Afganistan'da barış anlaşması

Afganistan'da siyasi hayata geri dönme sinyalleri veren Gülbeddin Hikmetyar ile hükümet arasında barış anlaşması imzalanması, ülkede tartışmalara neden oldu.

Bazı uzmanlar, anlaşmanın, güvenliğin kötüleşmesi nedeniyle eleştirilen Cumhurbaşkanı Eşref Gani'ye siyasi destek sağlayacağını öne sürerken bazıları, şiddet olaylarının daha da artacağını ileri sürdü.

Afganistan Alimler Şurası Başkanı Kiyameddin Kaşşaf, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Hikmetyar liderliğindeki Hizb-i İslami Partisinin barışa katılmasının ülke güvenliği için çok önemli olduğunu belirtti.

"Barış, hayırdır." diyen Kaşşaf, Eşref Gani başkanlığındaki milli birlik hükümetinin uzun çabalar sonucu vardığı barış anlaşmasının Cumhurbaşkanı'na da siyasi destek sağlayacağını belirtti.

Barışın gelmesi "umut ışığı"

Eski Eğitim Bakanı ve siyaset uzmanı Faruk Vardak da Afganistan'da yıllardır devam eden savaşın halkı yıprattığına dikkati çekerek, yıllar sonra varılan barış anlaşmasını "büyük bir başarı" olarak niteledi.

Afgan halkının yıllardır barışa özlem duyduğunu vurgulayan Vardak, barışın gelmesinin herkes için bir umut ışığı olduğunu kaydetti.

Vardak, Taliban örgütünün de Hizb-i İslami Partisini örnek alarak barışa katılması gerektiğini söyledi.

"Hikmetyar ile barış yapmak, şiddet olaylarını desteklemek anlamına gelir"

Afganistan'ın kadın siyaset uzmanlarından Siley Gaffar ise ülkede binlerce kişiyi öldürdüğü ileri sürülen Hizb-i İslami Partisinin lideri Hikmetyar ile barış yapmanın şiddet olaylarını desteklemek anlamına geldiğini savundu.

Gaffar, Hizb-i İslami ile barış yapan hükümetin halkın daha çok tepkisini alacağını iddia etti.

Anlaşma metninde neler var?

Dün imzalanan anlaşma, 26 maddeden oluşuyor. Anlaşma maddeleri arasında Gülbeddin Hikmetyar ve parti üyelerinin adlarının uluslararası kara listeden çıkarılması, Kabil'de güvenle yaşayabilmeleri için ayrı bir kışla yapılması, devlet imkanlarından yararlanmalarının sağlanması ve tutuklu parti mensuplarının serbest bırakılması yer alıyor.

Anlaşma, Hikmetyar'a yasal dokunulmazlık sağlanmasını ve geçmişteki tüm siyasi ve askeri yargılamalardan muaf tutulmasını öngörüyor.

İki aşamalı anlaşmanın birinci aşaması, dün düzenlenen törenle Afganistan Cumhurbaşkanı'nın Güvenlik Danışmanı Hanif Atmar, Yüksek Barış Şurası Başkanı Pir Seyid Ahmad Geylani ve Hizb-i İslami Partisini temsilen heyet başkanı Amin Karim arasında imzalanmıştı, ikinci aşamada anlaşmanın Cumhurbaşkanı Gani İle Hizb-i İslami Partisi Lideri Hikmetyar tarafından imzalanması bekleniyor.

Afganistan'ın eski başbakanı Hikmetyar, 1980'lerde Sovyetler Birliği'ne karşı mücadele etmişti. Ancak ABD, 2003 yılında Hikmetyar'ı "terörist" ilan etmişti. Hikmetyar, BM tarafından da kara listeye alınmıştı.

Afgan hükümetinin bundan sonraki hamlesinin, Hikmetyar'ı yerel siyasetin içine yeniden entegre etmek için bu kısıtlamaların kaldırılması yönünde çalışmak olacağı düşünülüyor.

Hizb-i İslami Partisi, 14 yıldır Afganistan hükümetine karşı savaşıyordu. Örgüt üyeleri birçok kez Kabil başta olmak üzere çeşitli kentlerde güvenlik güçlerini ve yabancıları hedef alan saldırılar da düzenlemişti.