ABD Başkanı Donald Trump, tüm dünyanın merakla beklediği İran nükleer anlaşması hakkındaki kararını dün açıkladı. Trump'ın kararına tepki ve destek mesajları ise arka arkaya geldi.
Gündemi sallayan bu durum, ABD basınının yanı sıra Avrupa basınında da geniş yankı buldu.
İngiltere
The Guardian
İngiliz The Guardian, “Trump’ın İran nükleer anlaşmasından çekilmesinin ardından yeni Körfez krizi korkusu” manşetiyle çıkarak, haberde, İran’ın anlaşmanın bozulması halinde uranyum zenginleştirmeye yeniden başlayacağı mesajını öne çıkardı. Haberde, İran’ın şu anda bomba yapmaya yetecek zenginleştirme yapmadığının altı çizildi.
Financial Times
“Trump nükleer anlaşmadan çekildi ve yaptırımları yeniden getirdi” manşeti atan Financial Times da, kararın ABD’nin Avrupalı müttefikleri için “acı bir yenilgi” olduğunu yazdı.
Gazete Trump’ın kararının Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson’ın peş peşe ziyaretlerindeki ikna çabalarının ardından geldiğinin altını çizdi.
The Times
The Times da Trump’ın İran anlaşmasını “çürümüş” diye nitelendirmesini öne çıkardığı manşet haberinde, Avrupa ülkelerinin ABD Başkanı'nı ikna çabalarının boşa çıkmasına vurgu yaptı. Gazete, İran’ın nükleer programına haftalar içinde yeniden başlayabileceğine işaret etti.
Trump’ın “Söz verdim mi, tutarım” sözlerini manşete taşıyan Daily Telegraph ise ABD Başkanı'nın İran ile balistik füze programını ve bölgedeki eylemlerini de kapsayacak yeni bir anlaşma yapmaya açık olduğu sinyalini verdiğini yazdı.
Belçika
De Morgen
Belçika’da Flamanca yayımlanan De Morgen gazetesi, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilme kararını “Trump, İran ile nükleer anlaşmadan çıkarak, Avrupa’yı endişelendirdi” başlığıyla gördü.
ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesi gerçeğinin önemli sonuçları olacağına dikkati çeken De Morgen, Avrupa iş hayatının yanı sıra uluslararası diplomasinin de bu sonuçlardan etkileneceğine yer verdi.
Fransa
Le Soir
Fransızca yayımlanan Le Soir gazetesi ise manşetten duyurduğu haberde, Washington’un nükleer anlaşmadan çıkarak, Tahran ile çekişmeyi yeniden başlattığını vurguladı. Gazete, Trump’ın ısrarla selefi Barack Obama’nın mirasını söküp attığının altını çizdi.
Le Point
Fransa'nın Le Point dergisi internet sitesinde "Trump dünyayı belirsizliğe soktu" başlığıyla verdiği haberinde, ABD Başkanı'nın Avrupalı müttefiklerine sırtını döndüğünü ve İran'ı radikalleşmeye ittiğini kaydetti.
Liberation
Liberation gazetesi, "Netanyahu için bariz bir zafer ama ne pahasına?" başlığıyla verdiği haberde, Trump'ın İsrail Başbakanı tarafından yıllardır öne sürülen iddaları ciddiye aldığını ve verdiği kararla İran ve İsrail arasındaki çatışma zeminini hızlandırdığını yazdı.
L'Express
L'Express dergisi ise, Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'ın bu sabah yaptığı açıklamaya değinerek, Avrupalılar ile İran'ın masaya oturacağını ve ABD'nin bu kararla Avrupa'dan dışlandığını belirtti.
Le Figaro
Le Figaro gazetesi, bugünkü manşetinde, "Trump'ın tercihi Ortadoğu'nun istikrarını zora soktu" başlığını kullanarak, ekonomik yaptırımların yeniden devreye gireceğine işaret edip, bunun Avrupalı ülkelerin çıkarlarını hedef aldığını iddia etti.
Kamu yayıncısı France Info'da yayımlanan bir haberde ise, ABD'nin bu kararının, "Avrupa Birliği'ne karşı açılan potansiyel bir ticari savaşın ilanı" olduğu kaydedildi.
Almanya
Tagesspiegel
Tagesspiegel gazetesi “Trump dünyayı şoke etti” başlığıyla duyurduğu haberde, ABD Başkanı Trump’ın böylelikle Avrupa’daki müttefikleri Almanya, İngiltere ve Fransa’ya karşı çıktığı belirtildi.
Haberde Almanya, İngiltere ve Fransa’nın bu anlaşmasının yürürlükte kalmasını istediği anımsatıldı.
Trump’ın yıllarca yorucu görüşmelerle İran ile müzakere edilen anlaşmayı bozduğu belirtilen haberde, bu kararın tarihi öneme sahip olduğu ifade edildi ve Trump’ın uzlaşmayı aramanın değil, baskı yapmanın sonuç getireceğine inandığı kaydedildi.
Süddeutsche Zeitung
Süddeutsche Zeitung gazetesi de, “Trump İran’a karşı” başlığını kullandığı haberde, ABD Başkanı Trump’ın Tehran ile yapılan anlaşamadan çekildiğini açıkladığını ve Paris, Londra ve Berlin’in kandırıldıkları aktarıldı.
