Yapay zeka araçları çocuk gelişimi üzerinde bir tehdit mi?

Yayınlanan kılavuzda ChatGPT gibi programların çocuk gelişimini olumsuz etkileyebileceği ve belli bir yaş sınırlaması getirilmesi yönünde çağrıda bulunuldu.
Biz de bu konuyu hem sokağa hem de uzmanına sorduk.

“Sizce çocukların yapay zeka kullanımında yaş sınırlaması olmalı mı?”

Ankara sokaklarında sorduğumuz bu soruya birçok kişinin yanıtı benzerdi. Çoğunluk, küçük yaşlarda yapay zeka araçları kullanımının çocuklar üzerinde zararlı olabileceği ve yaş sınırlaması olması yönünde görüş belirtti.

Aynı soruyu bir de Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Dilek Altun’a sorduk. Çocuk gelişimi uzmanı Altun’un görüşü de sokağın sesini doğrular nitelikte.

“Riskler içeriyor”

Üretici yapay zeka uygulamalarının internet üzerindeki hazır veri setleri üzerinden algoritmalarla çalıştığını ve bunun yetişkinlere göre tasarlandığını belirten Altun, çocukların bu araçları kullanmasının doğuracağı riskleri şu sözlerle anlattı:

“Çocuklar için birtakım riskler içeriyor. Bunların başında doğru bilgiye ulaşamama, manipülasyonlar, uygun olmayan içerikle karşılaşma, verilerin korunmasındaki problemler, çocuk hakları ihmalleri, etik problemler gibi birçok probleme kapı açtığını görüyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken nokta bu uygulamaların gerçek hayatla bağlantılı oyun temelli ve aile, öğretmen gibi yetişkin etkileşiminde kullanılması.”

Çocuklara uygun araçlar geliştirilerek riskler ortadan kaldırılabilir

UNESCO’nun yayınladığı kılavuza göre 13 yaş ve üzerindeki çocukların aile veya öğretmen gözetiminde mevcut araçları kullanmasının daha uygun olduğunu hatırlatan Altun, çocuklara özel hazırlanacak araçlarla bu yaşın daha da aşağı inebileceğini belirtti:

“UNESCO'nun şu an önerdiği yaş grubu 13 ve üstü. Bu bağlamda önerilerinin gerçekten haklı ve geçerliliği olduğunu düşünüyorum. Ama çocukların gelişim seviyelerine özgü, belirli veri setleri ve algoritmalarla hazırlanacak daha uygun, yapay zeka destekli araçların 13 yaş altında da yine yetişkin gözetiminde kullanılabileceğini düşünüyorum.”