ODTÜ'lü mühendislerden kıyafetleri ısıtacak teknoloji

ODTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüsnü Emrah Ünalan, doktora öğrencileri Doğa Doğanay ve Şahin Coşkun ile geliştirdikleri "gümüş nanotellerle ısıtılabilir kumaşlar" odaklı teknolojiyle ilgili bilgi verdi. 

Gümüş nanotellerin üretimine TÜBİTAK destekli projeleri ile 2010'da başladıklarını belirten Ünalan, projenin tamamlanmasının ardından gümüş nanotellerin başka uygulamalarını da geliştirmeye devam ettiklerini anlattı.

Isıtılabilir kıyafetlerin günümüzde hala kumaşların metal teller ya da karbon fiberlerle örülmesi ile elde edildiğini aktaran Ünalan, bu teknolojilerin dezavantajlarının bulunduğunu belirtti.

Ünalan, metal tellerin yıkanmaya uygun olmadığını, kısa süreli kullanımda bile kopabildiğini, karbon fiberlerin ise ısınma için yüksek çalışma voltajına ihtiyaç duyduğunu söyledi.

Üretimde kullanılan gümüş nanoteller saç telinden 2 bin kat daha ince.

"Farklı türdeki kumaşların üzerine basit yöntemlerle gümüş nanotelleri kaplayıp bir pil yardımı ile elektrik akımı uyguladığımızda bu kumaşların ısınabildiğini keşfettik. Herhangi bir kumaşı, gümüş nanoteller ile geliştirdiğimiz çözeltinin içine daldırıyoruz. Sonra bu kumaşları çıkartarak kurutuyoruz. İstenilen iletkenlik değeri elde edilene kadar bu işlemi tekrar ediyoruz." 

"Hareket kabiliyetini sınırlamıyor"

Hava sıcaklıklarının eksi 20 derece olduğu durumlarda bile gümüş nanotellerle kaplanan kumaşlar, vücudu istenilen sıcaklıkta tutabilecek.

Ünalan, geliştirdikleri teknolojinin, kumaşın esneklik ve nefes alabilirlik gibi özelliklerini hiçbir şekilde değiştirmediği için büyük avantaj sağladığını söyledi.

"Teknolojimiz, insanların hareket kabiliyetini sınırlamadan kendilerini sıcak tutmalarına olanak sağlıyor. Nanotellerle kaplanmış kumaşlarla yüksek performanslı ve düşük enerji tüketimli giyilebilir ısıtıcılar üretilebilecek. Geliştirilen bu üründe kullanılan nanomalzemeler, kumaşların esneklik ve nefes alma özelliklerini de etkilemiyor, alansal ısıtma sağlayabiliyor. Metal teller ve karbon fiberler kullanılarak ısıtılan ürünlere göre daha küçük piller ile daha uzun süre çalışabilen ve daha hafif ısıtıcıların üretilmesini mümkün kılıyor."

"ABD ordusu hazırlık yapıyor"

Yurt dışındaki metal iplik ve karbon fiber teknolojileriyle ısınma özelliği kazandırılmış kumaşlardan üretilmiş eldiven, ayakkabı tabanı ve mont gibi örnekleri incelediğini dile getiren Ünalan, ancak yeni nesil gümüş nanotellerle üretilmiş kumaşlar üzerine bir teknolojinin bulunmadığını, bu nedenle dünyada öncü laboratuvarlar arasında bulunduklarını belirtti.

Gümüş nanotellerle kaplanmış kumaşlar üzerine ABD'de yapılan çalışmalar hakkında da bilgi veren Ünalan, şunları kaydetti:

"Bir süre önce de ABD ordusuna bağlı bir Askeri Araştırma Merkezi'nin gümüş nanoteller ile yapılan bilimsel yayınlardan ilham alarak askeri amaçlı kullanılacak eldiven, mont ve yelek gibi ekipmanları geliştirmeyi amaçladıklarına dair araştırmalarını öğrendik. Bizim de aslında düşündüğümüz bu ısıtılabilir kumaşların askeri uygulamasının olabileceği yönünde. Biz de gümüş nanotellerle ısıtılan kumaşları geliştirdikten sonra öncelikle bu malzemenin soğuk kış şartlarında çalışan güvenlik güçlerinin kullanımına yönelik ürünlerin geliştirilmesinde kullanımının uygun olacağını düşündük ve bu amaçla prototipler geliştirmeye başladık."

Teknoloji özel ödülün de sahibi

Geliştirdikleri teknoloji ile ODTÜ Teknokent'in düzenlediği "Yeni Fikirler Yeni İşler" Yarışması'nda birincilik ödülü ile Savunma Sanayi Müstaşarlığı özel ödülünü kazandıklarını dile getiren Ünalan, bu yarışmada teknolojinin ayakkabı tabanına uygulanabilmesi üzerine odaklandıklarını anlattı.

Ünalan, ürünlerin ticarileştirilebilmesi için de ODTÜ Teknokent bünyesinde Nanovatif Malzeme Teknolojileri isimli şirketi kurduklarını belirtti. Yarışma nedeniyle yaptıkları sokak röportajlarından aldıkları geri bildirim doğrultusunda insanların en çok ayaklarının üşüdüğünü öğrendiklerini aktaran Ünalan, projelerini de öncelikle bu yönde şekillendirdiklerini ifade etti.

Gümüş nanotel kaplı objelerin ısınması üzerine yürüttükleri çalışmalarında Türk ve uluslararası patent başvurusu yaptıklarını bildiren Ünalan, "Türkiye'de şu an itibarıyla bu konuda çalışan bir laboratuvar olduğunu düşünmüyoruz" dedi.

Ünalan, ODTÜ Teknoloji Transfer Ofisi’nin teknolojilerinin patentlenmesi sürecinde gösterdikleri desteği ürünlerin sanayileşebilmesi için de sürdürdüğünü belirterek, şunları kaydetti:

"Üretime geçecek ilk prototipimizde yüksek performanslı bir ürüne odaklandık. Kablolu bir pil sistemi ile teknolojimizi tabanlık şeklinde ayakkabı ve botlara entegre ediyoruz. Yüksek ve düşük sıcaklıklar, 8-16 saat süresince korunabiliyor. Bu sürenin sonunda pilimiz şarj edilerek daha sonraki kullanıma hazır hale getirilebiliyor. Burada hedefimiz, pilin oldukça küçük ve hafif olması. Ayrıca, şu anda cep telefonları için taşınabilir şarj sistemleri yaygın kullanılıyor. Bu tür sistemleri de teknolojimizde kullanmak istiyoruz. Bu hayata geçtiğinde, cep telefonlarında olduğu gibi bir USB bağlantısı ile ısınabilir teknolojilerle üretilmiş eldiven, mont, kaban, ceket, yelekler taşınabilir sistemlerle çalıştırılabilecek. Örneğin maç izlemeye giden bir taraftar, tribünde üşüyor diyelim. Bu kumaşlarla üretilmiş ceketlerden kullanması durumunda, ceplerinde taşıdığı taşınabilir şarj sistemleri ile ısıtarak maçın sonuna kadar üşümeden izleme şansına sahip olacak. "

Kaynak: AA