Trump’ın anlaşmayı eleştirmesine rağmen eski Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ve eski Güvenlik Danışmanı Herbert R. McMaster gibi ılımı danışmanlarının anlaşmanın iptal edilmesini engellediği belirten haberde, bu isimlerin yerine Mike Pompeo ve John Bolton’un geçtiğine işaret edilerek, Pompeo ve Bolton’un İran’ı Ortadoğu’da ABD’nin stratejik rakibi olarak gördüğü kaydedildi.
Haberde, ABD’nin anlaşmadan ayrılmasının Tahran’daki Amerikan karşıtları için de bir hediye olduğu ifade edildi.
Frankfurter Allgemeine Zeitung
Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesindeki yorumda ise, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ikna çabalarının sonuç vermediği belirtilerek, Trump’ın aldığı bu kararla, İran ile yapılan nükleer anlaşma ile birlikte askıya alınan yaptırımların yeniden yürürlüğe koyulduğu ifade edildi.
Avrupalıların anlaşmaya uyacaklarını söyleseler de, ABD Başkanı'nın sırtını döndüğü ve İran yönetiminin bağlı kalma zorunluluğunu hissetmediği bir anlaşmanın değerinin ne olacağı sorusu sorulan yorumda, Washington’un yaptırımları tekrar uygulamaya koyduğunda Tahran'ın yeniden uranyum zenginleştirmeye başlayacağını açıkladığı belirtildi.
Yaptırımların İran’ın ekonomisini çökerterek Tahran yönetiminin dize getirilmesini beklemenin hayalperestlik olacağı aktarılan yorumda, 2015’te imzalanan anlaşmanın başarısızlıkla sonuçlanarak Ortadoğu’nun yeni bir istikrarsızlıkla sarsılabileceği tehlikesinin bulunduğu kaydedildi.
Trump’ın kararının Almanya, İngiltere ve Fransa için bir darbe olduğu vurgulanan yorumda, kararın sonuçlarını İran ile ticari ilişikileri olan Avrupalı şirketlerin de hissedeceğine işaret edildi.
Spiegel
Spiegel dergisindeki yorumda da, ABD’nin bu kararla Avrupa ile karşıya geldiğine işaret edilerek, Avrupa ile böyle bir sürtüşmenin transatlantik ittifakında onlarca yıldan beri gerçekleşmediği belirtildi.
Avrupa’nın şimdi neredeyse çözülemeyecek bir diplomatik görevle karşı karşıya kaldığına işaret edilen yorumda, bir taraftan Amerikalıların gerilimi artırmamalarını, diğer taraftan da İran’ın anlaşmadan vazgeçmemesinin sağlanması gerektiği kaydedildi.
Hollanda
De Volkskrant
De Volkskrant gazetesi, “ABD, 'uçuk' İran anlaşmasından ayrılıyor” manşetini kullandığı haberinde, ABD Başkanı Donald Trump’ın aylardır ima ettiği ve salı günü ipleri kopararak İran anlaşmasından geri çekildiği belirtiyor. Bunun sonuçlarının dünyanın her tarafından hissedildiğine dikkat çeken gazete, Trump’ın anlaşmayı her zaman “uçuk” ve “saçma” olarak nitelendirdiğini aktardı.
NRC
“Trump neden İran anlaşmasından ayrılıyor” başlığıyla yayınlanan NRC gazetesi ise haberinde, ABD’nin, İran’ın anlaşmaya uymadığına dair “kesin kanıt” olduğu için anlaşmadan ayrıldığı belirtilirken, geri kalan uluslararası topluma göre bu kanıt ne kadar zayıf olsa da ABD Başkanı Donald Trump’ın anlaşmadan geri çekildiğini yazdı.
Avusturya
Die Presse
ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilme kararı Avusturya basınında da geniş yer buldu. Ülkenin önde gelen gazetelerinden Die Presse, "ABD İran anlaşmasından geri çekiliyor" başlığıyla duyurduğu haberinde, Başkan Trump’ın uzun zamandır dillendirdiği tehdidi hayata geçirdiğini ifade etti.
Haberde, 2015’de yapılan anlaşmayla İran’ın nükleer silah elde etmesinin engellenemeyeceğini ileri süren Trump’ın yeni bir anlaşmaya açık olduğu belirtilirken, ABD’nin askıya aldığı ekonomik yaptırımları tekrar daha sert bir şekilde hayata geçireceği vurgulandı.
İran’ın ABD’nin kararına verdiği tepkiye de yer verilen haberde, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin 2015’de yapılan anlaşmaya bağlı kalınacağını, ABD’nin bu tutumuyla bir kez daha yükümlülüklerini yerine getirmediğini ifade ettiği aktarıldı.
Kurier
Liberal söyleme sahip Kurier gazetesi ise anlaşmadan geri çekilme kararı alan ABD’nin 6 ay içinde tekrar İran’a yönelik yaptırımları hayata geçireceğini kaydetti. Trump’ın iddialarının Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından reddedildiğine yer verilen haberde, ABD’ye rağmen Avrupa Birliğinin (AB) anlaşmaya bağlı kalacağı belirtildi.
Macaristan
Nepszava
Ülkede en çok okunan gazetelerden Nepszava, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran ile yapılan nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesini, ''Trump nükleer anlaşmaya sırtını döndü'' başlığı ile duyurdu. Haberde, Trump'ın nükleer görüşme yerine ambargoyla İran'ı iş birliğine zorlayacağı aktarıldı.
Kaynak: AA
8.9ºC
Ankara
