ABD ile Taliban arasında barış anlaşması imzalandı

"Afganistan'a Barışı Getirme Anlaşması" adı verilen anlaşma, yaklaşık 2 yıl ABD ile Taliban arasındaki görüşmelere ev sahipliği yapan Katar'ın başkenti Doha'daki Sheraton Hotel'de düzenlenen törenle imzalandı.

Anlaşmaya, ABD adına ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Taliban adına Siyasi Ofis Başkanı Molla Abdulgani Berader imza attı.

[ABD-Taliban barış anlaşmasını Zalmay Halilzad (solda) ile Molla Abdulgani Berader imzaladı. | Fotoğraf: AFP]

Anlaşma için 31 kişilik Taliban heyeti sabah erken saatlerde Doha'ya geldi.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve ABD Savunma Bakanı Mark Esper de görüşmelere katıldı.

ABD birlikleri 14 ay içinde çekilecek

Afganistan'da 19 yıldır devam eden savaşı sona erdirecek anlaşmaya göre, ABD, 135 gün içinde Afganistan'daki askerlerinin sayısını 8 bin 600'e indirecek.

ABD ve müttefikleri, Taliban'ın anlaşmaya uyması halinde 14 ay içinde ülkedeki askerlerini tamamen çekecek.

[Taliban heyeti barış görüşmelerine katılmak üzere Doha'da. 29 Şubat 2020 | Fotoğraf: AFP]

"Vaatlere ilişkin somut adımlar atılmazsa anlaşma bir hiç niteliğinde olacak"

Anlaşmanın imzalanmasından önce konuşan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Taliban'ın El Kaide ile ilişkilerine son vermesinin müzakerelere ve anlaşmaya imkan sağladığını söyledi.

Taliban’ın, terör örgütleriyle arasına mesafe koyması gerektiğini ifade eden Pompeo, "Taliban, DEAŞ’ı yenilgiye uğratmak için savaşa devam etmeli ve Afganistan vatandaşları için son haftalardaki şiddeti azaltan adımlarını artırmalıdır." diye konuştu.

[ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD-Taliban anlaşması öncesinde konuştu. Doha, 29 Şubat 2020. | Fotoğraf: Reuters]

Anlaşmanın Taliban için bir sınav niteliği taşıdığını söyleyen Pompeo, "Vaatlere ilişkin somut adımlar atılmazsa anlaşma bir hiç niteliğinde olacaktır. Afganistan’ın geleceğine Afganlar karar verecektir. Bu anlaşma buna imkan sağlıyor." dedi. Pompeo, "Afganistan'ın bir daha asla uluslararası teröristler için bir üs haline gelmemesini sağlayacağız." ifadelerini kullandı.

[Afganistanlılar ABD-Taliban anlaşmasını ilgiyle takip etti. Kabil, 29 Şubat 2020 | Fotoğraf: Reuters]

"Afgan milleti, İslami bir yönetimle rahatlayacak ve yeni bir rota çizecektir”

Taliban Siyasi Ofis Başkanı Molla Abdulgani Berader de "Afgan halkı, 40 yıldır feci şekilde acı çekiyor. Burada bulunmamaları gereken yabancı güçlerin bu topraklardan çekilmesiyle Afgan milleti, İslami bir yönetimle rahatlayacak ve yeni bir rota çizecektir." diye konuştu.

Afganistan'daki siyasi taraflara seslenen Berader, "güçlü İslami bir yapının ortaya konması için İslami değerler etrafında Afganistan ve Afgan halkı için bir araya gelme" çağrısında bulundu.

[Taliban Siyasi Ofis Başkanı Molla Abdulgani Berader ABD ile yapılan anlaşma öncesinde konuştu. Doha, 29 Şubat 2020 | Fotoğraf: Reuters]

Berader, barış sürecini destekleyen Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani, Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Pakistan, Pakistan halkı, Çin, Özbekistan, İran, Rusya, Endonezya, Norveç ve diğer ülkelere teşekkür etti.

"Afganistan’ı yeniden inşa ederken tüm bu ülkelerden katılımda bulunmalarını arzuluyorum." ifadelerini kullanan Berader’in, ABD’yi konuşmasında zikretmemesi dikkati çekti.

Barış görüşmelerinin seyri

ABD, ilk kez Başkan Barack Obama yönetiminde Afganistan’da barış için Taliban ve Afgan hükümetleri arasında görüşmeler yürütülmesi için girişimlerde bulundu. 2011, 2012 ve 2013’teki girişimler sonuçsuz kaldı.

Donald Trump’ın 2017’de ABD Başkanı seçilmesinin ardından müzakereler yeniden gündeme geldi.

25 Şubat 2019’da ABD ile Taliban temsilcileri barış görüşmeleri için Katar’ın başkenti Doha’da ilk kez bir araya geldi.

ABD Başkanı Trump’ın Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Eylül 2019’da taraflar arasında anlaşmaya varıldığını, anlaşmanın Başkan Trump’ın onayını beklediğini açıkladı. Ancak aynı günlerde Kabil’de yaşanan terör saldırısında bir ABD askerinin ölmesi üzerine Trump anlaşmayı erteledi.

ABD ile Taliban arasındaki görüşmeler Aralık 2019’da yeniden başladı. Görüşmeler “şiddetin azaltılması” adı verilen bir fiili ateşkes kararıyla sonuçlandı.

22 Şubat 2020’de başlayan 7 günlük sürenin sonunda bugün barış anlaşması imzalandı.