Analiz: İran-ABD krizi nereye gidiyor?

TRT Haber Tahran muhabiri Fatih Sabuncu, Kasım Süleymani suikastının ardından İran'ın atacağı adımları ve bölgede değişen dengeleri değerlendirdi.

İşte Sabuncu'nun konu hakkındaki analizi:

İran'ın Ortadoğu’daki savaşlarını yürüten ve örgütlerini kontrol eden Kasım Süleymani ABD saldırısında öldürüldü.

İran intikam yemini etti.

İlk açıklama devrim muhafızlarından geldi, ardından İran Dini Lideri Süleymani'nin intikamı acı bir şekilde alınacak dedi.

İran’daki tüm siyasi ve askeri kanat, intikamın alınacağını söylerken, en çok merak edilen konu intikamın nasıl alınacağı oldu.

Milli Güvenlik Konseyi’nin uzun süren toplantısından sonra yapılan açıklama dikkat çekiciydi.

"Uygun zamanda ve uygun mekanda karşılık verilecek"

Bu bize İran'ın benzer bir misilleme yapacağının şifresini veriyor.

Yani askeri bir karşılık verilecek.

Muhtemelen Ortadoğu'daki ABD misyonlarına bir saldırı düzenlenecek. Saldırının Kasım Süleymani ve beraberindeki 7 kişiye olduğu gibi nokta atışı ile gerçekleşme ihtimali yüksek. Ne eksik ne fazla bir karşılık olacak. Üst düzey komuta kademesinden askeri yetkililer hedefte denilebilir. Böylelikle İran uluslararası camiaya sadece "intikam aldık, ABD’ye karşılık verdik" diyerek uluslararası baskının da önüne geçmeye çalışabilir.

İran’ın Birleşmiş Milletler Temsilcisi Mecid Tahteravançi de "kesinlikle misilleme olacak, askeri saldırının cevabı askeri saldırıdır" diyerek bu görüşü destekliyor.

Ancak son gelen açıklamalar da var ki bu intikamın biraz daha geniş olabileceğini düşündürmüyor değil.

İran deniz kuvvetleri "İran intikamını aldıktan sonra ABD bu bölgeyi terk etmek zorunda kalacak" dedi. Devrim Muhafızları Deniz Kuvvetleri ise "ABD’yi bu bölgeden sileceğiz" dedi.

İran’ın intikamını alması savaşa sebep olur mu?

Belki de en merak edilen konu bu.

Hem dünya ülkeleri hem de uzun süredir ekonomik baskı altında yaşayan İranlılar bu sorunun cevabını merak ediyor.

Birincisi uluslararası camia bir savaşa karşı.

İkincisi İran ekonomik baskılar altında bir büyük savaşı kaldıramaz.

Saldırıya karşılık İran’ın vereceği cevap durumu belirleyecek.

ABD'li bir grup asker hedef alınırsa krizi savaşa girmeden atlatabilir.

Ancak Ortadoğu'da İran yanlısı Şii grupların içinde Kasım Süleymani'ye romantik bir bağlılık besleyen ve intikamın dozunu kaçıracak örgütler bulunuyor.

Bu gruplar intikamın dozunu kaçırır ve ABD üslerine bir saldırı gerçekleşirse krizin savaşa dönüşmesi kaçınılmaz olacak.

İran henüz intikam yemininden geri adım atmış değil.

Son açıklama Meclis Başkanı Ali Laricani'den geldi. Önce krizin sorumluluğu Trump'a yüklendi, "Siz kendi cehaletiniz yüzünden Amerikalıların hayatını bu geniş alanda tehlikeye attınız" dedi. Ardından da "Amerikalılara şapkalarını da alıp bölgeden gitmelerini öneriyorum" dedi.

Yani İran tam gaz intikama odaklanmış durumda. ABD’yi beklemedikleri bir anda vurmak için vakit bekleniyor.

Kasım Süleymani'nin ölümü Ortadoğu'daki dengeleri değiştirecek!

Şüphesiz bir kişinin ölümü ile bir ülkenin politikasında komple bir değişim ya da çöküş beklenmez. Kasım Süleymani Ortadoğu'da iran tarafından desteklenen örgütler ya da gruplar için önemli bir sembol, karizmatik bir liderdi. (Bunun sadece İran ve İran destekli Şiiler için böyle olduğunun altını çizelim)

Süleymani'nin ölmesi ile bu gruplar üzerindeki İran hakimiyeti zayıflayabilir. Ayrıca 40 yıldır bölgede bulunan Süleymani'nin kurduğu siyasi ve askeri bağlantılar zarar görebilir. Böylelikle Irak ile başlatılan İran'ı Ortadoğu'dan silme süreci hızlanarak hedefe ulaşabilir.

Kaynak: TRT Haber