12 yıl sonra İsrail'de yeni dönem

İsrail'de Gelecek Var ve Yamina partilerinin öncülüğünde kurulan koalisyon hükümetinin güvenoyu almasıyla 12 yıldır devam eden Başbakan Binyamin Netanyahu dönemi bitti.

Dün yapılan oylama sonucu, Yamina Partisi lideri Naftali Bennett ve Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid öncülüğündeki koalisyon hükümeti, 120 sandalyeli Mecliste 60 milletvekilinin desteğiyle güvenoyu aldı.

[Grafik: TRT Haber / M. Furkan Terzi]

Binyamin Netanyahu işgaller, öldürülen masum insanlar, çocuklar, evlerinden edilen Kudüslüler ve yolsuzluk iddiaları ile geçen 12 yılın ardından büyük bir enkazla koltuğunu bıraktı.

İsrail'de bir devir kapanıyor: Netanyahu'nun kanlı 12 yılı

4 kez başbakan

“Güçlü bir başbakan” sloganı ile kampanya yürüten Likud Partisi, sağcı partiler İsrail Evimiz Partisi ve Şas ile koalisyon kurmasına yetecek kadar sandalye kazanmayı başarmıştı.

Netanyahu 1996, 2009, 2013 ve 2015 seçimlerini önde tamamladı ve başbakanlık koltuğunda 12 yıl kesintisiz oturdu.

Barış karşıtı bir figür

Netanyahu, siyaset sahnesine çıkmasının ardından 3 önemli karşıtlığı ile rakipleri arasından sivrildi. "Filistin Devleti’ne hayır", "Golan Tepeleri’nin Suriye’ye iadesine hayır" ve "Kudüs’ün statüsü hakkındaki tartışmalara hayır".

İsrail'de Netanyahu dönemi resmen sona erdi

Öyle ki, Netanyahu Filistinlilerle imzalanan bütün anlaşmalara karşı çıktı. Ancak 1998’de Oslo’da anlaşmanın uygulanmasına yönelik momerandumu ABD’de Yaser Arafat’la imzalamak zorunda kaldı.

Filistinliler konusundaki katı tutumu Gazze konusunda da devam etti. 2005 yılında Ariel Şaron’un Gazze’den çekilmesine tepki olarak Dışişleri Bakanlığından istifa etti.

Sıkı bir yasa dışı yerleşim yeri destekçisi olan Netanyahu, sağcı partilerle yaptığı ittifaklarla kurduğu hükümetlerinde Gazze’ye karşı ablukayı sürdürürken, bulduğu bütün fırsatlarda saldırmaktan da geri durmadı.

Bennett 2 yıl başbakan olacak

Koalisyon hükümetinin güvenoyu almasıyla Netanyahu'dan boşalacak koltuğu 2 yıllığına Yamina lideri Bennett elinde tutacak.

Bennett, Ağustos 2023'te koltuğu koalisyon ortağı Gelecek Var Partisi lideri Lapid'e devredecek.

[49 yaşındaki İsrail'in yeni başbakanı Naftali Bennett, kariyeri boyunca aşırı sağcı seçmene hitap etti. Fotoğraf: Reuters]

Koalisyonun uzun soluklu olup olmayacağı merak konusu

Bennett-Lapid koalisyonu, Netanyahu karşıtlığında birleşmiş, farklı görüşlere sahip 8 partiden oluşuyor.

Hem sandalye sayısının kritik eşikte olması hem partilerin bazı konularda tamamen farklı görüşler savunması nedeniyle İsrail'de koalisyonun ömrünün uzun soluklu olup olmayacağı tartışılıyor.

Bennett'in partisi Yamina aşırı sağ görüşleriyle öne çıkıyor ve işgal altındaki Batı Şeria'da yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini destekliyor.

Portre: İsrailli siyasetçi Naftali Bennett

Koalisyonun ortaklarından İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden Birleşik Arap Listesi (Ram) ise buna karşı çıkıyor.

Bir diğer koalisyon ortağı Meretz ise sol blokta yer alan bir parti.

Bu nedenle koalisyon hükümetinin uzun soluklu olmayacağı ve bu yılın sonunda İsrail'in yeniden erken seçime gitmek zorunda kalabileceği yorumları yapılıyor.

Netanyahu yönetiminin işgalci politikalarına karşı çıkan Türkiye başta olmak üzere bölge ülkeleri ve uluslararası camianın yeni yönetimle nasıl ilişkiler kuracağı da bir başka merak konusu.

Karışık bir kabine

İsrail'in yeni hükümeti, emektar sağcı Başbakan Netanyahu'yu koltuğundan etme arzusu dışında çok az ortak noktası olan karmakarışık bir yönetim.

Naftali Bennett’in başbakan koltuğuna oturduğu kabinede Yair Lapid dışişleri bakanı, Benny Gantz savunma bakanı, Avigdor Liberman maliye bakanı, Gideon Saar adalet bakanı olacak. Birleşik Arap Listesi (Ra'am) lideri Filistinli Mansur Abbas da hükümette yer alacak.