Belçika, Finlandiya, Lüksemburg, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, İspanya, İsveç ve Çekya, ortak bir yazılı açıklama yaptı, ABD'nin Açık Semalar Anlaşması'ndan çekilme kararını üzüntüyle karşıladıklarını belirtti.
Açıklamada, Rusya'nın anlaşmanın yükümlülüklerini yerine getirmemesi konusunda ABD ile benzer endişelere sahip olunduğu vurgulanırken, "Anlaşma, Euro-Atlantik bölgesinde güvenlik ve şeffaflığı artırmak için imzalanmış, güven inşasına önemli katkılar sağlamıştır" sözleri kullanıldı.
Çekilme kararı 6 ay içinde geçerli olacak
"Açık Semalar Anlaşması'nı uygulamaya devam edeceğiz. Anlaşmanın halen işlevsel ve faydalı olduğunu düşünüyoruz" mesajı verilen açıklamada, ABD'nin çekilme kararının 6 ay içinde geçerli olacağına dikkat çekildi.
Açıklamada, Moskova yönetimi ile diyaloğun da süreceği vurgulanırken, "Rusya'ya bazı uçuşlarda uyguladığı kısıtlamaları kaldırma ve tüm taraflarla diyalog yürütme çağrısında bulunuyoruz" denildi.
ABD'nin çekilme kararı
ABD Başkanı Donald Trump, Rusya sorumluluklarını yerine getirene kadar Açık Semalar Anlaşması’ndan çekileceklerini açıklamıştı.
Rusya ve ABD, askeri faaliyetlerde şeffaflığı teşvik etmek, silah kontrolünü ve diğer anlaşmaları gözlemlemeyi kolaylaştırmak amacıyla silahsız keşif uçuşlarına izin veren Açık Semalar Anlaşması'nı imzalayan 34 ülke arasında yer alıyor.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) coğrafyasında güven ve güvenlik artırıcı önlem olarak öngörülen ve 1992'de imzaya açılan Açık Semalar Anlaşması'nın tarafları arasında Türkiye de bulunuyor.
Rusya, 2-5 Şubat 2016'da Açık Semalar Anlaşması çerçevesinde Türkiye'de gözlem uçuşu talep etmiş, bu uçuşunun rotası üzerinde Açık Semalar Anlaşması çerçevesinde mutabakat sağlanamamış ve uçuş gerçekleşmemişti.
NATO'dan Rusya'ya anlaşmaya uyma çağrısı
NATO üyeleri, ABD'nin çekilme kararının ardından Rusya'ya anlaşmanın şartlarına yerine getirme çağrısı yaptı.
Genel Sekreter Jens Stoltenberg, NATO müttefiklerinin uluslararası silahların kontrolü ve silahsızlanmanın korunmasına güçlü bir şekilde bağlı olmaya devam ettiğini belirterek, "Açık Semalar Anlaşması'na üye tüm tarafların yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olduğu konusunda hemfikiriz. NATO müttefikleri anlaşma maddelerini tam olarak yerine getirmeye devam ediyor" dedi.
Rusya'nın bir süredir anlaşma yükümlülüklerini ihlal ettiğine ve Kaliningrad ve Gürcistan'da uçuş kısıtlamalarına gittiğine işaret eden Stoltenberg, "Rusya'nın anlaşmayı seçici bir şekilde uygulaması, anlaşmanın Euro-Atlantik bölgesinde güvenlik ve istikrara sağladığı önemli katkıları zedelemiştir" açıklamasını yaptı.
"Moskova yönetimiyle yapıcı ilişkiler yürütmeyi arzuluyoruz"
Stoltenberg, NATO üyelerinin 2014 Zirvesi'nden bu yana Moskova yönetimine anlaşma uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı yaptığını, müttefiklerin Rusya'yla bu konuda farklı şekillerde irtibat kurduğunu belirtti.
ABD'nin Rusya anlaşmaya uymadığı için çekilme kararı aldığını anlatan Stoltenberg, müttefiklerin Rusya'nın anlaşmaya dönmesi için çağrılarını yinelediğini söyledi.
Stoltenberg, üyelerin NATO-Rusya Konseyi vasıtasıyla şeffaflığı artırmak ve riski azaltmak için diyaloğa hazır olduğunu belirterek, "Rusya'nın davranışları müsaade ettiği müddetçe Moskova yönetimiyle yapıcı ilişkiler yürütmeyi arzuluyoruz" mesajını verdi.
7.2ºC
Ankara
