ABD'nin Filistin'e yaptığı yardımlarda kademeli kesinti

Filistin Başbakanı Rami el-Hamdallah geçen ay Ramallah'ta basına yaptığı açıklamada, ABD yönetiminin Filistin hazinesine doğrudan ve dolaylı yollarla yaptığı tüm yardımları kesme kararı aldığını duyurmuştu.

Hamdallah, "Resmi olarak bize yardımların duracağını bildirdiler ama doğrudan yardımlar zaten durmuş durumda, aylardır Filistin hazinesine 1 dolar bile girmedi. Diğer yardımlar da ya durduruldu ya da durdurulma aşamasında. Bazı projelerin süresi dolduğunda yenilenmeyecek" demişti.

ABD yönetimi 25 Ağustos'ta, Filistin'e yapılması planlanan 200 milyon dolarlık yardımın, ABD Başkanı Donald Trump'ın talimatıyla başka yerlere kaydırılacağını açıklamıştı.

Filistin yönetimi bütçe verilerine göre, 2012'ye kadar Filistin'e yapılan ortalama ABD yardımı 250-300 milyon civarındayken, bu sayı 2015'te yaklaşık 100 milyon, 2016'da 80 ve 2017'de 75 milyona geriledi.

ABD'nin Filistin'e yardım şekilleri

Ekonomi uzmanı Nasr Abdulkerim, ABD'nin "hazineye yaptığı doğrudan yardımlarla birlikte, Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) kanalıyla projelere, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu'na (UNRWA) ve Filistin emniyetine aktarılan bütçe" olmak üzere Filistinlilere sunduğu 4 çeşit yardım modelinden bahsetti.

Abdulkerim, UNRWA'ya yapılanlar dışındaki yıllık yardımların 3'te 1'inin Filistin hazinesine, 3'te 2'sinin USAID kanalıyla projelere ya da Filistin emniyet güçlerine aktarıldığını söyledi.

Mevcut ABD yönetiminin Filistinlilere 250 milyon dolar tahsis ettiğini ancak bunun 200 milyonunu kesme kararı aldığını belirten Abdulkerim, geriye kalan 50 milyon doların ya USAID kanalıyla projelerde ya da başka amaçlar için kullanılacağını dile getirdi.

ABD, Filistin yönetimini öldürmüyor süründürüyor

ABD'nin Filistinlilere verdiği finansal desteği tamamen kesmeyeceğini savunan Abdulkerim, "ABD Filistin yönetiminin varlığını ihtiyaç olarak görüyor ve onun çökmesi için uğraşmıyor. Bu nedenle 50 milyon doları hala kesmedi" değerlendirmesinde bulundu.

Filistin Maliye Bakanlığı verilerine göre, ABD, Filistin'e yaptığı yardımları 17 ay önce durdurdu. Bir diğer ifadeyle Şubat 2017'den bu yana Filistin hazinesine hiç yardım yapılmadı.

Uzun vadeli etki

Ekonomi alanında araştırmacı Cafer Sadaka ise hazineye, altyapı ve kalkınma projelerine, UNRWA'ya ve Filistin emniyet güçlerine yapılan yardımların durdurulduğunu ancak Filistin yönetiminin bundan doğrudan etkilenmeyeceğini savundu.

Cafer Sadaka, "2017 rakamlarına göre ABD, Filistin yönetimine 75 milyon dolarlık hazine yardımını yapmazsa Filistin bütçesi bundan doğrudan etkilenmez ancak bunun uzun vadeli etkisi olur. Çünkü başka ülkeler de ABD'nin izinden gidip hazineye yaptıkları yardımları kesme kararı alıyor" dedi.

5 milyarlık Filistin bütçesinin 3 milyarı, vergiler ve gümrüklerden elde edilen gelirlerden, 1 milyarı uluslararası yardımlardan geliyor. Bütçede 1 milyarlık da açık var.

Ne olmuştu?

İsrail Kanal 2 televizyonunun 25 Ağustos'ta verdiği haberde, Donald Trump başkanlığındaki ABD yönetiminin, Filistinli mültecilerin sayısını, UNRWA'nın ifade ettiği gibi 5 milyon değil sadece yarım milyonu (1948'de Siyonist çeteler tarafından tehcir edilen Filistinlilerin mülteci olarak tanınması) kabul edeceği ileri sürülmüştü.

Kanal, haberinde ayrıca Trump yönetiminin, "bazı bölgelerde UNRWA'nın finansmanının tamamen durdurulması ve mülteci vasfının babadan oğula geçmesini engelleyecek yeni hukuki bir formül bulunması" gibi bir dizi tedbir alacağını öne sürmüştü.

Haberde, söz konusu adımların öncelikli olarak UNRWA'yı hedef aldığı ve Filistinli mültecilerin sorumluluğunun Filistin yönetimine devredilmesinin amaçlandığı ifade edilmişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert ise 31 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, ABD'nin UNRWA'ya mali yardımları tamamen durdurma kararı aldığını bildirmişti.

BM Genel Kurulu'nun 1948'de aldığı 194 sayılı karar, Filistinli mültecilerden evlerine geri dönmek isteyenlere izin verilmesini, geri dönmemeye karar verenlere de toprakları için tazminat ödenmesini öngörüyor.

UNRWA, BM Genel Kurulu tarafından 1949'da Ürdün, Suriye, Lübnan, Batı Şeria ve Gazze'deki Filistinli mültecilere yardım amacıyla kuruldu.

Halihazırda Filistin içinde ve dışında 5,9 milyon Filistinli mülteci var.

Kaynak: AA