Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) ve Avrupa Parlamentosu raporlarına göre, dünya genelinde tekstil sektöründe yılda yaklaşık 79 milyar metreküp su kullanılıyor. Yılda 5 milyon insanın su ihtiyacını karşılamaya yetecek olan bu miktarın, 2030'da 120 milyona çıkacağı tahmin ediliyor.
Pamuklu bir tişörtün üretimi için yaklaşık 2 bin 700 litre su harcanırken bu rakam bir kişinin 2,5 yıllık içme suyuna karşılık geliyor. Bir kot pantolonun üretiminde kullanılan yaklaşık 7 bin 500 litre su ise bir kişinin 7 yıllık içme suyu miktarına denk geliyor.
2000-2015 arasında kıyafet üretimi iki kat artarken giyim ürünlerinin ortalama kullanımı ise hızlı moda akımının etkisiyle azalıyor. Küresel atık suyun yüzde 20'sinin üretildiği moda endüstrisinde her saniye bir çöp kamyonu dolusu tekstil malzemesi yakılıyor ya da atılıyor. Kullanılmış kıyafetlerin yarısından daha azı yeniden kullanım veya geri dönüşüm için toplanırken bu giysilerin sadece yüzde 1'i yeni kıyafetlere dönüşüyor.
Enerjinin ardından çevreyi en çok kirleten ikinci endüstri olan moda sektörü, küresel karbon emisyonunun da yüzde 10'unu oluşturuyor. Bu oran, uluslararası uçuşlar ve gemi taşımacılığının neden olduğu karbon emisyonunun toplamından daha fazla.
"Geri dönüşümde eksiklik" vurgusu
Tekstil sektöründeki su kullanımına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Tekstil Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Üstün, sektördeki aşırı su kullanımının, önemli bir oranda tekstil terbiye tesislerindeki geri dönüşüm eksikliğinden kaynaklandığını söyledi.
Tekstil sektörünün geniş bir mecrada faaliyet gösterdiğini belirten Üstün, "Tekstil sektöründeki kumaş boyalarında önemli bir su kullanımı var. İplikten tutun kumaşa, kumaştan konfeksiyona çok geniş bir sektörden bahsediyoruz. Fakat birçok aşamada kullanılan ham maddenin geri dönüşümü sağlanabiliyor. Son yıllarda geri dönüşüm konusunda birtakım atılımlar, yeni makineler ve yeni teknolojiler gündemde. Ama ciddi bir su tüketimi mevcut" dedi.
Tekstil terbiye işletmelerinde, kumaşların boya-baskı işlemleri esnasında ciddi boyutlarda su harcandığına dikkati çeken Üstün, üretiminde en fazla su tüketilen kumaşın, halk arasında kot olarak bilinen denim olduğu bilgisini verdi.
Üstün, "İndigo boyar maddelerin kumaşın üzerinden uzaklaştırılması ve boyanması açısından en çok denim kumaşlar için su harcanıyor. Genel anlamda tekstil terbiye tesislerinde eğer ki geri dönüşüm tesisleri yoksa ciddi bir su tüketiminden bahsetmek mümkün" diye konuştu.
Daha az su tüketiminin gelişen teknolojilerle mümkün kılındığını fakat önemli bir diğer adımın ise geri kazanım olduğunu kaydeden Üstün, terbiye işletmelerinde kullanılan sıcak suyun geri dönüşümü ile hem ısıdan hem de rafineden geçirilerek yeniden kullanıma sunulan atık sulardan daha faydalı şekilde yararlanılabileceğini belirtti.
"Yıkama talimatlarına uyarak tasarruf yapmak mümkün"
Satın alınan ürünlerde bulunan yıkama talimatlarını insanların kimlik numaralarına benzeten Üstün, bu talimatlarla hem su hem de enerji tasarrufu yapmanın mümkün olduğunu dile getirdi.
Tüketicilerin, satın aldıkları ürünleri bu talimatlara uygun şekilde yıkamaları, kurutmaları ve ütülemeleri gerektiğini vurgulayan Üstün, şunları anlattı:
"Genellikle tüketiciler bu talimatları kesiyor. Yıkama talimatında yazan değerler, ürünü kaç derecede yıkamamız ve ütülememiz gerektiğini gösteriyor. Üzerinde yazan elyaf kompozisyonuna göre doğru elyaf kompozisyonundaki ürünleri bir arada yıkamamız, bunları bir arada kategorize etmemiz çok önemli. Ürünleri doğru sıcaklıkta yıkamak, doğru derecede ve metotla kurutmak, bazı ürünleri talimatlarına uygun şekilde kuru temizlemeye vermek çok önemli. Bu noktada hem su hem de enerji tasarrufu yapmak mümkün."
Tekstil sektöründe suyun daha verimli kullanılmasına yönelik uygulamalardan bahseden Üstün, sözlerini, "Tekstil terbiye tesislerinin geri dönüşüme yatırım yapması, atık su kullanımına özen göstermesi gerekiyor. Ayrıca kullanılan suyun yeniden filtrasyondan geçirilerek üretime kazandırılması da lazım. Özellikle atık suların yüzde 70’inin yeniden üretime kazandırılabileceğini düşünüyorum. Dünya genelinde su kaynaklarımızı her geçen gün kurutuyoruz" diyerek tamamladı.
15.5ºC
Ankara
