Ergene Nehri, uzun zamandan beri kirliliğiyle anılıyor. Bu kirliliğin temel sebebiyse çevrede bulunan fabrikaların gerekli önlemleri almadan atık suları nehre deşarj etmesi. Geçtiğimiz günlerde yine asfalt şantiyesinden sızan zift ile gündemdeydi.
Kirlilik uzun süredir devam ediyor. TRT Haber ekibi olarak Haziran 2021’de, bölge insanının bir zamanlar balık tutup yüzdüğü, ‘turnagözü’ gibi akan suyun, kaynağından temiz çıkıp denizle buluşana kadar nasıl zehirlendiğini görüntülemiştik.
Yeni araştırmalar da kirliliğin derinleştiğini gözler önüne seriyor.
İngiltere York Üniversitesi’nin liderliğinde yapılan bir araştırma geçtiğimiz aylarda tamamlandı. 100’den fazla ülkedeki en önemli 258 nehirde ilaç atıklarının yarattığı çevresel etki kapsamlı olarak incelendi. Dünyanın en saygın dergilerinden biri olarak gösterilen PNAS’ta yayınlanan çalışma kapsamında, Türkiye’den de Ergene Nehri incelendi.
Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Turgut Tüzün Onay ve Doç. Dr. Ulaş Tezel, nehrin dokuz farklı noktasından su örnekleri topladı.
.jpg)
Yüksek miktarda antibiyotik ve ağrı kesici ilaç etken maddesi tespit edildi
Prof. Dr. Turgut Tüzün Onay, araştırma sonuçlarına göre Ergene Nehri’nin dünyada aktif farmakolojik bileşenler açısından en kirli %20-25’lik dilimde yer aldığını söylüyor. Ayrıca, nehirde yüksek miktarda antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlarda kullanılan etken madde tespit edilmiş.
Farmakolojik bileşenler açısından en kirliler arasında, Bolivya, Pakistan ve Etiyopya gibi ülkelerin nehirleri de bulunuyor.
Prof. Dr. Onay, “Özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerin nehirlerinin ilaç atıklarıyla önemli ölçüde kirlendiği ortaya konulurken, İzlanda, Norveç ve Amazon yağmur ormanlarındaki nehirlerin su kalitesi açısından oldukça temiz olduğu ortaya çıktı” diyor.
.png)
[Fotoğraf: TRT Haber, Haziran 2021]
Marmara Denizi için kirletici kaynak
Ergene Nehri’ne günde yaklaşık 80.000 – 100.000 metreküp evsel ve endüstriyel atık su deşarj ediliyor. Kaynağından içilecek nitelikte çıkan bu önemli nehir suyu, kontrolsüz ve arıtma tesisi olmadan yapılan deşarjlar ile birkaç kilometre içinde kirleniyor. Bu, Marmara Denizi için de ciddi bir kirletici kaynağı demek.
Prof. Dr. Onay, “Bundan 25-30 yıl öncesine kadar birçok tatlı su balığına ev sahipliği yapan ve civardaki tarım alanlarına can veren nehir bugün ise adeta bir zehir deposu” diye anlatıyor.
Ergene’nin yayılan kirliliği: Müsilaj, biyolojik çeşitlilikte azalma…
Prof. Dr. Onay kirliliğin müsilaj oluşumunu tetikleyebileceğini söylüyor. Ayrıca, su kalitesinin bozulması ve oksijen seviyelerindeki düşüşün kitle halinde balık ölümlerine ve biyolojik çeşitlilikte kritik azalmaya neden olması da bekleniyor.
Kirliliğin daha geniş çapta etkilerini anlamak için daha detaylı izleme çalışmalarına ihtiyaç var. Prof. Dr. Onay son olarak, “Su kaynaklarının kirlenmesi tarım ürünlerinde ve hayvanlarda olumsuz etkiler yarattığı gibi bölgede kanser vakalarında da önemli bir artış olduğu biliniyor” diye ekliyor.
3.7ºC
Ankara
