Ne oldu?
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresine (NOAA) göre, Arkansas, Illinois, Kentucky, Missouri and Tennessee kentlerinde en az 24 kasırga meydana geldi.
Güçlü kasırgalar evleri ve fabrikaları yerle bir etti, elektrik hatlarını yıktı. En kötü etkilenen eyalet olan Kentucky'de, tek başına bir kasırga, 320 kilometreden fazla olağanüstü uzun ve yıkıcı bir yol izledi.
Yetkililer hala yıkımı konuşuyorlar ve ölü sayısı doğrulanmadı, ancak Kentucky valisi Andy Beshear Pazartesi günü en az 74 kişinin öldüğünü ve 100'den fazla kişinin arandığını açıkladı.
Illinois'de en az altı, Tennessee'de dört, Arkansas'ta iki ve Missouri'de iki kişi öldü.
En çok etkilenen şehirlerden biri, bir mum fabrikasının yerle bir olduğu ve en az sekiz kişinin öldüğü Batı Kentucky'deki Mayfield oldu.
Mayfield'deki polis ve itfaiye istasyonları yıkıldı, evler yerle bir oldu birçok evin çatısı kayboldu, dev ağaçlar kökünden söküldü ve sokak levhaları ezildi.
Illinois, Edwardsville'de ağır hasar gören bir Amazon dağıtım merkezinde en az altı kişi öldü.
Arkansas'taki Monette Malikanesi huzurevinde iki kişi öldü, diğerleri yaralandı ve mahsur kaldı.
[Fotoğraf: Reuters]
Ne tepki verildi?
Joe Biden, kasırgaları eyalet tarihindeki en yıkıcı kasırga olarak nitelendiren Kentucky Valisi Andy Beshear talebi üzerine, Kentucky'de büyük bir federal felaket ilan etti.
Biden ayrıca, Çevre Koruma Ajansı'ndan iklim değişikliğinin fırtınalarda nasıl bir rol oynamış olabileceğini incelemesini istediğini duyurdu.
Hasar gören fabrikalara yakın topluluklardaki bazı insanlar, fırtına uyarıları yapıldıktan sonra bu fabrikaların neden açık kaldığını sorguladı.
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, ABD Başkanı Joe Biden’ın çarşamba günü hortum felaketinden en fazla etkilenen Kentucky eyaletini ziyaret edeceği açıklandı.
Açıklamada, Biden’ın ilk olarak gelişmeler hakkında brifing almak üzere Fort Campbell'a, ardından hasar tespit çalışmalarını görmek üzere Mayfield ve Dawson Springs'e gideceği aktarıldı.
[Fotoğraf: Reuters]
Kasırgalara ne sebep oluyor?
Kasırgalar, gök gürültülü fırtınalardan oluşan, yere kadar uzanan ve şiddetli bir hızla hareket ederek dönen, dikey hava sütunları olarak tanımlanıyor.
Fırtınalar, daha yoğun ve daha kuru soğuk hava, daha sıcak ve nemli havanın üzerine itildiğinde meydana geliyor.
Bu koşullar bilim insanlarının atmosferik kararsızlık dediği koşullar.
Rüzgarlar, farklı irtifalarda hız veya yön değiştirdiğinde - rüzgar kesme olarak bilinen bir durum - yukarı çekiş olarak dönmeye başlıyor. Rüzgarlardaki bu değişiklikler, bir kasırga için gerekli olan dönüşü üretiyor.
[Fotoğraf: Reuters]
Aralık kasırgaları yaygın mı?
Kasırgalardan kaynaklanan en büyük tehdit tipik olarak ilkbahar ve yaz aylarındadır ve ABD'de yılın herhangi bir zamanında kasırgalar meydana gelebilse de, aralık ayında meydana gelenler kadar yıkıcı kasırgalar, inanılmaz derecede nadirdir.
Northern Illinois Üniversitesi meteoroloji profesörü Victor Gensini Associated Press'e verdiği demeçte, "Aralık ortasında genellikle, hava o kadar sıcak ve nemli olmadığı için, kışın kasırgalar için gerekli olan istikrarsızlık çok fazla olmaz. Ancak bu kez vardı" dedi.
[Fotoğraf: Reuters]
İklim krizinin rolü hakkında ne biliyoruz?
Bilim insanları, kasırgalarla ilgili tarihsel ve gözlemsel verilerin nispeten sınırlı olması nedeniyle, kasırga üretebilen konvektif fırtınaların sıklığını ve yoğunluğunu iklim değişikliğine bağlamaktan çekiniyor.
Columbia Üniversitesi'nde uygulamalı matematik profesörü Michael Tippett, bunun nedeninin hortumların nispeten küçük olması ve kolayca rapor edilmemesi olduğunu söyledi.
Tippett, "İklim değişikliğini kasırgalar veya aşırı yağışlar ve sel gibi aşırı hava koşullarıyla ilişkilendirmede bazı bağlantıları yapmak diğerlerinden daha kolay. En zoru hortumlarla bağlantı kurmaktır" dedi.
Geleceğin Küresel Konvektif Ortamları isimli yakın tarihli bir makalede yazarlar, kasırga üretebilecek aşırı hava koşulları üretmek için gerekli olan atmosferik bileşenlere baktılar.
Yazarlar, küresel sıcaklık artışının her bir derecesinin, şiddetli hava koşullarına uygun koşulları yüzde 5-20 oranında arttığını tahmin ediyorlardı.
Tippett, "Elimizde ikinci derece kanıt var, evet, ancak kilit uyarı, elverişli koşulların bir fırtınanın meydana geleceğini garanti etmemesidir." yorumunda bulundu.
Woodwell İklim Araştırma Merkezi'nde kıdemli bir bilim insanı olan Jennifer Francis, iklim değişikliğinin "böyle bir felaket yaratmak için gereken bazı bileşenleri daha olası hale geldiğini" söyledi.
6.7ºC
Ankara
