Milli uçak motorunun ilk dönen parçaları ortaya çıktı

TUSAŞ Motor Sanayi AŞ (TEI), AA'nın 8. kez global iletişim ortağı olduğu ve Ankara'nın ev sahipliğinde düzenlenen Türkiye'nin en büyük teknoloji festivali TEKNOFEST'te hava araçları için geliştirdiği motor çözümlerini tanıttı.

Şirketin standında, Türkiye'nin en güçlü milli havacılık motor ailesi TEI-TF6000/TEI-TF10000'in üretilen ilk dönen parçaları sergilendi.

TEI Genel Müdürü Mahmut Akşit, AA muhabirine, TF6000 ve TF10000 motor ailesinin ilk tasarım döngüsünü tamamladıklarını ve ilk prototip motorun imalatına başladıklarını söyledi. Akşit, şöyle konuştu:

"Yıl bitmeden imalatını tamamlamak istiyoruz. Birinci aşama sürpriz olarak motorumuzun döner aksamı, özellikle önündeki fan grubu, hemen arkasında yüksek basınç kompresör grubu, döner aksamının imalatı bitti, onu buraya getirdik. Bazıları plastik model falan diyor, burada gerçeğini görebilirler. Bu zor kısmı. Döner aksamın özellikle üç boyutlu profiller, işlemlerin kalitesi ve çeşitli operasyonları tamamladık, şu anda hazır. Bir yandan da dış kabuğunun, motorun karkasının imalatı da devam ediyor. İkinci aşaması olarak İzmir'deki TEKNOFEST'e o kısmı da yetiştirmeyi hedefliyoruz. Burada plastiğini gördüğünüz TF6000 motorunun gerçek metalini TEKNOFEST İzmir'e yetiştirmeye çalışıyoruz. Hedefimiz bu yıl bitmeden imalatı tamamlamak. Bir yandan da bu motoru test edecek bir test düzeneğini geliştirme çalışmalarımız paralelde devam ediyor. Motorun imalatı biter bitmez, eş zamanlı onu da bitirip, takıp ilk marşa basmak istiyoruz. Bir aksilik olmazsa bu yıl bitmeden bir motor sesi duyarız diye umut ediyoruz inşallah."

İnsansız hava aracı ve helikopter motorlarını başardıklarını vurgulayan Akşit, geriye uçak motorlarının kaldığını söyledi.

Akşit, uçak motorlarında küçük ölçekli TJ300 gibi versiyonları çalıştırıp rekorlar kırdıklarına işaret ederek, TF-6000-TF10000 serisinin ise gerçek anlamda uçak motoru ihtiyacını karşılayacağını ifade etti.

"Dünyada çok ciddi ilgi görüyor"

Türkiye'nin, bu motorlar çalıştığında, uçak motoru teknolojisini de kazandığını bütün dünyaya göstereceğini vurgulayan Akşit, "Devletimizin bu aşamadan sonra hangi motora, hangi büyüklükte, neresi için ihtiyacı varsa sırayla yapabiliriz. Bu motorlarımız dünyadan çok ciddi ilgi görüyor. Biraz önce yurt dışı bir müşteriden yine bir talep geldi. Hemen soruyorlar, 'Ne zaman çalıştıracaksınız, seri imalata ne zaman başlayacaksınız?' Bizden bu motorlarımız için fiyat teklifi isteyen yabancı müşterilerimiz var. 'Ne zaman teslim edersiniz, kaç para istiyorsunuz?' soruları alıyoruz. Çok ciddi ilgi çekiyor" değerlendirmesinde bulundu.

TF-6000 serisinin ANKA-3 gibi ses altı ama radar görünmezliği, ısı izi az olan uçuşlar için ideal olduğu bilgisini veren Akşit, şunları söyledi:

"TF-6000'in çiftiyle eğitim uçağı yapmak isteyen müşteriler var yurt dışından. TF-10000 serisi daha çok süpersonik hızlara da cevap verecek. Bu da Bayraktar KIZILELMA gibi uçakları süpersonik hızlara uçurabilecek bir motor. Bunun 2 tanesi HÜRJET'e ihtiyacı olan gücü rahatlıkla verebilecek yetenekte. Aynı zamanda gemilerde elektrik üretimi, doğal gaz kompresörü gibi rollerde kullanılabilecek. Bu bayağı büyük bir motor. Teknoloji olarak bunu başardığımızda artık savaş uçağı motoru teknolojisini de Türkiye'ye kazandırmış olduğumuzu herkes görecek. Yani yolun sonuna geldik. İHA motorları tamam, helikopter motorları tamam, savaş uçağı motoru da tamam da çalıştırıp göstermemiz gerekiyor. İmalatımızın en zor kısmı bitti. İnşallah kalan kısmını da yıl sonuna kadar bitirip motor sesini duymayı bekliyoruz."