Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Meteoroloji Örgütü gibi kuruluşların raporlarına göre, dünya yaklaşık bir asırdır hızlı iklim değişikliği ve küresel ısınma tehlikesiyle karşı karşıya.
Uzmanlar atmosfere salınan yoğun sera gazı sebebiyle gezegenin daha hızlı ısındığı konusunda birleşiyor.
Kömür, petrol ve otomobil kullanımı ile ağaç kesmek gibi insan faaliyetleri, sera gazı emisyonları oranını artırıyor. Bu durum küresel ısınma ve iklim değişikliğinin ana kaynağı olarak değerlendiriliyor.
Isınma artışını 1,5 derecede sınırlama hedefi
İklim değişikliğiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapan ve aynı zamanda BM kuruluşu olan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Panelinin (IPCC) "1,5 santigrat derece Küresel Isınma Özel Raporu"na göre, yerküre insan faaliyetleri sebebiyle 1 derece ısındı.
Bilim insanları, dünyanın en fazla 0,5 derece daha ısınmayı kaldırabileceği, dolayısıyla küresel ısınmanın sanayi öncesi döneme göre 1,5 derece artışla sınırlandırılması gerektiği noktasında uyarıyor.
Nitekim bu hedef yerine mevcut ortalama sıcaklık sadece 1,5 derece daha artarsa dünya "geri dönüşü olmayan" tehlikelerle karşılaşılacak.
İklim bilimciler de dünya yüzey sıcaklığının kaydının tutulmaya başlanmasından bu yana, 2018 yılının dördüncü en sıcak yılı olarak kayıtlara geçtiğini açıkladı.
Türkiye'de 92 yılda ne değişti?
Meteoroloji Genel Müdürlüğünde yer alan istatistiklere göre, 1927-2018 yılları arasında sıcaklıklar 2000'den sonra artış gösterdi. Bu 92 yılda 3 büyük şehrin iklimi şöyleydi:
Ankara, en yüksek sıcaklığını 27 Temmuz 2012'de 41,5 dereceyle yaşadı. Başkentin en düşük sıcaklığı ise -24,9 dereceyle 5 Ocak 1942'ydi. Bu yıllar arasında en yüksek kar kalınlığı ise 33 santimetreydi.
İstanbul'da en yüksek sıcaklık 41,5 ile 13 Temmuz 2000'de, en düşük sıcaklık -16,1 ile 9 Şubat 1929 tarihinde yaşandı. Şehrin en yüksek kar kalınlığı ise 75 santimetreydi. Tarihi ise 4 Ocak 1942'ti.
İzmir'de ise 92 yıl içerisinde yaşanan en yüksek sıcaklık 43 dereceydi. Bu sıcaklığın tarihi 13 Ağustos 2002'ydi. En düşük sıcaklığın -8,2 ile 4 Ocak 1942'de yaşandığı İzmir'de, en yüksek kar kalınlığı 31 Ocak 1945'te 32 santimetreydi.
Peki, 1927-2018 yılları arasındaki "en"ler nelerdi?
92 yılın en sıcak ili 48,8 dereceyle Batman'dı. En soğuk il ise -45,6 ile Ağrı'ydı. Kar kalınlığının en düşük olduğu il Adana, en yüksek olduğu il ise Bitlis'ti.
1970-2018 yılları arasında Türkiye
Bu yıllar arasında en sıcak yıl 2018, en soğuk yıl ise 1992'ydi. Türkiye 2009'da en çok yağışı alırken, 2008'de en az yağışı aldı. 2018 yılında kar yerde 9,4 gün kaldı. 1992 yılında ise 55 gün kadar kaldı.
Türkiye'de genele bakıldığında, 2000'li yıllar en sıcak yıllardı. Dünyada da durum farklı değil. Sıcaklık her geçen yıl artmaya devam ederse, 1 milyona yakın hayvan ve bitki türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.
3.6ºC
Ankara
