Euronews'ün ismi verilmeyen AB yetkilileri ve diplomatlara dayandırdığı haberine göre, Borrell, İsrail ile siyasi görüşmeleri askıya alma önerisini bugün büyükelçiler düzeyinde yapılan toplantıda gündeme getirdi.
Borrell'in Gazze Şeridi'nde insan hakları ve uluslararası hukuku ihlal ettiği iddialarını gerekçe göstererek sunduğu öneriyi, 18 Kasım'da düzenlenecek AB Dışişleri Bakanları toplantısında tartışmaya açması bekleniyor.
Önerinin uygulanması üye ülkeler arasında oybirliğine varılmasıyla mümkünken, Birlik içinde İsrail-Filistin konusundaki bölünmeler nedeniyle anlaşmaya varılması olası görülmüyor.
Kaynaklar, toplantıda söz alan büyükelçilerin çoğunun öneriye ilişkin olumsuz görüş bildirdiğini aktardı.
Kaynaklardan biri, "Bu öneri her şeyden önce ilişkilerde bir şeylerin yanlış gittiğine dair siyasi sinyaldir. Aynı zamanda İsrail'i nihayet eylemlerini açıklamaya ve haklılığını ispatlamaya zorlamanın bir yolu olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
İspanya ve İrlanda, 14 Şubat'ta AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'e mektup göndererek AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nda öngörülen insan hakları ve demokratik ilkelere ilişkin yükümlülüklerin ihlal edilip edilmediğinin "acilen gözden geçirilmesi" talebinde bulunmuş ancak bu konuya dair herhangi bir adım atılmamıştı.
Haziran 2000’de yürürlüğe giren AB-İsrail Ortaklık Anlaşması, İsrail'e AB pazarında birçok imtiyaz tanırken aynı zamanda siyasi ve kültürel diyaloğun da temelini oluşturuyor.
İspanyol ve İrlandalı liderin de atıfta bulunduğu anlaşmanın ikinci maddesi İsrail'in insan hakları ve demokratik ilkelere saygı duymasını gerektiriyor.
İspanya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in, 2025 yılının işgal altındaki "Batı Şeria'nın ilhak yılı" olacağı yönündeki açıklamalarının net bir şekilde kabul edilmediği belirtildi.
"Uluslararası Adalet Divanı'nın, İsrail'in Filistin topraklarındaki işgalinin yasa dışı olduğu ve mümkün olan en kısa sürede sona ermesi gerektiği yönündeki kararı"na atıfta bulunulan açıklamada, söz konusu yerleşimlerin "uluslararası hukuka tamamen aykırı, iki devletli çözümü zorlaştıran ve barışa engel teşkil eden" nitelikte olduğu vurgulandı.
İspanya hükümeti, İsrailli Bakan Smotrich'in açıklamalarını "kışkırtıcı ve bölgesel gerilimin gerekli şekilde azaltılmasına engel olduğunu" belirtti.
Smotrich, liderliğini yaptığı aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisi'nin 11 Kasım'daki grup toplantısında, İsrail'in, işgal altındaki Batı Şeria'yı ilhak etmesinin zamanının geldiğini ve 2025'in Batı Şeria'nın "ilhak yılı" olacağını öne sürmüştü.
Smotrich, Donald Trump'ın yeniden ABD Başkanı seçilmesinin, İsrail'in işgal altındaki Batı Şeria'yı ilhak etmesi ve Filistin devletinin kurulmasını engellemesi için bir "fırsat" olduğunu savunmuştu.
27 Ekim'de Kudüs'te bir konferansta yaptığı konuşmada da Smotrich, Gazze ve Batı Şeria'nın "etkili bir şekilde ilhak edilmesi" çağrısı yapmış ve Batı Şeria'nın iç bölgelerine yeni yerleşimler kurularak Filistinlilerin bölgeden sürülmesini istemişti.