Dünyanın beklediği gözlemevi 2020'de açılacak

Erzurum'da inşa edilen ve bilim insanlarının merakla beklediği Doğu Anadolu Gözlemevi'nin 2020'de faaliyete gireceği bildirildi.

Erzurum Valisi Seyfettin Azizoğlu, Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı ile kentte 3170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri'ne inşa edilen ve sınıfında dünyada tek olma özelliği taşıyan teleskopun yer alacağı gözlemevinin inşaatını inceledi.

Vali Azizoğlu, incelemelerin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, Erzurum'un bugüne kadar hayvancılık şehri olarak bilindiğini hatırlattı.

Kentin bundan sonra sanayi ve bilim şehri haline geldiğini ifade eden Azizoğlu, şöyle konuştu:

"Şu anda buradaki bu tesis Türkiye'nin en büyük gözlemevi olacak. Dünyanın en önemli iki, üç gözlemevi arasında olacak. İleriyi görmek, çağın ötesine geçmek böyle bir şey. Belki kimse bunu hayal etmiyordu ama bu gerçekleşmek üzere. Bir buçuk sene sonra buradan uzayı gözlemlemeye başlayacağız. Dünyadaki bütün bilim insanları da buradaki gözlemlemeden istifade edecekler."

Türkiye'nin en büyük yatırım araştırma merkezi

Rektör Prof. Dr. Çomaklı ise gözlemevinin yapımında kendilerini destekleyen Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan'a ve Başbakan Binali Yıldırım'a teşekkür etti.

Gözlemevinin dünyaya, Türkiye'ye ve Erzurum'a büyük katkı sağlayacağını aktaran Çomaklı, "Bu proje, Kalkınma Bakanlığının desteklediği Türkiye'nin en büyük yatırım araştırma projesi. Burada kuracağımız ekipman ve labaratuvarlarla 4 metre çap altındaki bütün gözlemevi istasyonlarının aslında bakım onarım ve bir araştırma merkezi." diye ekonuştu.

Özellikleri itibarıyla sınıfında dünyada tek olacak

Doğu Anadolu Gözlemevi Proje Koordinatörü Astrofizikçi Doç. Dr. Cahit Yeşilyaprak da gözlemevinin içinde ve üzerinde bulunacak sistemden dolayı inşaatın zor ilerlediğini belirterek, şunları söyledi:

"2020 yılı içinde ilk ışığını alıp astronomi, uzay, bilim camiasına bu teleskopu kazandırmış olacağız. Türkiye'nin en büyük 4 metre çaplı, tek parça aynaya sahip teleskopu... Optik dediğimiz insan gözünün duyarlı olduğu bölgenin dışında da kırmızı ötesi bölgede de gözlem yapabilen yine Türkiye'nin ilk kırmızı ötesi teleskopu. Bu çapta dünya üzerinde 4 metre sınıfı yaklaşık 10 küsür teleskop var ama bizim eklediğimiz birkaç optik ve son teknolojik özelliklerle beraber bu özellikleri bir arada barındıran dünyada bu sınıfta tek teleskop olacak."

Yeşilyaprak, optik olarak 4 metrede en üst seviyede bir teknolojiyi Türkiye'ye getirmiş olacaklarını belirterek, tüm tasarım, yazılım kısmının Türk ekip tarafından yapıldığını aktardı.

"Burada bu enlem boylamda bu çapta dünya üzerinde teleskop yok." diyen Yeşilyaprak, şunları kaydetti:

"Büyük teleskopların tamamına baktığımızda Havai ve Şili'de var. Orada gündüz olduğunda, burası gece oludğu için oradaki projelerin devamı için şu anda burası cazip bir yer haline geldi. Bütün dünyanın astronomi ve bilim camiasının gözü bu teleskopta. Nedeni, gece gündüz farkını ortadan kaldıracak enlem ve boylamdayız. Erzurum'da kar yağışının fazla ancak nemin az olması, havanın soğuk olması, astronomik açıdan en önemli kriterlerden biri. Biz kırmızı ötesi gözlem yapacağımız için soğuk hava ideal bir durum. Kar yağışı da atmosferi temizlediği için önemli."