Moleküler Biyoloji ve Genetik (MBG) Bölümü ve Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) Doktor Öğretim Üyesi Özgür Şahin, kanser tedavisinde ilaç direncinin tedavinin etkinliğini önemli ölçüde düşüren bir etken olduğunu ve kanser kaynaklı ölümlerin başlıca nedenlerinden biri olduğunu ifade etti.
Kanser hücrelerinin çalışma mekanizmalarının birbirinden farklı pek çok kemoterapi ya da hedefli terapi ilacına karşı direnç geliştirebildiğine dikkat çeken Şahin, önceden olumlu yanıt veren ancak sonradan direnç geliştiren ilaçların etkinliğini artırmanın kanser tedavisi alanındaki en önemli sorular arasında olduğunu anlattı.
Şahin, Avrupa Moleküler Biyoloji Organizasyonu (EMBO) desteğiyle meme kanseri hastalarının yaklaşık yüzde 70'ini oluşturan ve "östrogen reseptör (ER) pozitif" teşhisi konulan hastalarla ilgili bir çalışma yürüttüklerini söyledi.
Tamoksifenin meme kanseri tedavisinde 40 yıldır, Aspirin'in ise 100 yıldan fazladır farklı hastalıkların tedavisi için kullanıldığına dikkat çeken Şahin, "Bu ikisinin kombinasyonun, meme kanseri ilaç direncini kırdığını ilk kez bu bilimsel çalışmamızda ortaya koymuş olduk. Aspirin, tamoksifen direncinde rol oynayan genleri tersine çeviriyor. Çıkış noktamız bu oldu" diye konuştu.
Klinik araştırmalarla doğrulaması yapılacak
Aspirin ile tamoksifen kombinasyonunun birlikte kullanımına dair yakında insanlar üzerinde klinik araştırmalara başlanmasını hedeflediklerini belirten Şahin, "Fareler üzerinde yaptığımız çalışmalar, klinik araştırmalarla da doğrulanabilirse Aspirin'in ilaç direncini kırarak bir kanser tedavisi olarak da kullanılma potansiyelini ortaya koymuş olacağız" ifadelerini kullandı.
İnsanlar üzerindeki klinik araştırmaların henüz yapılmadığına dikkat çeken Özgür Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çalışmamızda kanser hastalarından yıllar önce alınmış hücreleri kullandık ve ayrıca farelerde tümörler geliştirerek bu ilaç kombinasyonun etkisini gösterdik ama hastalarda herhangi bir deney yapmadık. Klinik araştırmalarda da doğrulayıcı sonuçlar alabilirsek Türkiye'ye yeni bir ilaç kombinasyonu kazandırmış olacağız."
Aspirin'in kalp ve damar gibi bazı hastalıklara karşı olumlu etkilerinin zaman zaman bilim dünyasında açıklandığına dikkat çeken Şahin, ancak bu ilacın belli rahatsızlıklarda kullanılmaması gerektiği yönünde doktorların uyarılarının bulunduğunu aktardı. Şahin, "Önemli bir uyarımız da şu olacaktır. Çalışmamız henüz laboratuvar sonuçlarına dayanmaktadır. Klinik araştırmalarımızda başarılı olursak bunu genetikçiler olarak tıp dünyasına da bildireceğiz. O nedenle hastalarımız dikkatli olsunlar, doktorlarına danışmadan herhangi bir ilaç kullanmasınlar" dedi.
Çalışma, uluslararası literatürde
Çalışmaları için patent başvurusu yaptıklarını da belirten Şahin, meme kanseri tedavilerinde direnci kırabilen, aralarında Aspirin'in de olduğu yeni ilaçlar üzerine olan makalelerinin, Amerikan Kanser Araştırma Derneği'ne (AACR) ait Clinical Cancer Research ve Nature yayın grubuna ait kanser alanında önde gelen Oncogene dergilerinde yayımlandığını vurguladı.
Makalelerinde, meme kanserinin iki farklı alt grubunda ilaç direncine neden olan genleri belirleyip bu genlerin ürettiği proteinleri hedefleyince ilaç direncinin kırıldığını ve farelerde tümörlerin küçüldüğünü gösterdiklerini belirten Şahin, dünya literatüründe ilk kez yapılan bu çalışmalara Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Dr. Can Alkan ve MBG ve UNAM öğretim üyesi Dr. Çağlar Çekiç, Hacettepe Üniversitesi'den Prof. Ayşegül Ünver ve Doç. Dr. Aytekin Akyol ile Başkent Üniversitesi'nden Doç. Dr. Özgür Kütük'ün de katkı verdiğini sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
1.6ºC
Ankara
