Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CCDC) Genel Direktörü Gao Fu, bir internet seminerinde, ülkede geliştirilen COVID-19 aşı adaylarından birinin, klinik denemeler için onay almadan önce üzerinde denenmesine gönüllü olduğunu açıkladı.
Ön testlere katılarak kamuoyunda aşılara yönelik şüpheyi gidermeyi amaçladığını belirten Gao, hangi aşının üzerinde denendiğiyle ilgili bilgi vermekten kaçındı.
Bilim insanları, bir aşı adayının klinik deneme onayı alınmadan önce insanlar üzerinde test edilmesine karşı çıkıyor. Programlı bir klinik deneme kapsamında yapılmayan bu tür ön testlerin aşı adayının güvenilirliğine ve etkililiğine dair yeterli veri sağlamayacağı savunuluyor.
Çin'de Sinopharm ilaç şirketinin, aralarında üst yöneticilerin de bulunduğu bazı çalışanlarına, insan üzerinde test için onayı bulunmayan deney aşamasındaki aşıdan uyguladığı ortaya çıkmıştı.
Öte yandan devlete ait şirketlerin bazılarında görev için yurt dışında gidecek personele aşı yaptırmalarının önerildiğine dair haberler Çin medyasında yer almıştı.
Çin'de 8 aşı adayı için klinik denemeler yürütülüyor
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre Çin'de 3'ü üçüncü, 5'i birinci ve ikinci klinik deneme aşamalarındaki 8 aşı adayı insanlar üzerinde test ediliyor.
CCDC Direktörü Gao, geçen ay yayımlanan, Çinli SinoPharm şirketinin Vuhan Biyolojik Ürünler Enstitüsü iş birliğinde geliştirdiği bir aşı adayını tanıtan makalenin yazarları arasında yer almıştı.
"Etkisizleştirilmiş" farklı virüs, bakteri ve patojen parçalarının birleşiminden oluşan aşı adayının birinci ve ikinci aşama klinik denemeleri Çin'de yürütülmüş, üçüncü aşama klinik denemelerine ise 17 Temmuz'da Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'de başlanmıştı.
Klinik denemeler 3 aşamada yapılıyor
Bir aşının yaygın olarak kullanılabilmesi için 3 aşamada insanlar üzerinde test edilmesi gerekiyor.
Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşının güvenli olup olmadığı ve olası yan etkileri araştırılıyor.
İkinci aşamada, güvenilirliği doğrulanan aşının etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor.
Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem, birkaç bin denekle tekrarlanıyor. Tüm bu süreç, aylar ve hatta yıllar alabiliyor.
27 aşı adayı klinik deneme aşamasında
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 27 Temmuz itibarıyla dünya genelinde COVID-19'a karşı 25 aşı adayı klinik öncesi geliştirme aşamasında, 139 aşı adayı ise klinik deneme aşamasında bulunuyor.
Çin'de ortaya çıkan COVID-19, 200'den fazla ülke ve bölgeye yayılarak salgına dönüştü.
Dünya genelinde vaka sayısı 16 milyon 650 bini aşarken, 656 binden fazla kişi hayatını kaybetti.