Dünya genelinde 24 ülke 139 Rus diplomatı sınır dışı etti. Sayının gelecek günlerde daha da artması bekleniyor.
Rusya'yı, ajan Skripal ve kızının sinir sistemini etkileyen bir kimyasal kullanarak zehirlenmesinden sorumlu tutan İngiltere'nin 23 Rus diplomatı sınır dışı etmesiyle başlayan tepki, dünya genelinde yankı buldu.
İlk sınır dışı açıklamaları ABD ve Kanada'dan geldi
İngiltere'yle ilk dayanışma gösteren ülke ABD oldu. ABD yönetimi, Rusya'nın 48'i Washington'da, 12'si Rusya'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği'nde görev yapan toplam 60 diplomatını sınır dışı etme ve Seattle'daki Rus Konsolosluğu'nu kapatma kararı aldığını açıkladı. ABD, diplomatlara ülkeyi terk etmeleri için 7 günlük süre tanıdı.
ABD ile hemen hemen eş zamanlı olarak Kanada da "alçak, hain ve sorumsuzca" saldırıyı kınayarak, 4 Rus diplomatı sınır dışı etme kararı aldığını açıkladı.
16 AB ülkesinden tepki geldi
ABD ve Kanada'nın ardından Avrupa Birliği'nden tepki gecikmedi. Olağanüstü basın toplantısı düzenleyen AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, 14 AB ülkesinin de Rus diplomatları sınır dışı edeceğini duyurdu. Tusk, gelecek günlerde diğer AB ülkelerinden de sınır dışı kararları gelebileceğini ve ilave önlemin alınabileceğini kaydetti. Açıklamanın ardından 2 AB üyesi daha sınır dışı kervanına katıldı.
AB Liderler Zirvesi'nde Rusya'nın zehirlenmeden sorumlu olduğuna işaret eden ve ülkeyi kınayan birlik üyeleri art arda İngiltere ile dayanışma gösterdiklerini ve ülkelerindeki Rus diplomatları sınır dışı ettiklerini açıkladı.
Rus diplomatları sınır dışı eden AB üyeleri, sınır dışı edilecek diplomat sayısı şöyle: Fransa (4), Almanya (4), Polonya (4), Çekya (3), Litvanya (3), Danimarka (2), İtalya (2), Hollanda (2), İspanya (2), Hırvatistan (1), Romanya (1), Estonya (1), Finlandiya (1), Macaristan (1), Letonya (1) ve İsveç (1).
Belçika ve İrlanda gün içinde konuya ilişkin kararlarını açıklayacaklarını belirtirken, Avusturya, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum yönetimi ve Portekiz bu etapta Rusya'ya karşı bu tür bir önlem almayı düşünmediklerini açıkladı.
AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden ise Ukrayna (13), Arnavutluk (2), Makedonya (1) ve Norveç (1) Rus diplomatları sınır dışı ettiğini açıkladı.
Avustralya ve Yeni Zelanda
Avustralya da Rus ajanın zehirlenmesine tepki göstererek 2 Rus diplomatı sınır dışı etme kararı aldığını, diplomatların 7 gün içinde ülkeyi terk etmesi gerektiğini açıkladı.
İngiltere'nin yakın müttefiklerinden olan Yeni Zelanda ise dayanışma göstermek istediğini ancak sınır dışı edecek Rus diplomat bulamadığını duyurdu.
Yeni Zelanda devlet radyosuna konuşan Başbakan Jacinda Ardern, "Yeni Zelanda'da gerekli araştırmaları yaptık. Ancak beyan edilmemiş bir Rus istihbarat görevlisi bulamadık" ifadesini kullandı.
Dünya Kupası'na boykot
Diğer yandan bazı ülkeler bu yaz Rusya'da düzenlenecek Dünya Kupası'nı boykot edeceğini açıkladı.
İzlanda ve Polonya açık bir şekilde boykot kararını duyururken, Avustralya, Danimarka, İsveç ve Japonya Dünya Kupası'nı boykot etme konusunu istişare ettiklerini bildirdi.
Skripal krizi nasıl başladı?
İngiltere’ye yerleşen eski Rus çifte ajan Sergey Skripal ve kızının sinir gazıyla zehirlenmesi, iki ülke arasında son yılların en büyük diplomatik krizini başlattı.
Ajan Sergey Skripal ile kızı Yulia, 4 Mart Pazar günü Salibury'da bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu.
Çifte ajan Sergey Skripal
Rus mahkemesi, İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla 2006'da Skripal'e 13 yıl hapis cezası vermişti. Dimitri Medvedev’in Devlet Başkanlığı döneminde affa uğrayan Skripal, 2010'da ABD’nin tutukladığı 10 Rus ajanıyla Avusturya'nın başkenti Viyana'da takas edilen 4 casus arasında yer almıştı.
Skripal'in daha sonra İngiltere’ye giderek ülkenin güneybatısındaki Salisbury’de düşük profilli bir yaşam sürmeye başladığı belirtilmişti.
Rusya, Skripal’in 1990’lı yıllardan itibaren bilgi sızdırdığı İngiliz dış istihbarat servisi MI6’ya, Rusya’nın Avrupa’daki casuslarının kimliklerini de ifşa ettiğini öne sürmüştü.
Skripal ile kızı Yulia, 4 Mart Pazar günü Salibury'da bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu. Tedavileri süren baba ile kızın sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor.
Kaynak: AA