Ülkeler için su altı kabiliyetleri oldukça önemli. Su altı dronları da bu kabiliyetlerin olmazsa olmazlarından birini, su altında gözlem yapma becerisini kazandırıyor.
Yıldız Teknopark’ta çalışan Lenta Marine ekibinin tasarladığı ARAT ROV, su altı gözlemlerinde ve üzerine entegre edilen parçalarla su altından örnek toplama gibi görevlerde kullanılıyor.
Yüksek teknoloji ürünler
Su altı dronları, suyun altında gerçekleşen birçok operasyonda kullanılabiliyor.
Lenta Marine Kurucu Ortağı Göktürk Çelik, “Su altı araçları ve ekipmanları kritik ürünlerdir ve yüksek teknoloji içermektedirler. Bu yüzden ülkemize ve diğer bazı ülkelere ambargo uygulanıyor.
Biz bu ambargoyu görüp bazı elektronikleri, sensörleri ve mekanik ekipmanları, basınca dayanıklı hazne, itki sistemleri, derinlik sensörleri gibi ekipmanları yerli olarak ürettik” diye anlatıyor.
Ekibin çalışmaları nasıl başladı?
ARAT ROV genç bir ekip tarafından geliştiriliyor.
Göktürk Çelik, “Ekibimizin su altı dronlarıyla tanışması, TEKNOFEST’in ve Savunma Sanayi Başkanlığı’nın düzenlediği insansız su altı araçları yarışmalarıyla oldu” diyor.
Lenta Marine Kurucu Ortağı Gazi Korkmaz ise “Prototip olarak tasarladığımız su altı aracımızla fuara katılmamız sonucu Türkiye’de su altı araçlarında ciddi bir eksiklik olduğunun farkına vardık. Türkiye ve dünya sularında kullanma amacıyla ARAT ROV su altı aracını tasarlamaya ve üretmeye başladık” diyerek süreci özetliyor.
300 metreye inebiliyor
İlk hedefleri, 100 metre derinlikte operasyon yapabilen bir su altı dronu tasarlamakmış. Bu aşamayı tamamlayan ekip 300 metre için çalışmalara başlamış durumda. Hedefteyse 500 ve bin metreye dalabilen endüstriyel araçları üretmek var.
Korkmaz şöyle anlatıyor: “ARAT ROV su altı araçlarının iki sınıfını üretiyoruz. ARAT ROV 3 diye adlandırdığımız sınıf 100 metre derinliğe kadar operasyon yapabiliyor. ARAT ROV 4 diye adlandırdığımız aracımız ise 300 metreye kadar operasyonları gerçekleştirebiliyor.
ARAT ROV 4 biraz daha endüstriyel operasyonlarda özelleşecek. Endüstriyel operasyonlarda kullanılmak üzere üzerine çeşitli ekipmanlar entegre edebileceğiz.”
Müsilaj örneği toplamada kullanıldı
ARAT ROV şu an balık çiftliklerinde, tersanelerde, kablo ve boru hatlarının görüntülenmesinde, bilimsel araştırma amaçlı numune alma işlemlerinde kullanılıyor. Araç geçtiğimiz sene müsilaj örneği toplamada da kullanıldı.
Korkmaz, “Su altı dronumuzla müsilaj numunesi toplamak için müsilajın örneğini bir haznenin içine toparlayacak bir aparat geliştirdik. Bu aparatla istediğimiz derinlikten müsilaj numunesi topladık ve incelenmesi için Yıldız Teknik Üniversitesi laboratuvarlarına teslim ettik” diye anlatıyor.
“Evrensel bir tasarım yapmaya çalıştık”
ARAT ROV’un itici, sensör, hazne gibi kritik parçalarını tamamen kendilerinin tasarlayıp ürettiğini söyleyen Korkmaz, evrensel bir tasarım yapmak istediklerini söylüyor: “Evrensel bir tasarım yapmaya çalıştık. Bizim su altı dronlarımızda kullandığımız hazneyi, iticileri ya da sensörleri başka firmalar, su altı dronları üreten firmalar ya da su altı yarışmalarına katılan öğrenciler kendi araçlarında kullanabiliyor.”
Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu
11.1ºC
Ankara
