Türk ve İslam ülkeleri arasında Cumhuriyet rejimiyle tanışan ilk ülke olan Azerbaycan Demokratik Halk Cumhuriyeti, bundan tam 100 yıl önce Mehmet Emin Resulzade liderliğinde kuruldu.
Kafkasların incisi, Türk dünyasının güçlü, modern ve köklü ülkesi Azerbaycan’ın bağımsızlık yolu hiç kolay olmadı.
1918’li yıllarda Kafkaslar’da Bolşevik Ruslar ve Ermeni çetelerin hedefinde Azerbaycan vardı.
Bolşeviklerin desteklediği Ermeni çeteleri kanlı katliamlarla Kafkaslar’daki Türk varlığını yok etmek amacıyla hareket ediyordu.
Mehmet Emin Resulzade liderliğinde bağımsızlık için harekete geçildi
Azerbaycan, bölgedeki tüm sindirme politikaları ve katliamlara karşı bağımsızlık ve var olma mücadelesi verdi. Azerbaycan halkı, Mehmet Emin Resulzade liderliğinde zulme ‘dur’ demek ve bağımsızlık için harekete geçti.
Osmanlı Devleti, kendisinden yardım isteyen zor durumdaki Azerbaycan halkının yardımına Kafkas İslam Ordusu’nu gönderdi. Nuri Paşa komutasındaki ordu, 25 Mayıs 1918 yılında Gence’ye girdi. İşgale son vermek için gerekli desteği bulan Azerbaycan’ın bağımsızlığının önünde bir engel kalmamış oldu.
İlk tanıyan ülke Osmanlı Devleti oldu
28 Mayıs 1918’de Tiflis’te Mehmet Emin Resulzade Başkanlığı’nda toplanan Azerbaycan Milli Şura’sı, tarihin ilk Türk-İslam Cumhuriyeti olan Azerbaycan Demokratik Halk Cumhuriyeti’ni ilan etti.
Bakü, Ermeni ve Bolşevik çetelerinin işgali altında olduğu için, Fethali Han Hoyski başkanlığında oluşturulan geçici Azerbaycan hükümeti, faaliyetini bir süre Gence şehrinde sürdürdü.
Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülke ise Osmanlı Devleti oldu. Kafkas İslam Ordusu, 15 Eylül 1918'de de Bakü'ye girerek düşman işgaline son verdi.
İkinci bağımsızlığına 18 Ekim 1991’de kavuştu
Bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti kısa sürede eğitim, ekonomi, din ve vicdan özgürlüğü konularında reformlar yaptı. Ülkenin kendi para birimi kullanıma sokuldu. Kısa sürede büyük ilerlemeler kaydedilse de genç cumhuriyetin ömrü uzun olmadı.
28 Nisan 1920’de Soyvet ordusunun ülkeyi işgaliyle Sovyet esareti dönemi başladı. Azerbaycan ikinci kez bağımsızlığına 18 Ekim 1991’de kavuştu.
Bölgenin en önemli ekonomik güçlerinden biri haline geldi
Azerbaycan halkı, ilk cumhuriyeti hiç unutmadı. Modern Azerbaycan Cumhuriyeti, 100 yıllık dönemde bölgenin parlayan yıldızı olmayı başardı.
Zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarını dünya pazarına çıkaran Azerbaycan, bölgenin en önemli ekonomik güçlerinden biri haline geldi.
2'li ve 3'lü iş birlikleriyle, bölgede dev projeleri hayata geçiren Azerbaycan, bölgenin barış ve istikrarına katkı sunuyor.
28 Mayıs günü, Azerbaycan’da her sene Cumhuriyet Günü olarak kutlanıyor.
Kaynak: TRT Haber
11.3ºC
Ankara
