Çin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ülke genelindeki binlerce merkezde dün başlayan iki günlük sınav, 4 oturum şeklinde yapılıyor ve 9 saat sürüyor.
Uzun yıllar süren eğitim sürecinin ardından ülkenin geleceğinde söz sahibi olacakları belirleyen sınav, zorluğu ve öğrencilerde yarattığı büyük stresle de biliniyor.
İlk kez 1952'de yapılan Gao Kao, 1966'daki Kültür Devrimi'nde sekteye uğradı, 1977'de yeniden uygulamaya konuldu. Bu nedenle 2017, Büyük Sınav'ın 40. yılı olarak kabul ediliyor.
Sınava giren öğrenciler ilk turda matematik, Çince ve İngilizce, ikinci turda da seçtikleri bir bölümden soruları yanıtlıyor. Birinci tur 450, ikinci tur 300 puan olmak üzere sınav sonucu toplam 750 puan üzerinden hesaplanıyor.
Dünyanın en zor sınavlarından biri kabul edilen Gao Kao, ABD, İngiltere ve Avustralya dahil olmak üzere 20'den fazla ülke ve bölge tarafından kabul ediliyor.
Gao Kao dadıları
Gao Kao, çok sayıda kişi için de gelir kaynağı.
"Gao Kao dadıları", öğrenciler arasında oldukça yaygın. Burada, özel öğretmenlere oranla daha az para isteyen üniversite öğrencileri, sınav öncesi aday öğrencilerle bir süre yaşayarak sınava hazırlanmalarına yardımcı oluyor.
Dadıların ücreti, aylık 12 bin yüen (yaklaşık bin 766 dolar) ile 20 bin yüen (yaklaşık 3 bin dolar) arasında değişiyor.
Sınav fabrikaları: Gao Kao kampları
Öğrenciler arasında şehir dışındaki kamplar da oldukça popüler. Maotanchang’da düzenlenen sınav hazırlık kampı, bu kampların en çok rağbet görenlerinden.
Ülkenin doğusundaki Anhui eyaletinde küçük bir kasaba Maotançang’da yer alan Maotançang Ortaokulu, sınavda başarılı olamayanların yeniden hazırlanmasına yardımcı oluyor. Maotançang Ortaokulu'na kayıt yaptırmak isteyen öğrencilerin, istedikleri hazırlık programına göre 2 bin 500 yüen (yaklaşık 350 dolar) ila 48 bin yüen (yaklaşık 7 bin dolar) ücret ödemesi gerekiyor.
Okul, her yıl yaklaşık 20 bin öğrenciyi Büyük Sınav'a hazırlıyor. Yaklaşık 5 bin kişinin yaşadığı Maotançang kasabasının ekonomisi de okula kayıt yaptıran öğrencilerle dönüyor.
Kamplarda bilgisayar ve cep telefonu kullanmak yasak. Sıkı ve yoğun programlar uygulayan kamplar, "sınav fabrikası" olarak adlandırılıyor.
Gao Kao’un “en”leri
Dokuz yıllık aradan sonda 1977’de yeniden yapılmaya başlanan sınavda en düşük başarı oranı 1977 yılında kaydedildi. 1977'de sınava giren 5,7 milyon öğrenciden sadece 270 bini üniversiteye yerleşebildi.
Son 10 yılda yaklaşık 100 milyon Çinli öğrencinin katıldığı sınav, en yüksek katılımcı sayısını 10,5 milyon ile 2008’de yakaladı. Sınava 2007'de 10,2 milyon, 2009'da 10,1 milyon öğrenci katıldı.
Sınava giren en yaşlı üniversite adayı 86 yaşındaki Vang Şia oldu. Vang, Büyük Sınav’a 15 kez katıldı.
Sınavda başarılı olan öğrencilerin üniversite eğitimi için en çok tercih ettiği yerler arasında Pekin ve Şanghay kentleri ile Ciangsu, Hubey ve Sıçuan eyaletleri başta geliyor.
Sınavda kopya çekenlere 7 yıla kadar hapis
Büyük Sınav, başarılı olunması durumunda iyi bir üniversite eğitimi ve yüksek maaşlı bir işe kapı aralıyor.
Bu nedenle yolsuzluk, rüşvet, hile karıştırma, öğrenci ve sınav gözetmenlerinin sınav kurallarını ihlal etmesi ve kopya çekilmesini önlemek amacıyla katı kurallar uygulanıyor. Geçen sene sınavda kopya çekilmesinin önüne geçmek için buna teşebbüs eden öğrencilere 7 yıla kadar hapis cezası yaptırımı getirildi.
Kopya ile mücadelede işi sıkı tutan yetkililer, gözlük, cüzdan, kameralı kalem ya da silgi gibi haberleşmede kullanılabilecek her şeyi engellemek için öğrencileri metal dedektörlerle tarıyor.
Sınav güvenliği hat safhada
Sınavın yapıldığı iki gün boyunca birçok kentte ilave önlemler alındı. Öğrenciler, hayatlarının dönüm noktası olan sınavda ter dökerken, sınav yerleri yakınlarındaki yollar trafiğe kapatıldı.
Güvenlik güçleri tam denetimi sağlamak için insansız hava aracıyla (drone) gözlem yaparken sınav alanları yakınlarında drone uçurmak da yasaklandı. Bazı kentlerde inşaat çalışmalarına ara verildi. Ülke genelinde binlerce polis görevlendirildi.
Yapay zeka Al-Maths da Gao Kao'ya giriyor
Çin’in güneyindeki Çıngdu Cunşingyünşue Teknoloji Firmasının geliştirdiği yapay zeka AI-Maths adlı robot da bu yılki sınava katılıyor.
AI-Maths, şubat ayında girdiği matematik testinde 150 üzerinden 93 puan aldı.
Firma CEO’su Lin Hui, AI-Maths’a ilişkin yaptığı açıklamada, robotun ülkenin en köklü üniversitelerinden Çinghua Üniversitesi ortaklığıyla 2015'te geliştirildiğini ve sınava hazırlanmak için 10 binden fazla matematik sorusu çözdüğünü söyledi.