24 Ekim 2023, (Gazze hakkında) Beyaz Saray Sözcüsü John Kirby: Sivil ölümler, vahşet savaşın bir gerçeği. Hoşumuza gitmese de gerçek bu.
30 Nisan 2022, (Ukrayna hakkında) Beyaz Saray Sözcüsü John Kirby: Rus ordusunun Ukrayna’da yaptıklarını kimse etik zeminde meşrulaştıramaz. Etik ve ahlaki bir insanın bunu savunabileceğini düşünmek kolay değil.
İki savaş hakkında iki ayrı görüş, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby’den geldi. Sivil ölümleri gerçekleşen savaşlardan biri için Kirby, 30 Nisan 2022’de bu açıklamayı yaparken duygulanmış, duraksamış ve ardından “bazı fotoğrafların çok acı” olduğunu eklemişti.
24 Ekim 2023’de yine Kirby, açıklamalarını yaparken gayet ciddiydi. Bu kez duygusallıktan uzaktı. Sivil ölümlerinin “savaş gerçeği” olduğunu duraksamadan aktardı.
ABD yaptığı açıklamalarla sivil ölümlerini kimin gerçekleştirdiğine göre değişen diplomasisini Soğuk Savaş döneminden beri sürdürüyor. Sadece 1950’lerden beri çok sayıda savaşa müdahil olan ABD, uzak diyarlardaki savaşlarda başrollerden biri olarak yer aldı. Fakat bu iki açıklama gibi failler hakkında verilen kararlar her zaman aynı olmadı. Peki, bu iki açıklamanın da merkezi olan ABD sivil ölümleri hakkında gerçekte ne düşünüyor? ABD’den bu soruyu yanıtlayacak bir Beyaz Saray Sözcüsü ya da bir yetkili çıkacaktır. Ancak o güne kadar tarihte yaşanmış bir örneğe bakalım.
ABD askerleri Iraklı sivilleri katletmişti
19 Kasım 2005 Hadisa Katliamı… Irak'ın Hadisa kasabasında gerçekleşen ve ABD askerlerinin sorumlu olduğu bu olay, Irak Savaşı sırasında yaşanan bir dizi sivil ölümü olaylarından sadece biri. Hadisa Katliamı'nda ABD askerleri, bir araçtan indirdikleri 24 silahsız Iraklı sivili öldürmüş, ardından kasabaya girerek evlere baskın düzenlemiş ve yataklarında uyuyan, aralarında çocuk ve kadınların da bulunduğu sivilleri katletmişti.
Sivillerin ölümü önemsiz olarak gösterildi
Washington Post gazetesi, Hadisa katliamıyla ilgili olarak Orgeneral Eldon Bargewell'ın 104 sayfalık raporunu ele geçirdi. Raporda, emir komuta zinciri içinde açık kanun dışı hareketlerin görmezden gelindiği itiraf ediliyor.
Raporda ayrıca, işgal komutanları, masum Iraklıların hayatlarını kaybetmesinin, savaşın önemsiz olaylarından görülmelerine yol açan bir iklim yaratmakla eleştiriliyor.
Olayın ortaya çıkması aylar sürdü çünkü başlangıçta Amerikan ordusu, ölenlerin direnişçiler tarafından öldürüldüğünü iddia etmiş ve bu suçu direnişçilere atmıştı. Ancak gerçek, Hadisa katliamının ABD askerleri tarafından işlendiğini ve bir grup sivilin kasten öldürüldüğünü ortaya çıkardı.
Soruşturma sonucunda, 8 ABD'li deniz piyadesi askeri Hadisa Katliamı'yla ilişkilendirildi ve suçlamalarla yargılandı. Ancak bu süreçte, bazı askerlerin suçlarını gizlemek amacıyla yalan beyanlarda bulundukları, kanıtları tahrif ettikleri ve adaleti engelledikleri de ortaya çıktı.
Hadisa Katliamı, ABD'nin Irak Savaşı sırasında sivillere yönelik işlenen savaş suçlarına dair bir örnek olarak büyük bir uluslararası tepkiye yol açtı ve ABD'nin savaş suçlarına karışan askerleriyle yeterince hesap vermediği eleştirilerini beraberinde getirdi.
ABD açıklama yapmaktan kaçınıyor
Hadisa Katliamı soruşturması, Amerikan deniz piyadelerinin eğitimiyle ilgili yeni öneriler getirme amacı taşıyan bir raporla ele alınıyor. Ancak, Amerikan ordusu sözcüleri konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçınıyor.
Geçtiğimiz hafta suçlamaları düşürülen 8 ABD'li askerden biri olan Çavuş Sanick Dela Cruz, Hadisa Katliamı ile suçlanan askerlerden biri olarak dikkat çekmişti.
İşte bu durum da tıpkı Beyaz Saray Sözcüsü Kirby’nin Ukrayna ve Gazze için yaptığı farklı açıklamalar gibi ABD’deki adalet sisteminin sorgulanmasına neden olan olaylardan biri oldu.
5.9ºC
Ankara
