Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 27. Taraflar Konferansı (COP27) Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde düzenlendi.
Zirvenin odak noktası, iklim krizine karşı savunmasız ülkelerdi. Bu kapsamda, zirvede tarihi bir anlaşmaya imza atıldı. İklim değişikliğinden etkilenen gelişmekte olan ülkelere destek için "Kayıp ve Hasar Fonu" oluşturulması kararına varıldı.
Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Mehmet Somuncu, zirvenin sonuçlarını TRT Haber’e değerlendirdi.
Somuncu, Kayıp ve Hasar Fonu'nu şu sözlerle tanımladı:
"2013 yılında Polonya’nın başkenti Varşova’da düzenlenen COP19 zirvesinde iklim değişikliği ile ortaya çıkan afetler ve o afetlerin sonuçlarıyla ilgili bir kayıp-zarar mekanizması kuruldu. O zamandan bu yana kaydedilen ilerleme ve gelişmeler neticesinde COP27’de bu mekanizmanın fonu oluşturuldu.Şu anda fonda 230 milyon dolar civarında para var. Bu ileriki yıllarda daha da artacak gibi görünüyor.
Bu fon, özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin maruz kaldığı iklim değişikliğinden kaynaklı afetler sonucunda ortaya çıkan kayıp ve zararı gidermek onları maddi anlamda hem teknik açıdan hem kapasite geliştirmek amacıyla oluşturuldu.”
Kayıp ve Hasar Fonu’nun işleyişine dair detayların birkaç yıl içinde kesinleşmesi bekleniyor.
İşleyişin nasıl olacağına dair soruları yanıtlayan Somuncu, “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinde taraf ülkeler farklı statülerde. Bunların içinde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler var. Dolayısıyla bu fonun kullanımında fonu parasal anlamda destekleyecek ülkeler gelişmiş ülkeler. Fondan yararlanacak ülkeler de gelişmekte olan ülkeler olacak.
Bu fonun işleyişiyle ilgili geçici bir komite oluşturuldu. Bu komite 2023 Mart ayından itibaren çalışmaya başlayacak. Ondan sonraki aşamalarda tabi para nasıl harcanacak, nasıl bu fonda kaynak aktarılacak bütün bu düzenlemeler 1-2 seneyi bulur diye düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
Kayıp ve Hasar Fonu’nda Çin Sorunu
Çin, BM İklim Değişikliği Zirvesi’nde gelişmekte olan ülkeler kategorisinde. Ancak gerek ekonomik büyüklüğü, gerek karbon salımı açısından bugün Çin ilk sırada geliyor. Bu kapsamda BM içinde yeni bir düzenleme yapılması gerekiyor.
Somuncu, Çin'e ilişkin, “En önemli meselelerden birisi Çin. Şu anda gelişmekte olan ülkeler statüsünde. Ancak ekonomik büyüklük açısından ve karbon salımı açısından birinci sırada zaten. Buradan Çin'e bir kaynak ayrılması söz konusu olamaz; tam tersi ortaya çıkan sorunun baş sorumlularından olarak Çin'in bu fonu desteklemesi gerekir.” değerlendirmesinde bulundu.