2024'te başrol "sandık" olacak: 50'den fazla ülke seçime gidiyor

2024 İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları ve neredeyse iki yıldır süren Rusya-Ukrayna savaşı gibi önemli olayların gölgesinde başladı. Yeni yılda yapılacak seçimlerle birlikte, dünya genelindeki olaylar ve değişiklikler büyük bir öneme de sahip olacak. ABD ve Rusya gibi iki büyük güç, yeni liderlerini belirleyerek küresel dinamiklere etki edecek.

Bu süreçte, seçilen liderlerin politikaları, uluslararası ilişkiler, güvenlik ve barış konularında büyük etkiler yaratacak.

İsrail'in bölgesel politikaları ve Rusya-Ukrayna savaşının seyri, dünya genelindeki istikrarı etkileyen kritik konular olarak ön plana çıkıyor. Bu bağlamda, uluslararası toplumun bu olaylara nasıl tepki vereceği ve yeni liderlerin bu sorunlara yaklaşımı önemli bir gözlem noktası olacak.

Peki, hangi ülkede ne seçimi yapılacak? Adayların sorunlara bakış açısı ne? Ülkelerin geleceğinde neler olması bekleniyor? Detaylara birlikte bakalım…

ABD’de büyük rövanş bekleniyor

Öncelikle ABD’de büyük bir rövanş seçimi bekleniyor. ABD'de Başkan Joe Biden ile selefi Donald Trump arasında yapılacak olası yarış, 2024 seçim takviminde büyük önem taşıyor. Zira Trump'ın kasım ayındaki zaferi ABD için “kritik” bir dönemeç olabilir.

[Fotoğraf: AP]

ABD'de 10-14 Kasım 2023'te yapılan kamuoyu yoklaması, 81 yaşındaki Biden'ın, İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırılarının başladığı 7 Ekim'den bu yana oylarının düştüğünü gösterdi.

Biden'ın ilk kez eski ABD Başkanı Trump'tan daha az oy aldığı görünen ankete göre Trump, tüm seçmenlerin yüzde 46'sının oyunu alarak, yüzde 44'te kalan Biden'ın 2 puan önüne geçti.

ABD'de yapılan bir başka ankette ise seçmenlerin yarıdan fazlası, 2024'teki başkanlık seçimlerinde ABD Başkanı Joe Biden ile eski Başkan Donald Trump'ın aday olmasını istemediğini belirtti.

AP-NORC tarafından 1074 kişiyle yapılan ankete göre, ülkedeki seçmenlerin çoğu 2024'teki başkanlık seçimlerinde Biden ile Trump'ın adaylığından memnun değil.

Başkanlığı döneminde siyasetini "ABD'yi yeniden güçlü ülke yapacağız" söylemiyle şekillendiren Trump, son dönemde tekrar seçilirse ABD-Meksika sınırını kapatıp sadece bir günlüğüne diktatörlük yapacağı ifadeleriyle gündeme oturdu.

Diğer Cumhuriyetçi başkan aday adayları ise 77 yaşındaki Trump için "fazla yaşlı", "başkanlığa uygun değil" ve "yarıştaki en büyük engel" değerlendirmelerini yapıyor.

Rusya yeniden Putin mi diyecek?

Rusya'da devlet başkanı seçimi 17 Mart 2024'te yapılacak.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2024'te düzenlenecek seçimde bağımsız aday olmasıyla ilgili belgeleri Merkez Seçim Komisyonu'na teslim ederek resmen başvuruda bulundu. Putin'in yeniden devlet başkanı olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Rusya'da yapılan anayasal reformla 71 yaşındaki Putin, mevcut görev süresinin 2024'te dolmasının ardından tekrar seçilebiliyor. Putin böylece iki kez 6 yıllık dönem için daha başkanlık yapma hakkına sahip olacak. Bu da Rusya Devlet Başkanı'nın iki dönem art arda seçilmesi halinde 2036 yılına kadar daha iktidarda kalması anlamına geliyor.

Putin'in karşısında yarışacak adayların başvuru süreci ise devam ediyor. Rus muhalif Aleksey Navalnıy ise destekçilerini Putin dışında herhangi birine oy vermeye çağırıyor.

İki kez art arda başkan seçilmesinin ardından, Rusya anayasasının iki dönemden daha fazla başkanlık yapılmasına müsaade etmemesi nedeniyle 2008-2012 yıllarında başbakanlık görevini üstlenen Putin, 2012'de yapılan seçimlerde oyların yüzde 63,6'sını alarak yeniden devlet başkanı seçilmişti.

Rusya'da bir önceki devlet başkanı seçimi 18 Mart 2018'de yapılmıştı. Putin oyların yüzde 76,69'unu alarak 4. kez devlet başkalığı koltuğuna oturmuştu.

[Grafik: TRT Haber]

İngiltere'de yönetim değişecek mi?

2016 Brexit referandumu ve eski Başbakan Boris Johnson'ın dönemi İngiltere için oldukça çalkantılı geçmişti.

Birleşik Krallık'ta bu yıl yapılacak genel seçimler, iktidardaki Muhafazakarlar ile 14 yıl aradan sonra yeniden iktidara gelmeye çalışan ve kamuoyu yoklamalarında açık ara önde olan merkez sol İşçi Partisi'ni karşı karşıya getirecek.

