Deniz ekosisteminin koruyucuları

Deniz çayırları (Posidonia oceanica) Akdeniz havzasında yaşayan endemik ve çiçekli tek bitki türü.

Bu çayırların denizel ekosisteme sağladığı katkı ise son derece önemli. Çayırlar, bulundukları alanda balıklar başta olmak üzere birçok denizel türe yaşam alanı sağlıyor. Ayrıca biyolojik çeşitliliği artırırken, fotosentez yoluyla ortamdaki karbondioksiti tüketerek oksijen üretiyor. Bu özellikleri sayesinde su kalitesine de önemli katkı sağlıyor.

[Fotoğraf: Getty]

Bu nedenlerle deniz çayırlarının korunması denizel ekosistemin korunması anlamına geliyor.

Son yıllarda artan küresel iklim değişiminin etkileri, istilacı balık türlerinin baskısı ve özellikle de tekne çapalarının yaptığı tahribatlarla deniz çayırları ve sağladığı faydalar risk altında.

Denizin derinliklerinde gerçekleştirilen çalışma

2012 yılında bilim insanları, doğa korumacılar, iş insanları ve balıkçılar tarafından kurulan Akdeniz Koruma Derneği de tehdit altında olan deniz çayırlarını korumak ve oluşturdukları habitatları restore etmek amacıyla mavi sularda çeşitli çalışmalar yürütüyor.

Deniz Biyoloğu Vahit Alan, 4 yıldır derneğin denizel habitat restorasyonu ve koruma çalışmaları kapsamında Gökova ve çevresinde sahada görev alıyor. Alan, çalışmalar hakkında şunları söyledi:

“Burada deniz çayırlarıyla ilgili kafes deneyleri yapıyoruz. Belli bir alanda doğal çayırın üzerini kapatarak onların gelişimini izliyoruz. Bu sayede dış etkilere maruz kalan bitkilerle kafes içerisinde kalan köklerin boylarını enlerini ölçerek karşılaştırma fırsatımız oluyor.”

Deniz Korucuları

Derneğin bir diğer projesi deniz korucuları sistemi. Bu projeyle amaçlanan ise denizel habitata zarar veren insani faktörler henüz yaşanmadan önüne geçmek.

Bu kapsamda Gökova Körfezi'nde bulunan ve derneğe bağlı çalışan 3 korucu düzenli olarak balıkçılığa kapalı 6 bölgede denetleme yapıyor, kaçak avlanan balıkçıları uyarıyor ve resmi birimlere bilgi veriyor.

Bu sayede deniz ekolojisine zarar veren insani faktörlerin önüne geçilip, deniz çayırları dâhil doğal yaşam ve ekosistem korunmuş oluyor.

Hayalet ağ ve av malzemeleri

Yürütülen bir diğer çalışmada ise denizin zemininde bulunan ve deniz ekolojisine ciddi zararlar veren atık ağ ve av malzemeleri toplanıyor.

Bu uygulamayla birlikte geçtiğimiz 3 ayda yapılan 7 dalışta yaklaşık olarak 135 kilometre uzunluğunda misina, 60 kilogram kurşun, 200 metre uzatma ağı deniz zemininden çıkarılmış durumda.

Akdeniz Koruma Derneği tarafından gerçekleştirilen bu dalışlarda av malzemelerinin yanı sıra şu ana kadar 50 kilograma yakın da plastik ve benzeri madde derin sulardan çıkarıldı.
 

Kurgu: Ünsel Ayhan Aybek