Huzursuz bacak sendromu çocukları da etkiliyor

İlk olarak 15. yüzyılda tanımlanan bu sendrom, genellikle yetişkinlerde görülse de çocuklarda da ortaya çıkıyor. Minik bedenlerin uykuya dalmasını engelleyen HBS, bacaklarda garip bir huzursuzluk hissiyle kendini gösteriyor.

Araştırmalara göre, çocukların yüzde 2-4'ü bu rahatsızlığı yaşıyor ve ilk belirtiler genellikle 5-6 yaş civarında başlıyor. Özellikle geceleri bacakları hareket ettirmek zorunda kalan çocuklar için uyku, adeta bir savaşa dönüşüyor.

Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Nöroloji Uzmanı Dr. İsmail Hakkı Akbeyaz'la bu gizemli sendromu ve ailelerin ne yapması gerektiğini konuştuk.

[Fotoğraf: Getty]

Çocukların performansını etkiliyor

Huzursuz bacak sendromu, çocukların gece boyunca yaşadığı rahatsızlıklarla gündüz performanslarını olumsuz etkiliyor. İsmail Hakkı Akbeyaz, uyku kalitesi düşen çocukların, gün içinde aşırı yorgunluk, enerji eksikliği ve konsantrasyon bozukluğu yaşadığını anlatıyor.

"Bu durum çocuğun okul performansını ve günlük aktivitelerdeki verimliliğini düşürebilir. Özellikle sınavlar ve öğrenme süreçlerinde ciddi zorluklar yaratabilir. Uyku alışkanlıklarını düzenlemek ve gerekirse tıbbi tedavi uygulamak, bu tür sorunların çözümüne yardımcı olabilir. Aynı zamanda sürekli yorgun hisseden çocuklar, sosyal hayatta da zorluklar yaşayabilir. Uykusuzluk ve sürekli huzursuzluk hissi, zamanla çocuğun ruhsal sağlığını ve psikolojik durumunu olumsuz etkileyebilir."

Akbeyaz, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklarda huzursuz bacak sendromunun daha sık görüldüğünü vurguluyor.

DEHB, çocukların dikkatini toplama ve dürtülerini kontrol etme konusunda zorluk yaşamalarına neden olan bir rahatsızlık. Bu durum, huzursuz bacak sendromu ile birleştiğinde çocukların uyku kalitesi daha da düşürebiliyor.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu: DEHB

Geceleri neden daha kötüleşiyor?

Çocukların uyku kalitesini olumsuz etkileyen HBS, bazı geceler şiddetini artırabiliyor. İsmail Hakkı Akbeyaz, geceleri vücut dinlenmeye geçmeye çalışırken bacaklardaki huzursuzluğun arttığını belirtiyor.

"Bu sendromun şiddetinin bazı gecelerde daha fazla olmasının nedeni hormonal dengeler, uyku pozisyonları ve gün içi aktiviteler olabilir. Mevsim değişiklikleri de bu durumu etkileyebilir; özellikle kış aylarında günlerin kısalması ve melatonin hormonunun artmasıyla birlikte semptomlar daha şiddetli hale gelebilir."

Erken teşhisle çocukların yaşam kalitesi artabilir

Erken teşhis, çocuklarda sağlık sorunlarının yönetiminde kritik bir rol oynuyor. Ancak İsmail Hakkı Akbeyaz, çocuklarda erken teşhisin yetişkinlere kıyasla daha zor olabileceğini anlatıyor.

"Erken teşhisten ziyade özellikle hastalığın teşhis edilmesi çocuklarda daha önemli ve zorlayıcıdır. Çünkü çocuklar tarafından yaşadıkları iyi tanımlanamadığı için hastalığın tanısını koymak daha zordur.

Hastalığın farkındalığı ve alınacak önlemler ile çocukların enerjileri artar, gün içi performans ve dikkat düzeyleri artar. Tedavisinde ilk olarak ilaçtan önce yaşam tarzı, uyku düzeni ve beslenme değişiklikleri önemlidir. Ancak bazı durumlarda da ilaç tedavileri mevcuttur."

[Fotoğraf: Getty]

Uzun vadeli etkileri nelerdir?

Huzursuz bacak sendromunu erken yaşlarda yaşayan bireylerin ilerleyen yaşlarda uyku sorunları yaşama riski artıyor. İsmail Hakkı Akbeyaz, bu durumun uzun süre devam etmesinin, yetişkinlikte anksiyete, depresyon veya diğer nöropsikiyatrik hastalıklara neden olabileceğini belirtiyor.

"Erken yaşlarda yaşanan huzursuz bacak sendromu, ileride kalıcı uyku bozukluklarına yol açabilir. Bu da kişinin günlük yaşamında zorluklar yaşamasına neden olur. Farkındalık ve erken müdahale, bu olası sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olur. Belirtiler fark edildiğinde, uygun tedavi yöntemleriyle yaşam kalitesi artırılabilir."

Diyet ve beslenme tedavide ne kadar etkili?

Huzursuz bacak sendromu, demir eksikliği, magnezyum ve B vitamini eksikliği gibi beslenme faktörleriyle tetiklenebiliyor. İsmail Hakkı Akbeyaz, bu eksikliklerin şikayetleri artırabileceğini vurguluyor.

"Demir eksikliği,magnezyum ve B vitamini eksikliği huzursuz bacak sendromunun tetikleyicisi olabilir. Bu nedenle, demir yönünden zengin besinler (kırmızı et, ıspanak, baklagiller) tüketmek şikayetleri hafifletebilir. Çocukların diyetine bu besinleri eklemek ve kan düzeylerinde eksikliği varsa hekimleri tarafından önerilen takviyelerini kullanmak hastalık için faydalıdır. Aynı zamanda fazla miktarda çay ve kahve tüketimi, huzursuz bacak sendromunun şikayetlerini artırabilir."

Dr. Akbeyaz, ailelere çocuklarının uyku alışkanlıklarını dikkatlice izlemeleri ve gerektiğinde uzman desteği almaları konusunda uyarıyor. Uyku düzenini gözlemlemek ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını teşvik etmek, çocukların huzurlu bir uyku çekmesine yardımcı olabilir.