Brüksel'in önemli düşünce kuruluşlarından Bruegel'in Kıdemli Uzmanı Andre Sapir, ABD'nin çelik ve alüminyuma yönelik gümrük vergileri uygulamasına henüz Başkan Donald Trump'ın onay vermediğini hatırlatarak, sürecin ABD sanayisinin hayatta kalabilmesi için ulusal güvenlik bahanesi gösterilerek başlatıldığını bildirdi.
Gümrük vergilerinin Avrupa Birliği (AB), Çin, Kanada, Meksika, Güney Kore ve Türkiye gibi bütün önemli ticaret ortaklarını kapsamasının öngörüldüğünü, bu ülkelerin tamamının durumdan "kaygı" duyduğunu ve çeşitli tedbirler uygulamaya koyacaklarını ifade etti.
AB'nin, ABD'nin alacağı korumacı tedbir karşısında kendi önlemleriyle misilleme yapacağını ifade eden Sapir, AB tarafından ABD'den ithal edilen çeşitli ürünlere yönelik ilave gümrük vergileri uygulanması yönünde bir çalışma başlatıldığını bildirdi.
Ticaret savaşı uyarısı
Andre Sapir, ABD Başkanı Trump'ın AB tarafından çeşitli ürünlere yeni vergiler uygulanması halinde misilleme olarak Avrupa'dan araba ithalatına vergi uygulayacağını açıkladığını hatırlatarak, şunları söyledi:
"Bu durum yaşanırsa gerçek bir ticaret savaşındayız demektir. Burada ABD çeliğe tedbir uygular, AB çok sayıda ürünle karşılık verir. Trump, arabalara yönelik yeni tedbirler alır, AB diğer ürünlere... Bu tırmanış devam eder. Sürece diğer ülkeler de katılır. Bu durum çok ciddi olur. Böyle bir durumla hiç karşılaşmadık. AB, Dünya Ticaret Örgütü'nden (DTÖ) yetki almadan şimdiye kadar hiç tek taraflı olarak çeşitli tedbirlerle misilleme gerçekleştirmedi."
Sapir, bu sınırın aşılmak üzere olduğuna dikkati çekerek, "ABD, kabul edilemez tedbirler alıyor. ABD tarafından kullanılan dil de kabul edilemez ve burada keşfedilmemiş bölgelerdeyiz. DTÖ'nün kurulduğu günden itibaren böyle bir durum yaşanmadı" dedi.
Sapir, AB ve ABD'nin küresel ekonomik sisteme yön veren büyük oyuncular olduğunu belirterek, "AB ve ABD söz konusu olduğu zaman sistem tehdit altında demektir ve bir bilinmeze doğru gidiliyor. Buradaki bütün tercihler kötü... ABD eylemine karşılık göstermemek doğru değil ama karşılık vererek durumu daha da provoke etmek bence eşit derecede çok tehlikeli. Bence bu ateşle oynamak gibi bir durum..." dedi.
AB'nin tedbirleri
Sapir, AB tarafından ABD çelik, sanayi ve tarım ürünlerine yönelik alınacak misillemeye ilişkin, "AB’nin hazırladığı listeye bakınca bence bu liste ABD'deki bazı Cumhuriyetçi siyasi seçim bölgeleri hedef alıyor. Burada amaç, seçim bölgelerine baskı yaparak Trump'ın vergi koyma tehdidini uygulamasına engel olmak" ifadelerini kullandı.
ABD'deki Cumhuriyetçi Parti içerisinde de bölünmeler olduğunu dile getiren Sapir, bir tarafın tedbirlerle çelik sektörünü korumayı ekonomik olmasa da siyaseten meşru gördüğünü, diğerlerinin ise durumun ABD'nin ihracatını zarara uğratacağını düşündüğünü kaydetti.
Sapir, AB'nin, bu listeyi ve hızlı tedbirler alacağını açıklamasındaki amacının, ABD'ye "biz de sana zarar verebiliriz" sinyali vererek bu vergileri engellemek olduğunu söyledi.
AB'nin tehdidi
Andre Sapir, AB'nin ABD'ye tehditlerini henüz uygulamaya geçirmeyeceğini, amacın Trump'a geri adım attırmak olduğunu, Trump'ın geri adım atmaması ve baskının işe yaramaması halinde AB'nin karmaşık bir durumla yüzleşeceğini belirtti.
Sapir, "AB için şimdiye kadar tehdit etmek, tehdidi uygulamaktan daha kolaydı. AB, tehdidini uygulayacak mı? Bence bu AB için zor bir durum olur. Sorun misillemeyi DTÖ'ye tam olarak uyarak veya uymadan hızla yapmakla ilgili..." dedi.
Mart 2002'de, dönemin ABD Başkanı George Bush'un benzer şekilde çelik sektörüne gümrük vergileri uyguladığını hatırlatan Sapir, AB ve diğer ülkelerin DTÖ'ye şikayette bulunduğunu, yasal sürecin sonunda ABD'nin Kasım 2003'de geri adım attığını söyledi.
ABD'nin önceki dönemde vergileri kaldırmasıyla birlikte AB'nin misillemeyi uygulamadığını anımsatan Sapir, "Bu dönemde gümrük vergileri Bush'un amacını yerine getirdi. Bu uygulamanın siyasi bir hedefi vardı. O da ara seçimleri kazanmak ve bu sağlandı. Trump, vergilerle Bush gibi ara seçimleri hedefliyor olabilir" dedi.
ABD ve AB arasında ticari restleşme
ABD yönetimi, geçen günlerde, ticaretteki korumacı politikaları çerçevesinde ithal çelik ve alüminyuma sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulanacağını duyurmuştu. ABD'nin ithal çelik ve alüminyuma ek gümrük vergileri getirileceğini duyurması üzerine AB, ABD’nin bölgeye yaptığı ihracata karşı önlemler alınacağını açıklamıştı.
AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, AB ile ABD arasındaki ticari ilişkilerde denge sağlamak için birkaç gün içerisinde "misilleme" yapılacağını belirterek, "Ulusal güvenlik gerekçesi olmadan atılan bu adımla ABD kendi sanayisini korumaya yönelik bariz bir müdahalede bulunuyor. Bu adımı esefle karşılıyoruz. Korumacılık, çelik sektöründeki ortak sorunun yanıtı olamaz" demişti.
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk da, ABD ve dünya arasında bir ihtilaf riski bulunduğunu, ticaret konusunu Mart ayında Brüksel'de yapılacak AB Liderler Zirvesi'nde gündeme getireceğini belirtmişti.
Tusk, Atlantik'in iki tarafında bulunan siyasilerin sorumlu davranmaları gerektiğine işaret ederek, ticaret savaşlarını "kaybetmesi kolay" ve "kötü" olarak nitelendirmişti.
AB'nin ABD'ye yanıt olarak yüzde 25 gümrük vergisi uygulamayı planladığı listede, fıstık ezmesi, kot pantolon, motosiklet, nevresim, ruj, çelik gaz tankı, haddelenmiş çelik, boru, tüp, ızgara, lavabo, vantilatör, merdiven, yat, barbunya, pirinç, viski, yaban mersini, portakal suyu, tütün ve puro gibi çeşitli ürünler bulunuyor.
Kaynak: AA
6.2ºC
Ankara
