Hindistan’ın kontrolündeki Cammu Keşmir, ‘’tartışmalı bölge’’ sıfatıyla Hindistan ile Pakistan arasında nihayete erdirilemeyen, müzmin bir tartışmanın konusu.
Hindistan’ın 2019 yılında, kontrolü altındaki bölgenin özerkliğini kaldırıp burayı merkezi hükümete bağlaması da Kontrol Hattı'ndaki gerginliği iyiden iyiye tırmandırmıştı.
O zamandan şimdiye, belirli dönemlerde tansiyon yükselmiş, Pakistan’dan -özellikle Azad Keşmir’den- Cammu Keşmir’dekilere destek de süregelmişti.
Söz konusu yerlerde nispeten sükûnet sağlansa da Hindistan’ın 22-24 Mayıs tarihli G20 turizm toplantısını Cammu Keşmir’de, Srinagar kentinde düzenlemesi hareketliliğin yeniden artmasına neden oldu.
.jpg)
[Srinagar'da düzenlenen G20 turizm toplantısından bir kare. 23 Mayıs 2023 | Fotoğraf: AFP]
Pakistanlılar, başta Azad Keşmir’de olmak üzere toplantıyı boykot çağrısıyla sokaklara döküldü. Hindistan’ın bu organizasyonun ‘’yasa dışı’’ olduğu bakanlık düzeyinde gündeme getirildi.
Çin de ‘’tartışmalı bölge’’de olduğu için toplantıya katılım sağlamayacağını duyurdu.
(17).jpg)
[Hindistan'ın G20 toplantısını Cammu Keşmir'de düzenlemesi protesto edildi. Muzafferabad, Pakistan | Fotoğraf: AFP]
Peki, Hindistan’ın üst düzey güvenlik önlemleri alarak ‘’ev sahipliği’’ yaptığı toplantı, dolaylı bir gözdağı mı yoksa sadece ismiyle müsemma bir etkinlik mahiyetinde mi?
Bu ve bunun gibi faaliyetler bölge siyasetini nasıl etkiler?
Milli Savunma Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Hayati Ünlü ile konuştuk.
2019’da Keşmir’in özerkliğinin kaldırılarak merkezi yönetime bağlanmasıyla burada siyasetin yeni bir gündemle karşı karşıya kaldığını belirten Ünlü, meseleye ilişkin, “Hindistan, Keşmir’in statüsünün değiştirilmesi sonrası bölgeyi kontrol amaçlı son derece sert militer politikaları devreye sokmuş ve sivil ölümlerden yasa dışı sivil ve siyasal zalim tutuklamalara kadar pek çok insan hakkı ihlali dolayısıyla eleştirilmiştir. Tam da böyle bir bağlamda 22-24 Mayıs tarihlerinde Hindistan’daki Modi yönetiminin, Srinagar, Cammu ve Keşmir'de G20 toplantısına ev sahipliği yapacak olması, bölgenin işgal altında olduğunu iddia eden başta Pakistan tarafından net bir şekilde reddediliyor.” ifadelerini kullandı.
[Hint paramiliter güçleri G20 toplantısı öncesinde Srinagar sokaklarında. 16 Mayıs 2023 | Fotoğraf: AFP]
“Bölgenin reenkarnasyonu”
Dr. Ünlü, Hindistan'ın bu girişimi kendi inançlarına göre "bölgenin reenkarnasyonu" yaklaşımıyla, bölgenin yeniden doğuşu ve gençleşmesi üzerinden okuduğunu; çatışmalardan yılmış bölgede ekonomik ve kültürel değişimi hedeflediğini kaydetti.
Bununla birlikte Ünlü, başta Keşmirliler olmak üzere pek çok aktörün ise aynı şeyi "işgal altındaki topraklarda halkın rızası dışında takip edilen politikaların normalleştirilmesi girişimi" olarak gördüğünü vurguladı ve şunları ekledi:
"Gerçekten de Modi yönetimi, sahip olduğu Bollywood geleneği üzerinden film turizmi ile yumuşak gücünü kullanarak bölgenin barışçıl bir döneme girdiği ve her geçen gün ekonomik olarak geliştiğini iddia ettiği bölgede halkın desteğinin arttığını gösterme çabası içerisinde görülüyor.”
[Keşmirli Müslümanlar Dal Gölü kıyısında namaz kılıyor. Srinagar, Cammu Keşmir | Fotoğraf: Reuters ]
Pakistan'ın boykot çağrısı
Keşmir siyasetinin her zaman Güney Asya dinamiklerini harekete geçirebilecek bir kapasiteye sahip olduğuna dikkat çeken Dr. Hayati Ünlü, Pakistan'ın, iyi ilişkilere sahip olduğu G20 üyelerini toplantıya katılmama konusunda teşvik ettiğini belirtti:
"Bu bağlamda Başta Çin, Türkiye ve Suudi Arabistan ve özel davetli olan Mısır gibi ülkelerin etkinlikten uzak durduğu görülüyor. Her ne kadar Hindistan, özel sektöre karşılık gelen Türkiye ve Suudi Arabistan tur operatörleri ve seyahat acentelerinin katılım sağladığını iddia etse de, Keşmir hassasiyeti bulunan ülkelerin Pakistan’ı rahatsız edecek bir davranışta bulunmadığı ortada."
Hindistan genel seçime giderken
Söz konusu G20 toplantısının gelecek yıl genel seçimlere gidecek Hindistan'da Modi yönetimi için önemli bir hamle olarak görüldüğünü belirten Ünlü, Hint hükümetinin bu bölgenin önceki yönetimler tarafından ekonomik olarak geride bırakıldığı yönünde eleştirilerde bulunduğunu ve artık küresel ekonomiye açılımla kalkınma mesajı verildiğini ifade etti.
Bu ve buna benzer girişimlerin sonuçlarına dair ise Ünlü, "Zaten bölgede Çin ve Pakistan ile yoğun bir sınır gerilimi geçmişine sahip olan Hindistan için hem yeni sınır gerilimleri hem de bölgedeki yerli halkın yeniden mobilize olduğu bir süreç ortaya çıkabilir. Bu gelişmeler de Uluslararası imajını düzeltmek isteyen Hindistan için bir imaj kaybına yol açabilir." ifadelerini kullandı.
Hindistan'da iktidardaki Hindu milliyetçisi Hindistan Halk Partisi'nin (BJP), seçim süreci yaklaşırken Keşmir'i ne derece gündeme taşıyacağı merak konusu.
6ºC
Ankara
