri görülüyor.
7
Bu çalışmalar sırasında gerçekleşen çalışmalardan biri de, kumsalda yumurtadan doğal çıkış yapamayan yavruların yetkili veterinerler tarafından yumurtadan çıkarılarak denize ulaşmalarını sağlamak. Bu süreçte veterinerler yumurtadan kendisi çıkamayan yavruların güçsüz olduklarını düşünürse, tüm yavruları denize göndermeden önce yavruları toplayıp merkezde bekleterek güçlenmelerini bekleyebiliyor.
8
Dalyan İztuzu Kumsalı’nda anaç bir kaplumbağa sahile yavru bıraktıktan sonra denize geri dönüyor.
9
Dünyada 7 tür deniz kaplumbağası vardır. Türkiye kıyılarında sadece caretta caretta (fotoğrafta) ve yeşil deniz kaplumbağalarının yuvalama kayıtları bulunmaktadır. Hala denizlerde özgürce yaşıyorlar ama deniz ve karadaki sorunlar her geçen gün yolculuklarını daha da tehlikeli hale getiriyor.
10
İztuzu Sahili, geceleri deniz kaplumbağalarına ev sahipliği yaparken, gündüzleri denize girmek için gelen turistleri ağırlıyor. Bu sebeple sahilin belirli yerlerinde şemsiye ve şezlonglar bulunuyor. Anaç kaplumbağalar bazen bu şezlongların bulunduğu bölgelerden geçerek kumsalın daha uzak noktalarına yuva yapabiliyorlar.
11
Deniz kaplumbağalarını Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi`ne (Dekamer) yılda ortalama 42 deniz kaplumbağası rehabilitasyon için getiriliyor. Geliş sebeplerinin çoğunluğunu tekne çarpmaları oluşturuyor. Merkezde yürütülen bir çok faaliyetin yanı sıra, denizde bulunan etrafı ağlarla çevrili olan bir rehabilitasyon alanı bulunuyor.
12
Rehabilitasyon sırasında tedavileri tamamlanan deniz kaplumbağalarının denizsel alana geri dönmeden önce yeterli şekilde sağlıklarına kavuşup kavuşmadıklarını gözlemleyebildikleri bu alanda, aynı zamanda da tekrar denizsel ortama alıştırmaları yapılıyor.
13
Bu işlemden sonra tedavisi tamamlanan kaplumbağa, hangi alanda bulunduysa o yerde tekrardan geri bırakılarak, özgürlüğüne kavuşması sağlanıyor.
14
Dalyan İztuzu Kumsalı’nda anaç bir kaplumbağa yavru bırakmak için kumsala çıkıyor. Anaç kaplumbağalar, yaklaşık 10 yumurta bıraktıktan sonra transa girer. Kumsalda koruma faaliyetlerinde görev alan Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (Dekamer) veterineri ve gönüllüleri, bu trans süresinde doku örneği ve kabuk ölçümü gibi verileri toplarken, kaplumbağanın yüzgecine hangi ülke ve kumsalda yuva yaptığının kaydını tutabilmek için marka takıyorlar.
15
Çanakkale`de teknenin çarptığı ve kafatasında kırık ve yarıklar bulunan Gökçeada adlı caretta caretta deniz kaplumbağası, bulanlar tarafından Dalyan`daki Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi`ne (Dekamer) gönderiliyor. Kafa travması nedeniyle tedavi gören Gökçeada, tedavi gördüğü tankta hayatını kaybetti.
16
Firzan, dış kapuğu tamamen parçalanmış şekilde Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi`ne (Dekamer) getirilen deniz kaplumbağalarından biri. Tekne pervanesi yaralanması sebebiyle merkeze getirilen Firzan isimli Caretta caretta deniz kaplumbağası, 2021 yılı içerisinde 3 defa yumurta bırakmak için İztuzu sahiline çıktı. Kumsala yumurta bırakmak için çıktığında kabuğunun parçalanmış olduğu fark edilen Firzan, yuvasını yaptıktan sonra merkeze götürülerek tedavi altına alındı. Firzan’ın tekrar yumurta bırakabilmesi için tuzlu suya dayanıklı silikon ve teller ile kabukları bir arada tutturularak 10 günde bir tedavi uygulanıyor. Tedavinin 12. Gününden sonra Firzan, İztuzu kumsalına yumurta bırakabilmesi için geri bırakıldı ve tedavi sonrası kumsala toplam 350 tane yavru bıraktı. Firzan’ın denize döndükten sonra hala yaşayıp yaşayamadığı bilinmiyor.
17
2021 yılının Eylül ayında Fethiye bölgesinde vatandaşlar tarafından bulunan bir yeşil deniz kaplumbağası, tekne yaralanması ve misina yutması sebebiyle Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi`ne (Dekamer) getirildi. Çekilen röntgen sonucunda Ufuk Duru ismi verilen yeşil deniz kaplumbağasının, misina ve iğne yuttuğu tespit edildi.
