Çin'de devam eden Koronavirüs salgınında ölü sayısı bini, vaka sayısı da 43 bini aştı. Çin dışında 24 ülkede toplamda 319 vaka görülmüş durumda.
2018 yılında ABD ile başlayan ticaret savaşları, gümrük vergileri ve Asya-Pasifik bölgesindeki krizler nedeniyle yavaşlayan Çin ekonomisi, 2020 yılında tüm dünyaya korku salan koronavirüs salgını nedeniyle hızlı bir düşüşe geçti.
Çin ile ticaret yapan şirketler ise mücbir durum ilan etmeyi planlıyor
Mücbir durum nedir?
Mücbir durum ticari anlaşmalarda tarafların iradeleri ve kontrolleri dışındaki gelişmeler nedeniyle anlaşmayı tek taraflı veya çift taraflı olarak fesh edebilmelerine olanak sağlayan maddedir.
Bu olayın öngörülemez olması ve anlaşmanın taraflarının eylemleri nedeniyle gerçekleşmiyor olması gerekmektedir.
Mücbir durum ilan etmek tarafları sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmemenin cezalarına karşı yasal olarak koruma altına alabilir.
Salgın mücbir bir sebep mi?
Hukukçular koronavirüs salgınının büyük ihtimalle mücbir sebep olarak değerlendirilebileceğini ancak ilan eden şirketlerin kontrattan doğan şartları yerine getirmelerinin mümkün olmadığını ispat etmeleri gerekeceğini söylüyorlar.
Çin ile ticaret yapan ABD'li şirketlere danışmanlık yapan avukat John Scannapieco kontrat koşullarını yerine getirmenin daha uzun süre alması ya da masraflı hale gelmesinin fors majör ilanı için yeterli olmayacağını belirtti.
Scannapieco, Koronavirüs şirketlere "mücbir sebep ilan etmek için açık bir çek vermiyor" dedi.
Mücbir durum nasıl ilan edilir?
ABD'li avukat Vanessa Miller uluslararası ticaret anlaşmalarında tarafların kendi kontrolleri dışında gelişen olaylar nedeniyle anlaşma koşullarını yerine getiremeyecekleri durumlar için maddeler eklediklerini söyledi.
Miller bu maddelerin bazen başka anlaşmalardan "kopyala-yapıştır" yapıldığını ve "olması gerektiği kadar dikkatle incelenmediklerini" söyledi.
Miller hastalıkların çoğunlukla mücbir sebep olarak görülmediğini ancak öngörülemeyen durumların ya da "hükümetlerin tasarruflarının" zaman zaman mücbir sebep olarak gösterildiğini belirtti.
Miller, salgının ortaya çıkmasının akabinde Çinli yetkililerin tecrit ilan ettiğine ve fabrikaları kapattığına dikkat çekerek bu durumun "hükümet tasarrufu" olarak ele alınabileceğini ve bazı şirketlerin mücbir durum ilan edebileceğini söyledi.
Ne olacağına kim karar veriyor?
Uluslararası ticaret anlaşmalarında genellikle anlaşmazlık durumunda hangi mahkemeye ya da tahkim kurumuna başvurulacağı belirtilir.
Scannapieco Çin ile ticaret yapan firmaların anlaşmazlık durumunda dava başlatmak yerine ve müzakereye giderek daha iyi sonuçlar alabileceklerini söylüyor.
Şimdiye kadar mücbir durum ilan eden şirket oldu mu?
Kaynaklar Çin'in en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatçısı China National Offshore Oil Corp'un (CNOOC) 6 Şubat tarihinde mücbir durum ilan ettiğini ancak Koronavirüsün doğrudan sebep olarak gösterilmediğini söyledi.
Fransız petrol şirketi Total ise adını belirtmediği Çinli bir LNG müşterisinin mücbir sebep ilanını kabul etmediğini açıklayarak, kontratların askıya alınmasına karşı çıktığı ortaya çıkan ilk şirket oldu.
İki kaynak geçen hafta bakır döküm işiyle uğraşan bir şirketin de mücbir durum ilan ettiğini belirtti.
Çinli bir uluslararası ticaret tanıtım ajansı Koronavirüsün uluslararası ticaretlerine zarar verdiği şirketlere mücbir sebep sertifikası vereceğini söylemişti. Hangi şirketlerin etkilendiği ya da herhangi bir talep gelip gelmediği ise açıklanmadı.
Hukukçular bu sertifikların önem taşıdığını ancak müzakere ve hatta dava ihtimalini ortadan kaldırmadığını söylüyorlar.
0.1ºC
Ankara