Pakistan'da tartışmalı seçim

Pakistan'da genel seçimlerin 8 Şubat 2024'te yapılması planlanıyor.

Yaklaşık 127 milyon seçmenin bulunduğu ülkede genel seçimlerde, gelecek 5 yıl için ülkeyi yönetecek yeni hükümet belirlenecek.

Pakistan Müslüman Ligi-Navaz (PML-N) lideri Navaz Şerif, Pakistan Halk Partisi (PPP) lideri Bilaval Butto Zerdari, Pakistan Adalet Hareket Partisi (PTI) lideri Gohar Han, Pakistan İslam Uleması Cemiyeti Partisi (JUI-F) lideri Mevlana Fazlur Rehman ve Cemaat-i İslami Partisi lideri Siracül Hak aday olacaklarını açıkladı.

Pakistan'da geçici hükümet Başbakanı Anvarul Hak Kakar'ın, yolsuzluk davasından hüküm giyen ve 5 Ağustos 2023'te tutuklanan cezaevindeki eski Başbakan İmran Han olmadan da "özgür ve adil genel seçimlerin" mümkün olabileceğini söylemesi ülkede tartışmaya yol açmıştı.

Eski Başbakan Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi (PTI) Genel Sekreteri Ömer Eyüp Han, Kakar'ın ifadelerini kınamış, Pakistan İnsan Hakları Komisyonu bu yorumun "antidemokratik ve düşüncesizce" olduğunu açıklamıştı.

Pakistan Seçim Komisyonu, 8 Şubat 2024'te yapılması planlanan genel seçimlerde güvenliğin sağlanması için silahlı kuvvetlerden destek talep etti.

Pakistan'da son genel seçimler 25 Temmuz 2018'de yapılmış ve İmran Han hükümeti göreve gelmişti.

Tayvan'daki seçim Çin’in gölgesinde olacak

Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'da da 2024 seçimleri 13 Ocak'ta yapıldı.

Tayvan'daki başkanlık seçimleri, iktidardaki Demokratik İlerici Parti'nin (DPP) adayı, görevdeki Başkan Yardımcısı Lai Ching-te'nin zaferiyle sonuçlandı.

DPP iktidarında 2016'dan bu yana iki dönemdir adanın lideri olan Tsai Ing-wen, görev süresinin dolacağı 20 Mayıs 2024'te koltuğu bırakacak.

Seçimleri kazanan DPP'nin Çin ile gerilimli ilişkileri sürdüreceği öngörülüyor.

Finlandiya’da gençlerin oyu önemli

Finlandiya'da cumhurbaşkanı seçiminin ilk turu 28 Ocak 2024'te yapılacak.
İlk turda adaylardan biri oyların yüzde 50'sinden fazlasını alamazsa, 11 Şubat'ta ikinci tura gidilecek.

Ülkenin NATO'ya üyeliğinde büyük rol oynayan, "Finlandiya'nın Yeşilleri" olarak bilinen Yeşil Birliği Partisi üyesi Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, üçüncü defa cumhurbaşkanı seçimlerinde aday olacak.

Son dönemde yapılan anketlerde önde görünen Haavisto, gençlerin oyunu kazanmak için DJ'liğe de soyundu. Haavisto, DJ Pexi lakabıyla Helsinki'de bir kulüpte gençlerle bir araya gelerek favori şarkılarını çaldı.

El Salvador'da Filistin asıllı Bukele yeniden aday

El Salvador'da genel seçimlerin 4 Şubat 2024'te yapılması planlanıyor.

Yeni Fikirler Partisi, El Salvador'un Filistin asıllı Devlet Başkanı Nayib Bukele'yi yeniden aday gösterdi.

Eylül ayında ikinci 5 yıllık dönemi için yarışacağını duyuran Bukele'nin adaylığına bazı hukukçular anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle itiraz ediyor.

Ancak Kongre, anayasal tartışmalara rağmen Devlet Başkanı Bukele'nin tekrar aday olması için izne ayrılmasını kabul etti.

Dünyada en yüksek cinayet oranına sahip ülkelerin başında gelen El Salvador'da, çete şiddeti nedeniyle ciddi güvenlik sorunları yaşanıyor.

Romanya, Slovakya ve Litvanya 2024'te sandık başına gidiyor

Bu yıl içinde devlet başkanı seçimleri için oy kullanılacak ülkeler arasında Romanya, Slovakya ve Litvanya da bulunuyor.

2024'te de aşırı sağın güç kazanmaya devam etmesinin beklendiği Avrupa'da, bu seçimlerde hangi adayların kazanacağı merak ediliyor.

2019'da göreve gelen Slovakya Cumhurbaşkanı Zuzana Çaputova, yapılacak seçimlerde yeniden aday olmayacağını açıklarken, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, AB ve NATO üyesi olan Baltık ülkesinin lideri olarak yeniden beş yıllık dönem için aday olacağını duyurdu.

Nauseda, 12 Temmuz 2019'da cumhurbaşkanlığı görevine gelmişti.