18
Dekamer’de yapılan tüm tedavilere rağmen Ufuk Duru birkaç ay sonra yaşamını yitirdi.
19
Merkezde biyolog olarak çalışan Gizem Çetin, bilimsel çalışmalarının yanı sıra merkezdeki yaralı kaplumbağaları ziyarete gelen çocuklar için kaplumbağa kostümü giyerek bilgilendirme yapıyor. Yaz dönemlerindeki yoğun çalışmalar sebebiyle merkezde çalışan ekiplerin üzerindeki yük de artıyor. Biyolog, bilgilendirme sırasında, rehabilitasyonda bulunan bir yeşil deniz kaplumbağasını kontrol etmek için yoğun bakım ünitesine gelerek canlının durumunun kontrolünü sağlıyor.
20
Muğla’nın Ortaca İlçesine bağlı Dalyan bölgesinde bulunan dalyan kanalının üzerinde yaklaşık 5 yüz tekne bulunuyor. Bu tekneler gün içerisinde yüzlerce yerli ve yabancı turisti ağırlıyor. Tekne turlarının programlarında Caretta Caretta kumsalı olarak da bilinen İztuzu kumsalı’na gezi yapılabiliyor. Ancak burada bir süre önce yasaklanmasına rağmen tur sırasında insanların satın aldıkları mavi yengeçlerle Caretta Carettaları beslemesi, deniz kaplumbağalarının tekne pervaneleriyle yaralanmalarına hatta ölmelerine sebep oluyor.
21
İztuzu Dalyan sahilinde bulunan Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (Dekamer), yaklaşık 34 yıldır bölgede faaliyet gösteriyor. Bilimsel çalışmaların ağırlıkta olduğu bu merkezde, çeşitli nedenlerden zarar gören deniz kaplumbağalarının durumları inceleniyor. Merkezde görevli Veteriner hekim Kerem Gökdağ, yaptığı araştırmayla plastiğin tehlikelerine dikkat çekmeyi hedefliyor. Fotoğrafta Gökdağ, nekropsi öncesi ölü bir yeşil deniz kaplumbağasının boynunu inceliyor.
22
Deniz kaplumbağalarının en büyük sorunlarından biri, Dalyan bölgesinde bulunan yüzlerce turistik teknedir. Teknelerin pervaneleri için koruyucu ekipmanlar takılması için projeler geliştiriliyor. Deniz kaplumbağalarını Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi`nde (Dekamer) kaplumbağaların tedavileri gerçekleştiriliyor. Aynı zamanda merkeze gelen ziyaretçiler, rehabilitasyonda olan deniz kaplumbağalarını da görebiliyorlar. Merkezde ziyaretçilerin duygularını yazabilmesi için bir defter bulunuyor. Defterin bazı sayfalarında çocuklar tarafından yüzgeci olmayan bir kaplumbağa ya da misina dolanması sebebiyle yüzgeçlerinden birini kaybeden bir deniz kaplumbağasını resmettiği görülüyor.
23
‘Güçlü’ isimli genç yeşil deniz kaplumbağası da bir tekne pervanesi ile yaralanıyor. Merkezdeki gönüllü çalışanlar, yetkili veterinerler eşliğinde bu canlıların bakımlarını yapıyorlar. Güçlü, kafasındaki pervane yarasının tedavi edilmesinden sonra Eylül ayında özgürlüğüne kavuştu.
24
Akdeniz’deki atıkların %95’ini plastik maddeler oluşturuyor. Türkiye’nin Akdeniz kıyısında ölü bulunan her 3 kaplumbağadan biri plastik sebepli yaşamını yitiriyor. Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi`nde (Dekamer) plastik üzerine yapılan araştırmalar sebebiyle ölü kaplumbağalara nekropsi yapılıyor. Dekamer’den alınan bilgiye göre 2021 yılında nekropsi yapılan 87 kaplumbağanın 20’sinde plastik tespit edildi.
25
Türkiye’de deniz kaplumbağaları ile ilgili Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon çalışmaları, 2007 yılında kurulan Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) ile başladı. Merkez yürüttüğü bilimsel çalışmalar kapsamında deniz kaplumbağalarının beslenmek için kullandığı bölgeleri ve beslenme şekillerini de araştırıyor. Aynı zamanda merkezde yapılan çalışmalarda iklim değişikliği sebebiyle canlıların cinsiyetlerine ilişkin de araştırmalar sürdürülüyor. Kumun sıcaklığının artması dişi bireylerin sayılarının artmasına sebep oluyor. Eğer bu ortam 32 derece gibi sıcak bir ortamda gelişiyorsa buradan çıkan yavrular dişi bireyler oluyor. Eğer 26 derece gibi daha serin sıcaklıklarda yumurta gelişirse buradan çıkan yavrular ise erkek bireyler oluyor. Dekamer’in 2021 yılınında yapmış olduğu çalışmalar neticesinde %70-80 civarında dişi ağırlıklı bir popülasyon var yani %20 civarında erkek popülasyon, yavrular çıkıyor. Bu yönüyle en iyimser senaryo ile 2050 yılında ya da 2100 yılında +1.5 derecelik bir artış ön görülüyor. Bu durumda merkezin bazı yuvalar üzerine gölgelik koyarak sıcaklıkları düşürmek gibi çalışmaları olacağı öngörülüyor.
