Üzerinde ABD Genelkurmay Başkanlığının arması bulunan, Ukrayna-Rusya savaşı, istihbaratın Rusya, Çin ve İran nükleer programına ilişkin faaliyetleri dahil önemli konulara ilişkin askeri ve istihbarat bakımından güncel bilgiler içeren belgelerin sızdırılması skandalı büyüyor.
Pentagon’dan yapılan yazılı açıklamada, “Savunma Bakanlığı, sosyal medya sitelerinde dolaşan, gizli ve yüksek derecede gizli bilgi içerdiği görülen fotoğraflı belgelerin geçerliliğini incelemeye ve değerlendirmeye devam ediyor. Ulusal güvenliğimize ve müttefiklerimize olan etkisini değerlendirmeye odaklanan kurumlar arası bir çalışma başlatılmıştır” ifadelerine yer verildi.
ABD yönetiminin Kongrenin ilgili komitelerini bilgilendirdiği ifade edilen açıklamada, aynı zamanda yönetimin müttefik ülkelerle ile de iletişime geçtiği belirtildi.
Açıklamada, Adalet Bakanlığının da konuya ilişkin adli soruşturma başlattığı bilgisi verildi.
WikiLeaks ve Snowden krizi kadar önemli
Twitter ve Telegram kanallarından yapılan sızıntıların, ABD’nin diplomatik kriptolarının sızdırıldığı 2010 WikiLeaks skandalı ve 2013’te dijital izleme faaliyetlerinin sızdırıldığı Snowden krizi kadar önemli olduğu belirtiliyor.
Birçok Amerikalı uzman WikiLeaks ve Snowden ifşaatlarına karşın yeni sızıntının öneminin, paylaşılan belgelerin güncel bilgiler içermesinden geldiğine işaret ediyor.
Onlarca sayfa belgenin sızdığı ortaya çıktı
Sızdırılan belgelerin aslında şubat ve martta Discord ve Telegram üzerinden paylaşıldığı ancak yeni fark edildiği aktarılıyor.
7 Nisan’da ortaya çıkan belgeler, ağırlıklı olarak Ukrayna-Rusya savaşına ilişkin detaylar barındırırken, hafta sonu ortaya çıkan paylaşımlar, ABD istihbaratının savaştaki faaliyetleri, ABD’nin İran ve Çin’i izleme çalışmaları, bazı müttefiklerin görüşmelerinin dinlenmesi gibi konuları da içeriyor.
Sızıntılarda, Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA) harekat merkezinin güncel istihbarat özetlerinin oldukça kritik olduğu belirtiliyor.
Bu belgelerde, CIA’nın, başta İsrail istihbarat teşkilatı MOSSAD’ın üst düzey yetkilileri ve Güney Kore’nin Ulusal Güvenlik Konseyi olmak üzere birçok müttefik ülkede üst düzey dinlemeler yaptığı ortaya çıktı.
Öte yandan, ABD’nin Rusya kurumlarına istihbarat kaynakları yerleştirdiğine ilişkin bilgilerin de yer aldığı belgelerde, Amerikan istihbaratçılarının Rus ordusunun üst düzeylerine kadar nüfuz ettiği ve Ukrayna’ya yapılacak saldırıları önceden bildirebilecek kadar içerdeki bilgi akışına hakim olduğu görüldü.
Sızdırılan sayfaların biri, ABD istihbaratının Rus Savunma Bakanlığının şubatta Ukrayna birliklerinin iki konumuna saldırmak için planlar yaptığı ve Rus askeri planlamacıların Ukrayna'da ondan fazla enerji tesisi ve köprüye saldırı hazırlığı yaptığı bilgisini içeriyor.
Sızdırılan belgelerde, Ukrayna'daki savaşın jeopolitik sonuçları hakkında değerlendirmeler yapıldığı da görüldü.
CIA’nın sızdırılan günlük Dünya İstihbarat İncelemesinin özetinde, Ukrayna'nın Rusya topraklarının derinliklerinde gerçekleştirdiği saldırıların Çin tarafından "NATO'yu saldırgan olarak gösterme fırsatı" olarak görüleceği ve Pekin'in bunu gerekçe göstererek Rusya'ya desteğini artırabileceği belirtiliyor.
Belgelerde ayrıca Washington'un İran'ın nükleer silah elde etme çabalarını yakından takip ettiği de görülüyor.
Pentagon: belgeler, üst düzey askeri yetkililere verilen brifing notları
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in Halkla İlişkiler Danışmanı Chris Meagher, gazetecilere yaptığı açıklamada, belgelerin ABD ordusu içinden “yetkisiz bir ifşa” ile sızdığını söyledi.
Meagher, bu belgelerin üst düzey askeri yetkililere Ukrayna-Rusya savaşı ile diğer istihbarat konularında verilen brifinglerin formatıyla aynı olduğunu ve bu brifing belgelerinin kimlerin erişiminin olduğunu incelediklerini kaydetti.
ABD’nin müttefikleri ile de görüşmeler yaptıklarını belirten Meagher, bu paylaşımların etkisinin yanı sıra bu sızıntının çapını tespit etmek için de çalışma yürüttüklerini söyledi.
Meagher, Savunma Bakanı Austin’in 6 Nisan’da bu sızıntılardan haberdar edildiğini ve bakanın 7 Nisan’da üst düzey savunma yetkilileriyle toplantı yaparak bu konuyu görüştüğünü dile getirdi.
Ortaya çıkan ilk belgeler Ukrayna-Savaşı’nın gidişatına ilişkindi
7 Nisan’da ortaya çıkan belgeler, Rusya-Ukrayna savaşının seyrine yönelik analizlerin yanı sıra müttefik ülkeler tarafından verilen yardımlar ve bu yardımların sahaya ulaşma takvimlerine kadar birçok detay içeriyordu.
"Gizli" ibareli belgelerde, top ve roket sistemlerinin ortalama mühimmat tüketimini de içeren bilgiler yer alırken, bu bilgilerin, Rus istihbaratınca kullanılabileceği değerlendirilmişti.
Ukrayna askeri birimlerini, ekipmanlarını ve eğitimlerini listeleyen bir belgede, şimdiye kadar 12 Ukrayna tugayının hazırlandığı, bunlardan 9'unun ABD ve diğer NATO müttefikleri tarafından eğitildiği belirtilmişti.
Aynı belgede, söz konusu 9 tugaydan 6'sının 31 Mart'a kadar, geri kalanının 30 Nisan'a kadar hazır olacağı ve bu 9 tugay için 250 tank ile 350 mekanize araca ihtiyaç olduğu ifade edilmişti.
Bazı içeriklerin değiştirildiği iddia ediliyor
Belgelerin büyük ölçüde gerçek olduğu konuşulsa da, belgelerde Ukrayna'nın asker kaybını fazla göstermek, Rusya'nın kaybını ise az göstermek üzere bazı içeriklerin değiştirilmiş olabileceği de iddia edilmişti.