İnternet kullanıcılarının ortak kaygısı: 'Çerez'ler

İnternet sitelerine girişte sık sık “Çerez sözleşmesini kabul et” bildirimiyle karşılaşıyoruz.

Reddet seçeneği oluyor ancak o sitede dolaşmak için kabul etmemizin dışında bir seçenek bırakılmıyor.

Çoğu kişinin anlamını bilmediği bu çerezler ne anlama geliyor?

Çerezler, küçük boyutlarda tarayıcılara gönderilen bilgisayar, tablet, mobil cihazlarda saklanan kod parçacıkları olarak tanımlanıyor.

Bu kodlar sayesinde siteyi ziyaret eden kişiler hakkında kullanıcı deneyimini iyileştirmek için veriler toplanıyor. Bu veriler içerisinde ilgi alanları, satın almak istenilen ürün ve hizmetler gibi birçok kullanıcı datasına erişim sağlanıyor.

Ziyaret edilen siteler bu verileri kendisi için topladığı gibi reklam yayınlayan siteler için de topluyor ve iletiyor. İnternet kullanıcıları neredeyse eş zamanlı olarak ziyaret ettikleri içerik ve ürünler ile benzer özellikteki reklam ve içeriklerle karşılaşıyorlar.

Peki, internet kullanıcılarının mustarip olduğu bu bildirimlerden korkmalı mıyız? Bu çerezleri kabul etmemiz olumsuz bir durum doğurur mu? Nasıl önlemler almalıyız? Sosyal Medya Uzmanı Deniz Unay’a sorduk.

- Bu çerezlere düşünmeden onay vermek ne kadar doğru?

Sosyal Medya Uzmanı Unay, çerezleri geçici ve kalıcı çereler olarak ikiye ayrıldığını söylüyor ve ekliyor:

“Geçici çerezler ziyaret edilen sitede oturum devamının sağlanması amacıyla kullanılır. Kullanıcı internet tarayıcısından çıktığında bu çerezler anında silinir.

Kalıcı çerezler, kullanıcılar tarayıcıyı kapattıktan sonra belirli bir süre boyunca saklanılan çerelerdir. Bu çerezler reklam verenler ve reklam yayıncıları için sunucularda belirli bir süre tutulur. Hedef odaklı reklamlar için oluşan yapay zeka algoritmalarınca işlenerek kullanıcının sonraki ziyaretlerinde kendisinin ilgisini çekebilecek reklamlar gösterilir.”

“Kullanıcıların verilerini işlemek ve saklamak eskiye nazaran daha kontrollü”

Unay, çerezlerin internet sitelerini ziyaret etmemiz için önemli araçlar olduğunu da belirtiyor.

“Eğer güvenilirliği bilinen ve yasal sitelerde ziyaretler gerçekleştiriyorsak bundan endişelenmemize gerek yok. Çünkü Türkiye ve birçok ülkede çerezlerin nasıl işleneceği ve saklanacağı ile ilgili yasal zorunluluklar oluşmuş durumda. Kullanıcıların verilerini işlemek ve saklamak eskiye nazaran daha kontrollü hale geldi.”

- Çerezleri kabul ettiğimizde aslında başka neleri kabul etmiş oluyoruz?

Unay, “İnternet sitelerinde ilerlemek için çerezleri kabul etmek zorundayız” diyor. Bu çerezler tarayıcı bilgileri, kullanıcı adı ve şifre ile gezindiğimiz siteler için, sitelerin ve sitelerde reklam gösteren şirketlerin analiz bilgileri gibi temel bazı bilgileri oluştururken bununla birlikte kullanıcıların ilgi alanlarına yönelik bilgileri de derlediğini anlatıyor.

“Çerezler internet siteleri için veri toplamanın ötesinde kullanıcı güvenliği için giriş kayıtları oluşturmaktadır. Çerezlerin olmadığı bir internet erişimi ve kolaylığı açısından zor olacağı gibi güvenlide olmayacaktır. Aradığımız içeriklere daha hızlı ulaşabilmemiz için çerezlere ihtiyacımız var. Bir örnekle açıklamak gerekirse. Siz bir yer gitmek için bir havayolu şirketinden uçak bileti araştırıyorsunuz çerezler anında devreye girerek size farklı havayolu şirketlerinden daha ucuz uçak biletleri ve kampanyalar içeren reklamlar sunabiliyor.”

- Herhangi bir tehditle karşı karşıya kalır mıyız?

Unay, “Çerezlere izin verirsem hacklenirim” korkusunun da yersiz olduğuna değiniyor ve ekliyor:

“Çerezlere izin verdiğimiz zaman çerezler bilgisayarımıza erişemez, bilgisayarımızı ve kullandığımız cihazı hackleyemezler. Çerezler cihazlarımıza virüs bulaştıramazlar ancak tehdit olarak sadece çerezlerin aktardığı göz atma oturumları çalınabilir. Kişilerin geçmişteki ziyaret ettiği siteler, linkler ele geçirilebilir.”

- Nasıl önlem almalıyız?

Çerezlerin riskler ve kötüye kullanım potansiyeli konusunda önlem almak içinse ziyaret edilen internet sitelerinin güvenilir olup olmadığına bakılmasının oldukça önemli olduğuna dikkati çeken Unay, şu önerilerde bulunuyor:

“Ziyaret ettiğimiz sitelerin SSL gibi güvenlik sertifikalarına sahip olmasına dikkat etmeliyiz. Kullandığımız cihazlarda anti virüs programlarımız ve kullandığımız yazılımlar yasal ve güncel olmalı. Daha da güvende kalmak istiyorsak kullandığımız tarayıcıları gizli pencerede açabiliriz veya tarayıcıdan çıkarken tüm geçmişi temizleyerek kapatabiliriz.”