26
Dalyan İztuzu kumsalında yılda ortalama 206 anaç caretta caretta türü deniz kaplumbağası 735 yuva yapıyor. Bu yuvalardan sadece 2021 yılında başarılı bir şekilde 31.666 yavru denize ulaştı. Kumdan zamanında çıkış yapan yavru kaplumbağalar ay ışığını kerteriz alarak denize ulaşıyorlar.
27
Merkez tarafından yürütülen bilimsel çalışmalar kapsamında iklim değişikliği nedeniyle koruma çalışmaları yürütülmektedir. İklim değişikliği nedeniyle deniz sularının yükselmesi, kaplumbağaların yuvalama alanlarının sular altında kalmasına da neden oluyor. Fotoğrafta su basmış bir yuvadan çıkan yumurtanın yetişkinliğe ulaşmadan öldüğü görülüyor.
28
Hatay ili Samandağ İlçesine ait Samandağ kumsalı dünyada nesli tehlike altında statüsünde bulunan deniz kaplumbağası türü olan yeşil deniz kaplumbağasına ev sahipliği yapıyor. Deniz kaplumbağalarının en doğudaki evi ‘Samandağ Sahili’ olarak kabul edilir. Kumsal, 14.2 km uzunluğundadır.
29
2021 yılında sahildeki plastik ve atıklar sebebiyle 32.200 yavru deniz kaplumbağası yaşamını yitirdi.
30
14.2 kilometre uzunluğundaki kumsalda, plastik ve atıklar sebebiyle 2021 yılında 32.200 yavru deniz kaplumbağası denize ulaşamadı.
31
Deniz kaplumbağalarının “denizsel alanlarda” sıkça rastladığı tehlikelerden biri hedef dışı avcılık yani balıkçılık faaliyetleri ve hayalet ağlar.
32
WWF Türkiye’den alınan bilgiye göre, sadece Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerden denize günde 500 ton atık giriyor.
33
Veteriner Hekim Ömer Dilbe, yaralı yeşil deniz kaplumbağasına suni teneffüs yapıyor.
34
Veteriner Hekim Erdem Kara, ciddi şekilde hasta olan yeşil deniz kaplumbağasının iltihaplı gözlerini temizliyor.
35
Çanakkale`de teknenin çarptığı ve kafatasında kırık ve yarıklar bulunan Gökçeada adlı caretta caretta deniz kaplumbağası, Dalyan`daki Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi`ne (Dekamer) gönderildi. Kafa travması nedeniyle tedavi gören Gökçeada tedavi gördüğü tankta hayatını kaybetti.
36
Bazı kaplumbağalar çeşitli sebeplerle kendileri beslenmeyi reddediyor. Bu sebeple merkezde görevli veterinerler tarafından ezilerek hazırlanan yiyecekler şırınga yardımıyla kaplumbağaya yedirilmeye çalışıyor. Veterinerlerden alınan bilgiye göre, bazı deniz kaplumbağalarının yaralandıktan sonra psikolojik olarak yaşamak istemediklerini, bu sebeple küstüklerini ve beslenmeyi reddettiklerini ifade ediyor.
37
Çetin, ön yüzgeci misina dolanması nedeniyle parçalanan deniz kaplumbağasının günlük bakımını yaparken, kaplumbağanın kabuğu kuru kalmasın diye ıslatıyor.
38
2020`de ölen kaplumbağaların yarısında plastik tespit edildi. Merkezde onlarca deniz kaplumbağasının nekropsisini yapan veteriner hekim Kerem Gökdağ, yaptığı araştırmayla plastiğin tehlikelerine dikkat çekmeyi hedefliyor. Fotoğrafta Gökdağ, nekropsi öncesi ölü bir yeşil deniz kaplumbağasının boynunu inceliyor.
39
Veteriner hekim Erdem Kara, deniz kaplumbağasına gönüllülerle birlikte nekropsi yapıyor.
40
Merkezde çalışan veteriner hekimler ve gönüllüler yaralı kaplumbağaları tedavi etmek ve kendi dünyalarına döndürmek için çok çalışıyorlar ama her zaman başarılı olamıyorlar. Veteriner Abdullah Başkan, merkezin ormanlık alanında ölü bir deniz kaplumbağası için mezar kazıyor.
Yükleniyor lütfen bekleyiniz
SIRADAKİ GALERİ
Elazığ'a depremin yıktığı 23 okul yerine 41 okul kazandırılıyor
