Günlük erişimi 1 milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcılarına Türkiye'de temsilcilik açma zorunluluğu getirildi. VKontakte (VK), YouTube, Dailymotion, TikTok, LinkedIn gibi sosyal medya platformları, Türkiye'de temsilcilik açmaya karar veren şirketler arasında yer aldı.
Temsilci atayacağını son olarak açıklayan platformlar ise Facebook ve Instagram oldu.
"Reklam yasağı Facebook'u dize getirmiş görünüyor"
Teknoloji Yazarı Özgür Çetin, Facebook ve Instagram'ın reklam yasağından önce temsilcilik açmasını şöyle yorumladı:
"Facebook son dakikaya kadar bekleyerek reklam yasağı öncesinde adım atmaya karar verdi. Ceza sürecine bakacak olursak ilk etapta 10, ikinci aşamada 30 milyon TL ceza verilmişti. Bu rakamlar büyük gibi görünse de aslında Facebook gibi bir platform için küçük sayılabilecek rakamlardı. Ancak reklam yasağı Facebook'u dize getirmiş görünüyor. Sebebi ise Türkiye'deki KOBİ olarak tanımlayabileceğimiz birçok işletmenin ve evinden iş yapan şahıs şirketlerinin neredeyse tamanının reklam mecrası olarak bu platformları (hem Facebook hem Instagram) kullanması olarak gösterebiliriz. Yani Facebook'un Türkiye üzerinden ciddi bir geliri bulunuyor. Elbette bu reklamlar sayesinde büyüyen ve ticaret yapan önemli sayıda KOBİ'nin de varlığından söz etmek mümkün."
Temsilcilik açmayan kuruluşları neler bekliyor?
Türkiye'de yoğun olarak kullanılan ancak henüz temsilci atama kararı almayan şirketler de bulunuyor.
Twitter, Periscope ve Pinterest, Türkiye'ye temsilci atama konusunda henüz başvuruda bulunmadı. Yasaya göre, Türkiye'ye temsilci atamamaları durumunda bu şirketlere reklam yasağı uygulanacak. Şirketlere, reklam yasağı uygulamasının başlaması için tanınan sürenin dolduğu bildirilecek. Şirketler, temsilcilik için adım atmazsa bundan sonra Türkiye’de reklam alamayacak.
Türkiye'de vergi mükellefi olan şirketler, sosyal medya platformlarının reklam bölümünü kullanamayacak. Reklam verdiği tespit edilen şirketlere ceza verilecek. Kontroller, BDDK ve vergi daireleri tarafından sağlanacak.
Bant genişlikleri daraltılabilecek
Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde gerekli yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Başkanı, ilgili sosyal ağın internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.
Başvurunun kabulüne ilişkin hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda BTK Başkanı, bant genişliğinin yüzde 90'a kadar daraltılması için müracaat edebilecek.
Sosyal medya şirketleri, bu süreçlerin sonunda da olsa Türkiye'de temsilcilik açmayı kabul ederlerse kendilerine o güne kadar kesilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve internet trafiği bant genişliğine yapılan müdahale de sonlandırılacak.
Yasa neyin önüne geçmeyi hedefliyor?
Teknoloji Yazarı Çetin, yasanın benzerlerinin birçok ülkede de bulunduğunu söyledi.
Sosyal medya platformlarının ülkelerin kurallarına bağlı olarak çalışması ile ilgili bazı düzenlemeler yapıldığı bilgisini veren Çetin, şunları anlattı:
"Bugüne kadar yaşanan süreçlerde bir kişi ile ilgili sosyal medyada ortaya atılan bir paylaşımın kaldırılması, silinmesi ya da yanıt verilmesi konusunda çok hızlı yol alınamıyordu. Bu da beraberinde bazı sıkıntılar getiriyordu. Burada asıl sorun muhatap bulamamaktan kaynaklanıyordu. Örneğin, bir mahkemenin verdiği kararı uygulayacak merci yoktu Türkiye'de. İşte bu sosyal medya yasası temelde bu sorunu çözmek için geliştirildi. Elbette farklı sorunlara çözüm getiren tarafları da var ama asıl amaç bu muhatap bulamama sorununa çözüm bulmak. Sosyal medya platformlarının Türkiye'yi sadece bir gelir kapısı olarak görmeyi bırakıp ciddiye almasını sağlayacak bir adım olarak görüyorum ben bu yasayı."
6 ayda bir rapor yayımlayacaklar
Yasa kapsamında, sosyal medya şirketleri Türkçe yapılan başvuruları Türkçe cevaplayacak. Kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlalinde başvurulara sosyal ağ sağlayıcı tarafından 48 saat içinde cevap verilecek. Sosyal medya şirketleri kişi başvurularına ilişkin 6 ayda bir rapor yayımlayacak.
Mahkeme kararına rağmen 24 saat içinde hukuka aykırı içerikleri çıkarmayan sosyal ağlar, doğacak zarardan sorumlu olacak.
Ayrıca sosyal medya şirketleri, Türkiye'deki kullanıcıların verilerini Türkiye'de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alacak.
30 milyon TL ceza verilmişti
"Sosyal Medya Yasası" olarak da bilinen "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun", 1 Ekim 2020’de yürürlüğe girmişti.
Temsilcilik açmayan kuruluşlara 5 aşamalı yaptırım getirilmesi kararı alınmıştı. Bu kapsamda, temsilcilik açmayan sosyal medya platformlarına ilk aşama olarak 10 milyon TL, ikinci aşamada da 30 milyon TL para cezası uygulanmıştı.