Şubat ayının sonlarında ilk vakanın görülmesinin ardından virüs kaynaklı ölüm sayısının 68 bine dayandığı, yaklaşık 211 milyon nüfuslu Brezilya'da bugüne kadar 1 milyon 700 binden fazla kişide COVID-19 tespit edildi.
Brezilya'nın 5 aydan kısa bir sürede dünyada ABD'nin ardından salgından en çok etkilenen ülke konumuna gelmesi ve salgını küçümseyen tavırlarıyla öne çıkan Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'nun virüse yakalanması, ülkenin içinden geçtiği zor duruma ışık tutuyor.
Latin Amerika'nın en kalabalık ülkesinin bölgede "salgının merkez üssü" haline gelmesinde, hükümetin salgına karşı sert önlemler almayışı ve Bolsonaro'nun halkı yanlış yönlendiren tavırları sebep gösteriliyor.
Bolsonaro kapalı alanda maskeye gerek görmedi
Federal devlet sistemiyle yönetilen Brezilya'da salgınla mücadele kapsamında bazı yerel yönetimler sosyal mesafe ve karantina gibi önlemler almasına rağmen hükümetin ulusal çapta uygulamaya koyduğu önlemler yetersiz görülüyor.
Ülkede toplu taşımada ve halka açık alanlarda maske kullanma zorunluluğu geçen hafta çıkan yasayla yürürlüğe girse de Bolsonaro, yasadaki eğitim merkezleri, ticari işletmeler, fabrikalar ve dini mekanlar gibi insanların toplu bulunduğu yerleri içeren maddeleri veto etti.
Bu karara, yasadaki maddelerin "haneye tecavüze sebebiyet" vermesi gerekçe gösterilirken, bundan birkaç gün sonra ise Bolsonaro hapishanelerde maske kullanılmasının zorunlu hale gelmesine karşı çıktı.
Bolsonaro'nun salgını küçümseyen tavırları
Brezilya'nın 65 yaşındaki aşırı sağcı Devlet Başkanı Bolsonaro'nun salgını küçümseyen son tavrı, COVID-19 testinin pozitif çıktığını duyurduğu sırada, bir grup gazeteci önünde birkaç adım geri çekilip maskesini çıkararak açıklama yapmasıyla basına yansıdı.
Bunun neticesinde Brezilya Basın Birliği, gazetecilerin hayatını riske attığı gerekçesiyle Bolsonaro'ya dava açacağını açıkladı.
"Virüs abartılıyor"
Bolsonaro, salgının başlangıcında, mart ayının sonlarında kendisinin sporcu geçmişine güvenerek, "Eğer virüs bana bulaşsa endişe etmezdim çünkü küçük bir grip veya soğuk algınlığı gibi olurdu." dedi.
Salgının ülkesinde yeni hız kazandığı dönemde Bolsonaro, "Bence bu virüsün yıkıcı gücü abartılıyor." ifadesini kullandı.
Bolsonaro, birçok kez virüsün halkın çoğuna bulaşacağını belirtti ve nisan ayının başlarında, "Bu virüs yağmur gibi, halkın yüzde 70'i ıslanacak." benzetmesinde bulundu.
Aynı benzetmeyi COVID-19 testi pozitif çıktığında da yapan Bolsonaro, yüksek risk grubunda olan kişilerin hayati tehlike taşıdığını, yaşlıların ve engellilerin dikkat etmesi gerektiğini söyledi.
Bolsonaro, en başından beri karantinaya karşı tutumunu değiştirmeyerek, ekonomik korkular nedeniyle birçok kez, karantina uygulayan yerel yöneticilere ticareti açma çağrısında bulundu.
Açıklamalarının dışında Bolsonaro, mart ve nisan aylarında destekçilerinin düzenlediği gösterilere katılarak bazılarında maske ve sosyal mesafe gibi önlemlere de dikkat etmedi.
Bolsonaro hakkında haziran sonunda, halka açık alanlarda maske takması için mahkeme kararı çıkarıldı ve aksi takdirde para cezası uygulanmasına hükmedildi ancak Temyiz Mahkemesi, kararı "gereksiz" bularak reddetti.
Karantina ve hidroksiklorokin 2 sağlık bakanı değiştirtti
Brezilya'da hükümeti salgınla mücadelede yavaşlattığına inanılan diğer bir durum, bir aydan kısa bir sürede iki sağlık bakanının değişmesi olarak yorumlanıyor.
Görevinden 16 Nisan'da alınan Sağlık Bakanı Luiz Henrique Mandetta'nın karantina uygulamasını savunduğu ve Bolsonaro ile bu konuda anlaşamadığı biliniyordu.
Mandetta'nın yerine göreve gelen ve 15 Mayıs'ta istifa eden Nelson Teich ise Bolsonaro'nun ısrarla savunduğu hidroksiklorokin ilacının önerilmesi konusunda Devlet Başkanı ile anlaşamadı ve ülkenin bazı bölgelerinde karantina uygulanması gerektiğini açıklamasından yaklaşık bir hafta sonra istifasını sundu.
Salgının ülkede ilerleyişi
COVID-19, Latin Amerika'nın en büyük ülkesinde Devlet Başkanı ile beraber toplamda 1 milyon 713 bin 160 kişide görüldü ve 67 bin 964 kişinin de hayatına mal oldu.
Latin Amerika'nın en büyük tıbbi araştırma merkezi Brezilya Sağlık Bakanlığına bağlı Oswaldo Cruz Vakfı (Fiocruz), virüsün ülkede açıklanan tarihten önce görüldüğünü duyurmasına rağmen, resmi verilere göre Brezilya'da ilk vaka 26 Şubat'ta tespit edildi.
O tarihten bu yana, salgının ülkedeki gelişimi şu şekilde gerçekleşti:
29 Şubat 2 vaka / ölüm yok
31 Mart 5 bin 717 vaka / 201 ölüm
30 Nisan 85 bin 380 vaka / 5 bin 901 ölüm
31 Mayıs 514 bin 849 vaka / 29 bin 314 ölüm
30 Haziran 1 milyon 402 bin 41 vaka / 59 bin 594 ölüm
Ülkede son bir haftada salgının ilerleyişi:
2 Temmuz 1 milyon 496 bin 858 vaka / 61 bin 884 ölüm
3 Temmuz 1 milyon 539 bin 081 vaka / 63 bin 174 ölüm
4 Temmuz 1 milyon 577 bin 004 vaka / 64 bin 265 ölüm
5 Temmuz 1 milyon 603 bin 055 vaka / 64 bin 867 ölüm
6 Temmuz 1 milyon 623 bin 284 vaka / 65 bin 487 ölüm
7 Temmuz 1 milyon 668 bin 589 vaka / 66 bin 741 ölüm
8 Temmuz 1 milyon 713 bin 160 vaka / 67 bin 964 ölüm