2018 yılı Asya-Pasifik bölgesinde, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarının, Endonezya'daki felaketlerin ve Güney Çin Denizi'ndeki gerilimlerin yanı sıra, Koreler arası barış adımlarının atılmasına sahne oldu.
Dünya ticaretinin kritik öneme sahip bölgelerinden Asya - Pasifik, 2018 yılında, ABD Başkanı Donald Trump’ın başlattığı gümrük vergisi savaşıyla ağır bir darbe aldı.
ABD ile Çin arasında bir "ticaret savaşı"nın başlangıcı olarak görülen gelişmeler, Trump yönetiminin 23 Mart'ta ithal çelik ve alüminyuma, sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmesiyle başladı. Çin ise Washington'ın çelik ve alüminyum ürünlerine ek gümrük vergilerine cevaben, nisan ayı başında ABD menşeli 128 ürüne yüzde 15 ile yüzde 25 arasında değişen tarifeler getirdi.
Aylar süren ve dünya ekonomisine ağır fatura çıkaran tarife savaşının ardından G20 Zirvesi’nde bir araya gelen Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 90 günlük bir ateşkes konusunda mutabakata vardı. Ancak mutabakatın ardından Trump’ın, "Anlaşma olmazsa benim ‘vergi adam’ olduğumu hatırlayın" uyarısı, 2019 yılının da benzeri bir savaşa ev sahipliği yapacağı tahminlerini yükseltiyor.
Çin’in Güney Çin Denizi üzerinde üs kurması ve tartışmalı sulardaki hak iddiaları da bölgede tansiyonu yükseltti.
Çin, Güney Çin Denizi’nin yüzde 80'i üzerinde hak iddia ederken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede, başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da aralarında bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.
Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi’ndeki adalara üs inşa etmeye devam etmesi, tartışmalı sulardaki gerginliği giderek artırdı. ABD gelişmeler üzerine, Asya-Pasifik bölgesindeki stratejisini değişirdi ve üslerinin sayısını çoğaltmaya başladı.
Geçtiğimiz aylarda, ABD'ye ait bir nükleer kapasiteli bombardıman uçağı, Doğu Çin Denizi'ndeki adalar üzerinde gövde gösterisi yaparak iki ülke arasında yeni bir krizi başlattı. Çin’in tepkisini çeken ABD donanması, 30 Eylül'de ise USS Decatur adlı bir savaş gemisiyle Çin'in tartışmalı Güney Çin Denizi'ndeki yapay adalara yaklaşarak, gerilimi artıracak bir adım attı.
Olay üzerine açıklama yapan Çin yönetimi, olayı "provokatif" diyerek eleştirdi ve ülke güvenliğine tehdit oluşturması sebebiyle gereken önlemlerin alınacağını söyledi. Yaşanan bu gelişmelerin ışığında, 2019 yılında Güney Çin Denizi’nin sularının daha da ısınması bekleniyor.
Asya - Pasifik bölgesinde tarihi barış adımları atıldı.
Kuzey Kore, Güney Kore ve ABD arasında devam eden müzakereler ile Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması için kritik kararlar alındı.
Koreler arası barış sürecine giden ilk adım, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’dan geldi. Kim’in yaptığı çağrı ile Kuzey ve Güney Kore, Güney’de yapılan kış olimpiyatlarına tek bayrak altında katıldı. Bu gelişmenin ardından Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, nisan ve mayıs aylarında iki ülke sınırındaki Panmunjom Ateşkes Köyü'nde bir araya geldi.
Koreler arası barış görüşmeleri sürerken bir adım da ABD Başkanı Donald Trump tarafından atıldı. Birbirlerine "akıl hastası", "bunak" ve "roket adam" gibi ifadelerle çok defa hakaret eden Trump ile Kim Jong-un, iki ülke temsilcilerinin uzun süren müzakerelerinin ardından 12 Haziran'da Singapur'da bir araya geldi ve zirvenin ardından iki lider, Kuzey Kore'nin nükleer silahlardan arındırılması konusunda anlaşmaya vardı.
İlerleyen haftalarda iki ülke arasındaki diplomasi havası bozulmaya başlasa da Kore Yarımadası’nı nükleerden arındırma çabaları sürüyor.
2019’da üç ülke liderinin gerçekleştireceği ikili zirvelerle süreci devam ettirmesi bekleniyor.
Japonya, bölgedeki gücünü yükseltmek için yeni bir savunma politikası hayata geçirdi.
Çin'in deniz ve havada hızlı gelişen askeri varlığı, Rusya’nın bölgede askeri birlikler için yeni kışlalar inşa ettiğini açıklaması ve ABD’nin bölgedeki faaliyetleri Japonya’yı da harekete geçirdi. Japonya hükümeti, mevcut bir savaş gemisini uçak gemisine dönüştürme planını da içeren yeni savunma planını onayladı.
Yeni plana göre, Japonya çok boyutlu ve entegre bir savunma politikası uygulayacak. Kara, deniz ve hava alanlarına ek olarak, uzay sistemleri ve siber güvenlik alanlarında da yüksek bütçeli yatırımlar yapılacak.
Hindistan’da uluslararası gündemin de dikkatini çeken, WhatsApp linçleri oldu.
Hindistan'da çocuk kaçıran çeteler, pedofililer ve organ mafyalarıyla ilgili söylentilerin, anlık mesajlaşma uygulaması WhatsApp aracılığıyla yayılmasının ardından, ülke çapında yaşanan linç olaylarında en az 29 kişi öldürüldü.
Facebook'a bağlı WhatsApp, konuyla ilgili günlük gazetelerde İngilizce, Hintçe ve diğer dillerde tam sayfa ilan yayınladı. İlanlarda sahte haberleri tespit etmek için ipuçlarına yer verildi.
Önlemleriyle sahte mesajların önüne geçemeyen WhatsApp, son olarak Hindistan'daki kullanıcıların birbirine mesaj "yönlendirme" kapasitesini kısıtlamaya çalışacağını açıkladı.
2018, Endonezya için felaketler yılı oldu.
Endonezya'da bu yıl 2 bin 374 doğal afet yaşandı. Lombok Adası'nda 29 Temmuz’da meydana gelen 6,4 büyüklüğünde depremde 16 kişi, 5 Ağustos’ta medyana gelen 7 büyüklüğündeki depremde 460'tan fazla kişi hayatını kaybetti.
Ülkenin Sulawesi Adası’nda 28 Eylül’de meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki deprem, ardından oluşan tsunami ve yanardağ patlaması sonucu binlerce kişi tahliye edilirken 2 bin 256 kişi hayatını kaybetti.
Endonezya genelinde 1 Ocak - 10 Aralık tarihlerinde yaşanan felaketlerde 4 bin 211 kişi yaşamını yitirdi.
Doğal afetlerle binlerce kişinin hayatını kaybettiği ülkede, Cakarta'dan Sumatra Adası'ndaki Pangkal Pinang'a gitmek için havalanan bir yolcu uçağı kalkışından kısa süre sonra düştü ve 189 kişi hayatını kaybetti.
Endonezya'da yılın son ayında yaşanan tsunami felaketinde ise ölü sayısının 426, kayıp kişi sayısının 23 ve yaralı sayısının 7 bin 202 olduğu açıklandı.
22 Aralık'ta Sunda Boğazı'ndaki yanardağda meydana gelen patlamalar sırasında kopan büyük bir kütlenin Banten ve Lampung bölgelerinin kıyı şeritlerini etkileyen tsunamiye neden olduğu açıklandı.
Kaynak: TRT Haber