Türk zeka ve strateji oyunu mangala Ürdün'de nesilleri buluşturuyor

Salt kentinde kültürel mirasla ilgilenen vakıf ve dernekler, mangalanın yok olmaması için özel çaba sarf ediyor. Büyükler mangala oynarken bir yandan da gençlere oyunun tarihinden, stratejileri ve öneminden bahsederek hem örnek oluyor hem eğleniyor.

Kentteki Kültürel Mirası Koruma Derneği üyesi Ahmed el-Veşşah (57), yaptığı açıklamada, bir Osmanlı oyunu olan mangalanın dedelerinden bugüne dek geldiğini anlattı. Ürdünlülerin oyuna ilgi göstermesi neticesinde yaşlıların genç nesillere mangalayı öğrettiğini söyleyen Veşşah, "Mangalanın unutulmaması için 2002`den bu yana her yıl turnuva düzenliyoruz. Turnuvalara büyük küçük her yaştan Ürdünlü katılıyor. Turnuvalarda bazen yeni nesil gençlerin kazandığını görmek güzel oluyor." dedi.

Mangala oynayan ve çevresindekilere öğreten İbrahim Nur da mangala ile geçmişten bu yana süren bağını şöyle anlattı: "Babam 1909 yılında doğmuş, 1991`de de vefat etti. Mangalayı profesyonelce oynardı. O da dedemden öğrenmiş. Ben hâlâ onun oynadığı ahşap tahtayı saklarım."

Ceviz ve kayın ağacından yapılan ahşapla oynanan oyunun Ürdün`de yaklaşık 400 yıldır bilindiğini söyleyen Nur, atalardan genç nesillere öğretilerek aktarıldığını belirtti. Nur, oyuna yaşça büyük olanın başladığını söyledi.

Mangala oyuncusu Emin Ureybat da Salt`ın eski medeniyetlere ev sahipliği yapan tarihi bir şehir olduğunu, Osmanlının da şehirde varlık gösterdiğini, bu nedenle kültürü ve oyununun bu bölgede yayılmasının doğal olduğunu belirtti. "Bu oyun aracılığıyla kültür, tarih ve medeniyeti canlı tutmaya çalışıyoruz." diyen Ureybat, Salt`ta düzenlenen turnuvaların tüm ülkeye yayılmasını, hatta ulusal turnuvalara dönüşmesini temenni ettiğini aktardı.

Mangala sevenlerden Muhammed el-Anasive, mangalanın yalnızca oyun olmadığını, oynarken çeşitli stratejiler geliştirildiğini, bunun yanı sıra oyun sırasında toplumsal ve siyasi meseleler dahil birçok konudan bahsedilerek sohbet edildiğini vurguladı.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), 2020`de mangalayı İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi`ne almıştı. Bunun ardından UNESCO, sosyal paylaşım sitesi Twitter`daki resmi hesabından bir mesaj yayımlayarak, mangalanın kültürel miras listesine girmesinden ötürü Türkiye, Kazakistan ve Kırgızistan`ı tebrik etmişti.

Ürdün Haşimi Krallığının en büyük dördüncü kenti kabul edilen Salt, geçen yıl UNESCO tarafından "hoşgörü ve misafirperverlik şehri" olarak adlandırılarak Dünya Mirası Listesi`ne alınmıştı.

Kültürel ve dini çeşitliliğiyle öne çıkan şehir, başta Sultan İkinci Abdülhamid`in tahta çıkması vesilesiyle inşa edilen Osmanlı Saray Evi olmak üzere birçok arkeolojik ve kültürel miras alanına ev sahipliği yapıyor.