Avrupa Birliği (AB) Konsey Başkanı Charles Michel, Politico haber sitesine verdiği röportajda, AB içinde üretilen aşıların dünyanın birçok ülkesine ihraç edildiğini ancak İngiltere’nin ürettiği aşıların büyük bölümünü kendine sakladığını savundu:
“İngiltere'de bir ihraç kararı almadıklarını söylüyorlar. Ben de bir siyasetçi olarak çok iyi biliyorum ki yasak veya kısıtlama uygulamak için birçok farklı yöntem vardır. Asıl soru şu: Bugüne kadar kaç doz ihraç ettiler? Bu çok basit bir soru ve dünden beri cevabını alamadık.”
“İhracata yasak getirmedik”
Michel, önceki gün yazdığı bir yazıda, AB için yapılan aşı milliyetçiliği suçlamasını reddetti ve "İngiltere ve ABD, kendi topraklarında üretilen aşılar ve aşı bileşenlerinin ihracatına kesin bir yasak koydu. Ancak dünyada en yüksek aşı üretim kapasitesine sahip bölge olan Avrupa Birliği, birlik içinde üretilen dozların ihracının kontrol edilmesi için bir sistem getirdi" dedi.
Boris Johnson, İngiltere için yöneltilen aşı milliyetçiliği suçlamasını reddederek, "Biz tek bir COVID-19 aşısı ve aşı bileşeninin ihracatına yasak getirmedik" karşılığını verdi.
Kavga yeni değil
AB ile İngiltere arasındaki aşı kavgası, İngiliz-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca'nın bu yılın başında AB'ye taahhüt ettiği dozları istenilen sürede gönderemeyeceğini açıklamasıyla başlamıştı.
AstraZeneca, AB'ye yılın ilk çeyreğinde 40 milyon, ikinci çeyreğinde 90 milyon doz tedarik edeceğini açıklamıştı. Ancak, bu miktarların sözleşmede yer alan miktarın yarısından az olduğu söyleniyor.
AB, “ihracat kontrol mekanizması” başlatmıştı
AB yönetimi, AstraZeneca'nın AB ülkelerindeki tesislerinde ürettiği aşı veya aşı bileşenlerini AB ülkeleri yerine İngiltere'ye gönderdiğini doğrudan olmasa da dile getirmiş ve "ihracat kontrol mekanizması" başlatmıştı.
Bu mekanizma ile AB içindeki aşı üreticilerinin nereye ne kadar aşı gönderdiğinin şeffaf şekilde bilinmesi hedeflendi. Mekanizma çerçevesinde ilk kez geçen hafta İtalya'dan Avustralya'ya gönderilecek AstraZeneca aşılarının ihracatı engellendi.
AB yönetimi için “yavaş” eleştirisi
AB yetkilileri, birlik genelinde aşılamalar yavaş ilerlediği için eleştiriliyor. ABD ve İngiltere'de nüfusun yaklaşık üçte biri, İsrail'de yarısı aşılanmışken AB'de bu oranın sadece yüzde 6,5 civarında olması AB yönetimine tepkiyi artırıyor.
Ancak aşılamaların yavaş ilerlemesinde AB ülkelerinin yavaş davranması, AstraZeneca aşılarına karşı oluşan şüphe nedeniyle bunların mevcut dozlarının bekletilmesi gibi nedenlerin de etkisi olduğu söyleniyor.
Yaz sonuna kadar yetişkinlerin yüzde 70’ini aşılama hedefi var
AB yönetimi, yaz sonuna kadar yetişkin nüfusun yüzde 70'ini aşılama hedefine ulaşabilmek için aşı tedarikini artırmak istiyor. Ancak aşıların yıl sonunda kullanıma girmesinden bugüne kadar geçen sürede AB yönetimi hedeften oldukça uzak görünüyor.