Çin, ABD yetkililerince Tayvan liderine 'başkan' denilmesini kınadı

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "ABD’nin mezkur siyasileri Tek Çin ilkesini ciddi şekilde ihlal ederek, Çin’in iç işlerine ciddi anlamda müdahale etmiştir. Çin, bundan güçlü şekilde öfke duyuyor ve bu durumu kınıyor." ifadeleri kullanıldı.

Pompeo’nun bu ifadeleriyle, ABD’nin bulunduğu taahhütlere açıkça ters düştüğü, Tayvan’daki bağımsızlık yanlılarına yanlış sinyal gönderdiği ve Tayvan Boğazı'nın barış ve istikrarı ile Çin-ABD ilişkilerine zarar verdiği savunulan açıklamada, "Çin hükümeti ve halkı, Tayvan’ın bağımsızlık yanlılarının faaliyetlerine ve herhangi bir dış gücün Çin’in iç işlerine müdahalesine karşı çıkıyor." değerlendirmesinde bulunuldu.

Çin hükümetinin, ABD’yi "Tayvan'ın bağımsızlığının 'ölü bir yol' olduğu konusunda uyardığı" vurgulanan açıklamada, "Çin, ABD’nin bahsi geçen hareketlerine karşı gerekli önlemleri alacak ve ABD, bundan kaynaklanan sonuçlara katlanmak durumunda kalacak. ABD'yi bir an önce yanlışını düzeltmeye çağırıyoruz." ifadeleri yer aldı.

Pompeo, Tayvan lideri Tsai Ing-wen'ın iktidarının ikinci dönemine başlama törenine tebrik mektubu göndererek ABD-Tayvan ortaklığının ortak bir vizyon temelinde gelişeceğini kaydetmişti.

Tsai de gün içinde düzenlenen törende Çin ile diyalog halinde olmayı ve bölgesel istikrara daha somut katkılar yapmayı arzu ettiklerini belirtirken, Çin'in, bir ülke iki sistem formülünü Tayvan’ın statüsünü düşürmek amacıyla kullanmasını kabul etmeyeceklerini dile getirmişti.

Pekin yönetimi, bir ülke iki sistem ilkesini Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde uyguluyor. Yüksek otonomi ile idare edilen Hong Kong, Çin'e bağlı olmasına rağmen kendine ait para birimi, dil, hukuk sistemi ve kimlik kullanıyor.

Özerk yapılı bölgenin sadece savunma ve dış politika gibi konularda Pekin'e bağlı olduğu bu yönetim modeli, "bir ülke, iki sistem" olarak adlandırılıyor.

Tayvan'ın statüsü

Çin'de 1949'da Mao Zedong'un iktidara gelmesi üzerine Çan Kayşek (Chiang, Kai-shek) ve bazı hükümet üyeleri Tayvan'a yerleşip, 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmiş bu girişim Çin tarafından kabul edilmemişti.