Türk dilinin sayı sistemi ilk olarak Köktürk metinlerinde karşımıza çıkıyor. Eski Türkçede genel olarak üç farklı sayı sisteminin olduğu görülüyor. Bunlar; bir üst onlu sayı sistemi, ilaveli sayı sistemi ve son olarak bugünkü kullandığımız sayı sistemi. Eski Türkçedeki sayıları Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öğr. Gör. Selin BAYRAK, TRT Haber’le paylaştı.
İlaveli denilen sayı sisteminde ise, önce büyük sayı sonra küçük sayı ve sayı kelimelerinin arasına “artukı, takı, ve” gibi ilave sözler eklenerek yapılır. Örn: Otuz artukı eki= 32
2
ON BİR
Bugünkü kullandığımız sistemde ise; ilaveli sayı sisteminin gelişmiş bir seviyesi olarak ilave sözler atılıp, önce büyük sayı sonra ise küçük sayı söylenerek yapılır. Örneğin on bir: 11
3
Köktürk dönemi sayı sisteminde, birleşik sayılar yapılırken iki farklı sistem bir arada kullanılmış. Bunlardan ilki, bir üst onlu sayı sistemi:
"Kamağı biş otuz süledimiz, üç yeğirmi süngüşdümiz." "Toplam yirmi beş (kez) sefer ettik, on üç (kez) savaştık.”"
4
İlaveli sayı sistemi: "Otuz artukı eki yaşıma Amgı Korgan kışladukda yut boltı."
"Otuz iki yaşımda Amgı kalesinde kışladığımızda kıtlık oldu."
5
TOKUZ ÖRKİ
Uygur döneminde, Köktürk döneminde kullanılan sayı sistemlerine ek, farklı bir sistem daha kullanılmış. Bunlardan biri, 90-100 arasındaki sayıları ifade etmek için, rakamların sonuna ilave edilen ve "100’den önceki, 100’den eksik" anlamına gelen “örki” sözünün kullanımı:
tokuz örki : 99”
Fotoğraf: AA
6
Eski Türkçenin son dönemi olan Karahanlı döneminin sayı sistemlerinde ise, bir üst onlu sayı sistemi, ilaveli sayı sistemi gibi sistemler unutularak günümüz sayı sistemine geçildi. Örnek: "On iki ükek ol bularda adın kayu iki evlig kayu birke in."
"Bunlardan başka bir de on iki burç vardır; bunlardan bazısı iki evli, bazısı tek evlidir."
7
ASIL SAYI SÖZCÜKLERİ
Bir: Bir
Eki-iki: İki
Üç: Üç
Tört: Dört
Biş: Beş
8
ASIL SAYI SÖZCÜKLERİ
Altı: Altı
Yiti: Yedi
Sekiz: Sekiz
Tokuz: Dokuz
On: On
9
YİGİRMİ
"Yigirmi" günümüzde yirmi.
10
ELİG
"Elig yıl işig küçüg birmiş.", "Elli yıl hizmet etmişler."
11
TOKUZ YEGİRMİ
On dokuz, eski Türkçe sayı sistemlerinde "Tokuz yegirmi" olarak geçiyor.
12
TOKUZ OTUZ
Tokuz otuz: Yirmi dokuz
13
OTUZ ARTUKI SEKİZ
Otuz sekiz: Otuz Artukı Sekiz
14
BİŞ YÜZ
Biş yüz: Beş yüz
15
TÜMEN
Tümen - On Ming: On Bin
Ming: Bin
Eki Bing: İki bin
16
SIRA SAYI SÖZCÜKLERE
Ekinti - İkinti ~ İkinçi: İkinci
Üçünç: Üçüncü
Yitinç - Yetinç: Yedinci
Sekizinç: Sekizinci
Tokuzunç: Dokuzuncu
Yükleniyor lütfen bekleyiniz
SIRADAKİ GALERİ
Pamukkale Belediyesi turizm yatırımlarına devam edecek
