Denizlerde plastik miktarı 2030 yılına kadar 53 milyon tona ulaşabilir

İzmir Ege Üniversitesi (EÜ) Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü Avlama Teknolojisi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Muharrem Hakan Kaykaç'ın yürütücülüğünü üstlendiği 'Hedefe Yönelik Yenilikçi Modifikasyonlar ile Deniz Tabanındaki Makro Çöplerle Mücadele ve İki Farklı Alandaki Çöp Analizi' başlıklı proje TÜBİTAK '1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı' kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Proje ekibinde EÜ Su Ürünleri Fakültesi'nde Dr. Öğr. Üyesi Huriye Göncüoğlu Bodur, Doç. Dr. Ozan Soykan, Prof. Dr. Faik Ozan Düzbastılar, Doç. Dr. Ertan Dağlı ve Prof. Dr. Tevfik Ceyhan araştırmacı olarak yer alıyor.

"Çöplerin önemli bir kısmı deniz tabanında mevcut"

Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Muharrem Hakan Kaykaç, "Deniz çöpleri, dünya çapındaki deniz habitatlarında ciddi bir sorun oluşturan ve ekosistemlere, ekonomiye ve insan sağlığına zarar veren küresel bir problem. Plastik atıkların büyük ölçekli üretimi ve denizlerdeki miktarının artışı, gelecekte daha da tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Bu durum, denizel yaşamı, balıkçılığı, turizmi ve insan sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Mevcut çözümler genellikle kıyısal alanlarda ve deniz yüzeyinde yoğunlaşmıştır, ancak deniz zeminindeki çöplerin önemli bir kısmı hala deniz tabanında varlığını sürdürüyor. Günümüzde dünya denizlerinde bulunan plastik miktarı 10 milyon ton civarında olup bu miktarın 2030 yılına kadar 53 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu artış, plastik kirliliğinin daha da tehlikeli boyutlara ulaşmasına neden olacak. Bu projede, deniz tabanı çöplerini temizlemek için sürütme av araçları üzerinde yapılacak modifikasyonlar ve yenilikçi tasarımlar üzerinde çalışılacak. Proje kapsamında, balıkçılarla iş birliği yapılarak deniz çöpleri hakkında anketler düzenlenecek ve onların görüşleri alınacak. Balıkçılık için kullanılan sürükleme av araçlarında yapılacak olan modifikasyonlar ve mühendislik çalışmaları ile deniz dibindeki çöpler hedeflenecek. Modifiye edilecek av aracının ön denemeleri sualtı gözlemleri ile farklı çekim hızlarında test edilecek, çekim öncesi ile sonrası zemin örneklemeleri yapılacak" dedi.

"Balıkçılık ve turizme katkı sağlayacak"

Doç. Dr. Kaykaç, "Bugüne kadar sürdürülebilir balık avcılığı için uygulamış olduğumuz sürükleme av araçlarındaki teknik bilgilerimizi şimdi hedefimiz olan makro çöp üzerine sorgulayacağız ve çözümler geliştireceğiz. Çöplerin toplanması ve denizel ortamdan uzaklaştırılması için kolay, uygulanabilir, ekonomik, etkin ve yenilikçi bir çöp toplama aracı geliştirilmesi projenin amacını oluşturuyor. Bu amaçla tasarlanacak çöp aracı makro çöplerin toplanmasında çeşitli endüstrilerin turizm, balıkçılık, ulaşım gibi faaliyet gösterdiği farklı bölgelerde kıyısal bölge, nehir ağızları, balıkçı barınakları, çekek yerlerinde hizmet edebilecek" dedi.

Sürdürülebilir denizel ekosistem için önemli bir adım attıklarını ifade eden Doç. Dr. Kaykaç, "Projemiz, deniz tabanındaki makro çöplerin toplanmasını ve bu işlem yapılırken bentik faunanın korunmasını sağlayan özgün bir yaklaşım ile faydalı bir model geliştirecek. Sürdürülebilir denizel ekosistem için bentos hayatı son derece önemli. Bu proje deniz zemindeki çöplerin temizlenmesine yardımcı bir faydalı model oluşturarak sürdürülebilir balıkçılık ve turizme katkı sağlayacak" diye konuştu.

EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Doç. Dr. Muharrem Hakan Kaykaç ve ekibini makamında ağırlayarak tebrik etti.