Amerikalı tarihçi William Holt'dan Batı'ya "ikiyüzlülük" eleştirisi

Tarihçi Holt, çeşitli temaslarda bulunmak üzere geldiği Türkiye'de "93 Harbi" olarak anılan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Müslümanların maruz kaldığı katliam ve zulümle göç yolundaki muhacirlerin hikayelerini anlattı.

93 Harbi'ni konu alan "The Balkan Reconquista and Turkey's Forgotten Refugee Crisis" başlıklı son kitabında, muharebede göçe zorlanan Türklerin yaşadığı zorluklara yer verdiğini söyleyen Holt, Müslümanların göç yolunda çektikleri acıları, kaçış kararlarını ve İstanbul'a geldikten sonra ne yaşadıklarını kitabında anlattığını aktardı.

Holt, hem Türkiye'de hem de uluslararası alanda o dönem yaşanan zulümlerin boyutlarının yeterince bilinmediğini vurgulayarak, "Balkanlarda bu biliniyor fakat Müslümanların çektikleri acıları kabul etmiyorlar. Uluslararası sahada Türklerin, Müslümanların acılarını ele almak istemiyorlar. Daha çok Hristiyanların neler yaşadığını anlatmayı severler." ifadelerini kullandı.

Bunun sebepleri arasında oryantalizm, İslam ve Türk düşmanlığıyla Batı'daki Hristiyan lobilerin olduğuna dikkati çeken Holt, olayların tek taraflı dile getirildiğinin altını çizdi.

"Ayasofya'nın bir mülteci barınağı olmasının şaşırtıcı ve önemli bir hikayesi var"

Yaklaşık 142 yıl önce meydana gelen savaşta zorunlu göç nedeniyle Balkanlardan İstanbul'a gelen mültecilerin Ayasofya gibi birçok cami ve medreseye sığındığını belirten Holt, Macar bir ressamın o dönem çizdiği resim üzerinden muhacirlerin hikayelerini şu şekilde anlattı:

"Bu resimde, Ayasofya'nın içerisindeki mültecileri görüyorsunuz. 1877'de Ayasofya içinde 3-4 ay 8 ila 12 bin muhacir kaldı. Bu muhacirler çok hastaydı. Resmin içinde her türlü hayatı görüyorsunuz. Çocuklar, ihtiyar adamlar, kadınlar. Burada ısınıyorlar, yemek yapıyorlar, üzülüyorlar. İntikam hakkında düşünüyorlar, sohbet ediyorlar. Bu, Ayasofya'nın belki unutulmuş bir hikayesi. Ayasofya'nın bir mülteci barınağı olmasının şaşırtıcı ve önemli bir hikayesi var."

[Fotoğraf: AA]

Amerikalı Holt, 1915 olaylarına ilişkin de değerlendirmelerde bulunarak, "Batı'da bu olaylara bakılırken; Müslüman mazlum olduğunda 'iç savaş', Hristiyan mazlum olduğunda ise 'soykırım' diyorlar. 93 Harbi muhacirleri, 1915 olaylarını anlamamıza yardımcı oluyor. Bu hiçten başlamadı, bir ortam ve geçmiş vardı, öncesinde acılar da vardı." ifadelerini kullandı.

Tarihçi William Holt kimdir?

Amerikalı tarihçi Holt, 2014'te Utah Üniversitesi Orta Doğu çalışmalarında yüksek lisans eğitimini tamamladı.

Utah Üniversitesi Yayınları tarafından bu yıl, "The Balkan Reconquista and Turkey's Forgotten Refugee Crisis" başlıklı kitabı yayımlandı.

Göç, dilbilim ve kültür tarihi alanlarında çalışmalar yapan Holt, Türkçe dahil 9 dil konuşuyor ve bu dillerde araştırmalarını gerçekleştiriyor.

Kaynak: AA