Astronot Alper Gezeravcı'nın 19 Ocak'ta başlayan uzay görevi, bugün planlanan Dünya'ya inişle tamamlanmış olacak. Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) geçirdiği sürede 13 bilimsel deneye imza atan Gezeravcı, Türkiye'nin uzay serüveninde farkındalık da oluşturdu.
Türkiye'nin ilk insanlı uzay yolculuğu ülke genelinde canlı bağlantılar ve çeşitli illerde kurulan uzay çadırlarından (planeteryum) coşkuyla izlendi. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ne bu tarihi günün anısına Türk bayrağı asıldı.
Gezeravcı'nın uzay yolculuğu, SpaceX'e ait Dragon kapsülünün Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden 19 Ocak'ta başarıyla fırlatılmasıyla başladı. Gezeravcı'nın uzaydan yaptığı ilk canlı yayındaki sözleri Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün "İstikbal göklerdedir." cümlesi oldu.
Yaklaşık 36 saat süren yolculuğun ardından ISS'ye ulaşan 4 kişilik Ax-3 ekibi, istasyonda törenle karşılandı. Tören Axiom Space'in sosyal medya hesaplarından canlı yayınlandı. Gezeravcı, ISS'de yaptığı ilk konuşmasında şunları söyledi:
"Türkiye olarak tarihimizde bir ilke adım atmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Buradaki bilim ve araştırma çalışmalarına katkıda bulunmak için sabırsızlanıyoruz. Türkiye Cumhuriyeti'ni kurarak bizlere emanet eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına, bu vatan için canını veren tüm şehitlerimize, buraya adım atmamızı sağlayan güçlü iradesiyle devletimize ve milletimize şükranlarımı sunuyorum. İstikbal göklerdedir."
Deneylere hemen başladı
Gezeravcı'nın alçak dünya yörüngesindeki laboratuvar olarak tanımlanan ISS'ye gittiğinde ilk işi, yanında götürdüğü deney düzeneklerini Dragon kapsülünden güvenli şekilde çıkartarak, deney öncesi muhafaza konumlarına nakletmek oldu.
Ardından bilim misyonu çerçevesinde kanserden bağışıklık hücrelerine, alglerden propolise kadar çeşitli çalışmaların mikro yer çekimi ortamındaki tepkilerini gözlemlemeye başlayan Gezeravcı, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve TÜBİTAK Uzay Komisyonunca hazırlanan 13 deneyi burada kaldığı sürede ajandasına uygun şekilde gerçekleştirdi.
Türkiye'nin uzay, havacılık ve savunma sanayisi için yeni nesil malzeme geliştirme kabiliyeti kazanması, uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi, mikroalg türlerinin yer çekimsiz ortamda karbondioksit yakalama performanslarının ve oksijen üretim kabiliyetlerinin belirlenmesi, dünyada var olan hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesi ve propolisin mikro yer çekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisinin araştırılması gibi deneylerin bilimsel literatüre önemli katkılar sağlaması bekleniyor.
Gezeravcı'nın 14 gün boyunca gerçekleştirdiği deneyler ve bunların daha kolay anlaşılması için terimlerin tanımlamalarını içeren "Deney Sözlüğü" de gün gün TUA'nın sosyal medya hesaplarından paylaşıldı.
İlk canlı bağlantısını Erdoğan ile yaptı
Gezeravcı, uzaydayken Dünya ile gerçekleştirdiği canlı bağlantılarla halkın ve özellikle gençlerin uzaya dair merak ettiği sorulara yanıt verirken gerçekleştirdiği bilimsel çalışmaları da aşama aşama anlattı.
Alper Gezeravcı, uzay seferi kapsamında ilk görüşmesini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptı. Kendisine "Tüm milletimize ilham kaynağı oldun" diyen Erdoğan'a karşılık Gezeravcı, "Cumhuriyet'imizin 100. yılında Türkiye Yüzyılı'na adım atarken bu önemli ve anlamlı görevde ülkemi temsil etmenin ve bayrağımızı ISS'de taşımanın gururunu yaşıyorum. Yıllarca uzayı, başka milletlere ait olan bir rüya olarak kabul edip hayal dahi etmekten çekinen, ben de dahil nice Türk gencine ve gelecek nesillerimize bu hayali gerçek haline getirerek hediye ettiniz. Kendimize olan öz güvenimizi ayağa kaldırmamıza ve pekiştirmemize imkan tanıdınız." dedi.
İkinci canlı bağlantısını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile yapan Gezeravcı, "Göreve hazırlık sürecimizde her türlü desteği sağladınız. Karantina sürecinde heyetinizle çok büyük incelik göstererek karantina tesisine kadar gelip ziyaret ettiniz. Maneviyatı çok güçlü bir milletin evladı olarak bu ziyaretiniz bana devletimizin verdiği desteği en üst düzeyde hissettirdi ve çok moral verdi." diye konuştu.
Uzayda TEKNOFEST pozu
Bakan Kacır'ın isteği üzerine uzayda "TEKNOFEST pozu" veren Gezeravcı, sosyal medya hesabından şu paylaşımı yaptı:
"Ülkemi uluslararası alanda saygın bir bilim ve teknoloji gücü yapmak için gururla ilerlerken ay-yıldızlı bayrağımızla birlikte bir klasik haline gelen TEKNOFEST pozu da bana eşlik ediyor. İsterim ki bu ülkenin her bir evladı bu öyküden ilham alsın, geleceğe umut olsun."
Bursa, Samsun, Diyarbakır, Kocaeli, Konya, Balıkesir ve Hatay'daki öğrencilerle görüşmeler yapan Gezeravcı, gerçekleştirilen bir bağlantıyla da basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Uzaya geliş amacının her fırsatta gençler için önemini vurgulayan Gezeravcı, bir astronotun birçok farklı özelliği bünyesinde barındırması gerektiğini belirterek, bunları serinkanlılık, eğitim, dil becerisi, uçuş tecrübesi, fiziksel ve zihinsel sağlık, sabır, azim ve tutku olarak sıraladı.
Gezeravcı, "Bugün başladığımız görevler ileride sizin yapabileceğiniz mesleklerin en bariz işareti. Memleketimizde, ülkemizde bu yol artık açıldı. Hiçbir endişeniz olmasın. Astronot olmayı hedefinize koyduysanız şu anda okulunuzdaki dersleriniz çok önemli." dedi.
Dünyaya bugün dönüyor
Gezeravcı ve ekibi için 2 Şubat'ta ISS'de veda töreni gerçekleştirildi. Gezeravcı törende yaptığı konuşmada, "Bu, bir hikayenin başlangıç noktasıydı, bir yere varış noktası değil. Bundan sonraki yolumuz tüm milletimize hayırlı uğurlu olsun." diye konuştu.
Dönüş için planlanan ilk tarih olarak 3 Şubat belirlenirken hava koşullarının elverişli olmamasından dolayı ekibin ISS'den ayrılması 3 kez ertelenmişti.
7 Şubat Çarşamba günü ISS'den ayrılan mürettebatı taşıyan Dragon kapsülünün, bugün ABD yerel saatiyle 08.30'dan sonra (TSİ 16.30 civarı) Florida'da Daytona Beach bölgesinde okyanusa iniş yapması bekleniyor.