İşten çıkarmalarda yapay zekanın etkisi var mı?

Artık hayatın her alanında karşımıza çıkan yapay zeka çalışmaları etki alanını genişleterek büyüyor. Özellikle son zamanlarda video, grafik ve görsel içeriklerle öne çıkan becerileri, birçok sektörün etkilenmeye başlayacağına dair tartışmaları artırıyor.

Öyle ki yaşananlar, "Yapay zekanın teknoloji alanında giderek gelişmesi kendi mucitleri için bir risk oluşturuyor mu?" sorusunu beraberinde getiriyor. Zira, teknoloji alanındaki işten çıkarmalar yapay zekaya yorulmaya başladı bile.

İşten çıkarmalar artıyor

Koronavirüs salgınının başlangıcından bu yana teknoloji şirketlerindeki işten çıkarmaların azalarak da olsa devam ettiği görülüyor. Layoffs.fyi sitesinin derlediği verilere göre, 2023 yılında toplam işten çıkarmalar 263 bin kişiye ulaşmışken, 2024 yılının ilk 2 ayında 191 teknoloji şirketi 49 bin 736 kişiyi işten çıkardı.

Geçen yılın aynı dönemine göre işten çıkarmaların yüzde 61 azaldığı belirtiliyor. Ancak bu rakamların hala önemli bir düzeyde olduğu ve teknoloji sektöründeki istihdamda belirli bir belirsizliğin devam ettiği ifade ediliyor.

Sektörel bazda incelendiğinde, en fazla perakende sektöründe faaliyet gösteren teknoloji şirketlerinin işten çıkarma yaptığı görülüyor. Bu sektördeki işten çıkarmaların sayısı 6 bin 916 kişi olarak kaydedilirken, tüketim sektörü ikinci sırada ve finans sektörü ise üçüncü sırada yer alıyor. Bu veriler, teknoloji sektöründeki işten çıkarmaların genel ekonomik durumla yakından ilişkili olduğunu gösteriyor.

Yapay zeka ne kadar etkili?

Teknoloji şirketlerindeki işten çıkarmalarda en önemli unsurlardan biri olarak yapay zeka ön plana çıkıyor. Başta Google olmak üzere pek çok şirket geliştirdikleri teknolojiler sebebiyle işten çıkarmalar gerçekleştiriyor. Peki, yapay zeka şimdiden kendi mucitleri için bir tehlike haline mi geldi? Gelecekte meslekleri yok edecek bir neden mi olacak? Teknoloji yazarı Ahmet Usta ile konuştuk.

“Ana ve en büyük sebep değil”

Usta, öncelikle, tüm işten çıkarmaların yapay zekaya yorulmaması gerektiğini belirtiyor. Pandemi ve ardından gelen ekonomik sorunlar gibi nedenlerin göz ardı edilmemesi gerektiğine vurgu yapıyor:

“Son yıllarda küresel işten çıkartmaların içinde yapay zekanın kısmi de olsa bir rolü olduğunu inkâr edemeyiz ancak ana ve en büyük sebebin bu olduğunu söylemek yanlış olur. Pandemi sonrası dünyanın içine girdiği ekonomik durgunluk, küresel belirsizlik ortamı, bölgesel savaşların etkisi, farklı sebeplerin küresel işten çıkartmalardaki rolünün yapay zekanın çok daha ötesinde olduğunu söyleyebiliriz.”

Gelecekte ne kadar etkili olacak?

Yapay zekanın gelecekte meslekler üzerindeki etkisine değinen Usta, yapay zekanın hayatımızdaki yerinin giderek daha çok artacağına işaret ediyor. Öyle ki, “Dijital platformlarda ve robotik çözümlerde giderek artan şekilde hayatımıza girecek” diye ekliyor ve şöyle devam ediyor:

“Şu anda bu uygulama alanlarının pek çoğu deneysel kalıyor ancak zamanla insana kıyasla çok daha düşük maliyetler ile bu alanlarda etkin çözümlerin geliştirileceğine kesin gözüyle bakılıyor.

İnsanı düşünen, sorgulayan ve tasarlayan bir konumdan çıkarttığımız ve sistematik olarak görev aldığı tüm mesleki alanların kısa, orta ve uzun vadede bütünüyle yapay zeka ve uygulamalarına devrolacağına şüphe yok.”

“Yapay zeka uzmanlığı en kıt ve en değerli iş alanı”

Diğer yandan Usta, gerçek anlamda yapay zeka uzmanlığının şu anda dünyanın en kıt ve en değerli iş alanı haline geldiğini belirtiyor. Bu alanda gelişmenin ve yapay zekaya yön vermenin çok değerli bir meslek haline geldiğinin altını çiziyor.

“Bu duruma karşı algısı açık, yüksek farkındalığa sahip, kendi kendini ve çevresini motive edebilen, bilinmezliğe karşı merak ve araştırma duyguları ile adım atmakta çekinmeyecek nesiller yetiştirmemiz gerekiyor. Bu metodoloji ile yapay zeka insanlığın sistematik mesleklerini elinden alsa dahi, insanlar yapay zekaya yön veren konumlarını korumaya devam edebilirler.”