Samanyolu'nun dışında bir yıldızın ilk yakın çekim görüntüsü

Görüntüdeki parlak oval şeklin, yıldızın çevresini saran tozlu bir koza olduğu düşünülüyor. Bilim insanlarına göre, bu durum yıldızın yaşamının son aşamalarında olduğunu ve bir süpernova patlaması öncesinde büyük miktarda madde saçtığını gösteriyor.

ESO’nun Şili’deki Atacama Çölü’nde bulunan Çok Büyük Teleskop Interferometresi (VLTI) üzerindeki GRAVITY adlı cihaz sayesinde bu olağanüstü görüntü elde edildi. Bu cihaz, dört teleskoptan gelen ışığı birleştirerek benzersiz bir çözünürlük sağlıyor.

“Yıldızın son nefeslerini izliyoruz”

Çalışmanın baş yazarı, Şili’deki Andrés Bello Ulusal Üniversitesi’nden Keiichi Ohnaka, "Yıldıza yakın bir şekilde çevrelenmiş, yumurta şeklindeki bir koza keşfettik. Bu, ölen yıldızın süpernova patlamasından önce maddeyi şiddetle saçmasıyla ilişkili olabilir" dedi.

Ekip, yeni görüntüyü önceki gözlemlerle karşılaştırarak yıldızın parlaklığında son 10 yılda belirgin bir azalma olduğunu tespit etti.

Almanya’daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü’nden Gerd Weigelt, "Bu yıldızda büyük bir değişim yaşanıyor. Bu, bir yıldızın yaşam döngüsünü gerçek zamanlı olarak izlemek için nadir bir fırsat sunuyor," açıklamasında bulundu.

[ ESO / L. Calçada (Sanatçının WOH G64 konsepti)]

Güneş'in iki bin kat boyutunda bir dev

WOH G64, yaklaşık iki bin Güneş büyüklüğünde bir kırmızı süperdev olarak biliniyor ve bilim insanları tarafından “Dev Yıldız” olarak adlandırılıyor.

Yıldızın çevresindeki tozlu koza ve halkalı yapı, yaşamının son nefeslerini verirken saçılan maddeden oluşuyor olabilir.

Keele Üniversitesi’nden Jacco van Loon, "Bu yıldız türünün en uç örneklerinden biri. Herhangi bir ani değişim, onu patlamaya bir adım daha yaklaştırabilir" dedi.

Araştırmacılar, görüntüde görülen uzamış koza şeklini sürpriz olarak değerlendiriyor ve bu durumun henüz keşfedilmemiş bir eş yıldızın etkisiyle oluşabileceğini belirtiyor.

Ayrıca, daha sönük eliptik halkanın tozlu bir torusun iç kenarı olabileceği düşünülüyor. Ancak bu teoriyi doğrulamak için daha fazla gözlem yapılması gerekiyor.

Bu önemli bulgular, Astronomy and Astrophysics dergisinin 21 Kasım 2024 tarihli sayısında yayımlandı.

Sonuç: Astronomlar, ilk kez Samanyolu dışındaki bir galakside yer alan bir yıldızın yakın çekim görüntüsünü elde etti.

Büyük Macellan Bulutu'ndaki WOH G64 adlı yıldızın, bir süpernova patlaması öncesinde olduğu düşünülüyor.