2020 ile birlikte biten 10 yıl, kayıtlı tarihin en sıcak dönemiydi. En az 2 bin yılın diğer dönemlerinden daha yüksek sıcaklıklarla rekor üstüne rekor kırıldı ve muhtemelen çok daha uzun sürdü.
Aşırı ısınmanın arkasındaki temel sebebin atmosferdeki karbondioksit miktarı olduğu söyleniyor ve bu, en az 3 milyon yıldır görülmeyen bir düzeye ulaştı. Geride bıraktığımız son 7 yıl, 19. yüzyılda ölçümün başlamasından bu yana en sıcak yıllar oldu.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesinin (NOAA) yeni raporuna göre, küresel ısınmanın bir sonucu olarak 2016’dan sonra 2020 bilim insanlarının kaydettiği en sıcak yıldı.
Rapor, 20. yüzyıl ortalamasından daha yüksek sıcaklıklarla son 10 yılda oldukça yaygın hale gelen verileri gösteriyor.
Son 10 yıldaki sıcaklık artışı verilerine bakıldığında, grafiğin yukarı doğru hızla yükseldiği görülüyor.
[Grafik: TRT Haber / Hafize Yurt]
Bloomberg medya kuruluşunun Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesinden derlediği verilere göre, 20. yüzyıl ortalamasıyla karşılaştırıldığında küresel sıcaklık ortalaması 0,82 santigrat derece arttı.
Bununla birlikte artış hızı, 1981'den bu yana her 10 yılda kabaca 0,18 santigrat dereceye yükseldi ve bu, dünya genelinde hem ısınan yüzey hem de okyanus sıcaklıkları açısından bir hızlanmaya işaret ediyor.
Genel olarak 2020 ve 2016, 19. yüzyıldaki ortalama sıcaklıktan yaklaşık 1,2 santigrat derece daha yüksekti. 2019’un da bu seviyeye yaklaştığını belirtelim.
Küresel sıcaklık ile sıra dışı hava olayları bağlantılı
Bilim insanları 2021 ile birlikte yeni bir “en sıcak 10 yıl”a daha girileceğini tahmin ederken, Pasifik Okyanusu'ndaki devasa hava modeli La Niña’nın ise önceki yıllara göre daha düşük sıcaklıklar getirmesi bekleniyor.
Burada hemen bir parantez açalım. La Niña, Pasifik Okyanusu’nda oluşan bir hava modeli. Bu modelde, kuvvetli rüzgarlar Güney Amerika'dan Endonezya'ya okyanus yüzeyinde ılık su estiriyor. Ilık su batıya doğru ilerlerken, derinlerden soğuk su Güney Amerika kıyılarına yakın yüzeye yükseliyor.
Küresel sıcaklıktaki küçük değişiklikler, hava olayları ve modelleriyle ilgili ciddi sonuçlar ve olmaya da devam edecekler. Orman yangınları, kasırgalar, seller ve kuraklık en yaygın olanlardan bazıları ve son birkaç 10 yıllık döneme bakıldığında meydana gelen bu olaylarda gözle görülür bir artış var.
Bloomberg'e göre, bilim insanlarının yıkıcı etkiler doğuran ekstrem hava olayları ile yükselen küresel sıcaklıklar arasındaki doğrudan ilişkiye olan güveni her yıl artmaya devam ediyor.
Sonuç olarak, dünyanın dört bir yanındaki iklim bilimcilerinin onlarca yıllık modelleri, sıcaklıkların 2020'ye kadar nasıl artacağı konusunda nispeten doğru çıktı.
Birçok bilim insanı, karbondioksit kirliliğinin bu artışın en büyük nedenlerinden biri olduğunu söylüyor. Hatta buna göre, emisyonlarda görülecek hızlı bir kesinti bile, sıcaklık artışını tamamen durdurmada etkisiz kalabilir.
2.5ºC
Ankara
