Çin’den dünyanın geri kalanına 2020'nin ilk aylarında, hatta belki biraz daha önce yayılmaya başlayan yeni tip koronavirüs (COVID-19) kriziyle birlikte birçok sektör gibi küresel otomobil endüstrisi için de işler kötüye gitti. Çin kaynaklı parça ve ham maddelere erişimi geçici olarak kısıtlayan bir tedarik krizi olarak başlayan durum, satışların kitlesel işsizlik ve finansal belirsizlik karşısında düştüğünü gören tam teşekküllü bir talep şokuna dönüştü.
Dünyanın en büyük otomobil pazarları 2020 boyunca satışlarında önemli düşüşler gördü. Çin pazarı iyileşme yolunda en iyi noktada.
[Grafik: TRT Haber / M. Furkan Terzi]
Çin Otomobil Üreticileri Birliğine (CAAM) göre, araç satışları aralık ayında art arda dokuzuncu ayda artarak 2020 için genel düşüşü yüzde eksi 6 ile sınırladı. Bu arada, Amerika Birleşik Devletleri'nde hafif araç satışları yüzde 15 düşerken, Avrupa Birliği (AB) geçen yıl yeni binek araç tescillerinde yüzde 24 azalma yaşadı. Avrupa Birliği'ndeki otomobil satışları üzerinde benzeri görülmemiş bir etkiydi bu. 2020, otomobil talebinde en büyük yıllık düşüşü gördü.
Avrupa satış rakamlarına daha detaylı bakıldığında, bölgenin en büyük pazarlarının bazılarında durumun özellikle kötü olduğu ortaya çıkıyor. COVID-19 salgınından ağır şekilde etkilenen Fransa, İtalya ve İspanya, 2020'de sırasıyla yüzde 25,5, 27,9 ve 32,3'lük ortalamanın üzerinde satış düşüşleri gördü. AB'nin en büyük otomobil pazarı olan ve pandemiyi iyi idare eden Almanya ise Avrupa Otomobil Üreticileri Birliğine (ACEA) göre 2020'nin bu "uzun" döneminde kayıtların yalnızca yüzde 19,1 düştüğüne şahit oldu.
Alman Otomotiv Endüstrisi Birliği (VDA), 2019'a kıyasla geçen yılki aşağı yönlü (-) değişimin Rusya için yüzde 9,1 (1,6 milyon), Japonya için 11,4 (3,8 milyon), Hindistan için 17,7 (2,4 milyon) ve Brezilya için 26,7 (2 milyon) olduğunu açıkladı.
Çin, küresel otomobil üretiminin en büyük payına sahip. Dünya çapında üretilen otomobillerin dörtte birinden fazlası 2019 yılında bu ülkede üretildi. Diğer önemli üreticiler ABD, Almanya ve Japonya. Avrupa'da binek araçların çoğu Almanya'da (yaklaşık 4,7 milyon) üretiliyor, bunu İspanya ve Fransa izliyor.
İngiltere otomobil üretimi için 1984'ten bu yana en az verimli yıl
Kısa bir süre önce Avrupa Birliği ile yollarını ayıran İngiltere’deki durum da kritik.
[Grafik: TRT Haber / M. Furkan Terzi]
Çoğu sektörde olduğu gibi 2020, İngiltere otomobil üretimi için de kötü bir yıldı. İngiliz Motorlu Araç Üreticileri Topluluğu (SMMT) verilerine göre, sektör en son 80'li yıllarda görülen seviyeye geriledi. Toplamda 920 bin 928 otomobil üretim hatlarından çıktı, bu da 2019'a kıyasla neredeyse yüzde 30'luk bir düşüş anlamına geliyor. Aynı zamanda 1984'teki 908 bin 906 sayısına da yaklaştı.
SMMT Üst Yöneticisi Mike Hawes, durumun ciddiyetinin altını çizerek şunları söyledi:
"Bu veriler, pandeminin Birleşik Krallık otomotiv üretimi üzerindeki yıkıcı etkisini yansıtıyor. Salgın, fabrikaların kapanmasına neden oldu. Azalan tüketici talebi bir neslin en düşük üretiminin oluşması sonucunu doğurdu. COVID kapanmaları hayatları ve geçim kaynaklarını tehdit ediyor."
COVID-19 ile mücadele amacıyla aşılamaların yapılmasının 2021 yılına dair iyimserliği artırdığını da vurgulayan Hawes, geçen sene otomobil üretiminde yaşanan düşüşe rağmen halen İngiltere’de üretilen her 10 araçtan 8’inin ihraç edildiğini aktardı.
İngiltere için en büyük pazar Avrupa Birliği. İngiltere’nin 2020 yılında ihraç ettiği araçların yüzde 53,5’i AB’ye gitti. İkinci sırada yüzde 18 ile ABD var. Bu ülkeyi yüzde 8 ile Çin izliyor.
Türkiye’deki rakamlar rahatlattı
Türkiye otomotiv sektörü ise iç ve dış pazar performansıyla ekonomiye büyük katkı sağladı. Salgından Avrupa’ya göre daha az etkilenme var.
Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 61,3 büyüyerek 772 bin 788 seviyesine yükseldi.
.jpg)
[Grafik: TRT Haber / M. Furkan Terzi]
Otomotiv Distribütörleri Derneğinin (ODD) 2020 yılı Otomobil ve Hafif Ticari Otomobil ve Araç Pazarı Değerlendirme Raporu'na göre, 2019'u 479 bin 60'la kapatan Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazarında, geçen yıl 772 bin 788 araç satıldı. Böylece satışlar söz konusu dönemde yüzde 61,3 arttı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) de geçen yıl otomotiv endüstrisinin 25 milyar 548 milyon 566 bin dolarlık ihracat yaptığını açıkladı. İhracat verileri 2019’da 30 milyar 587 milyon 64 bin dolar ile biraz daha fazlaydı. Bu da sektörün 2019'da yüzde 3,1 azalan ihracatının geçen yıl da yüzde 16,5 gerilediğine işaret ediyor.
Türkiye, otomotiv montaj ve üretim alanında ise 17 tesis ile 18 Avrupa ülkesini geride bıraktı. AB üyeleriyle kıyaslandığında Türkiye, İspanya ile birlikte dördüncü sırada yer aldı.
Elektrikli araç yatırımı büyüyor
Bir de konunun elektrikli araç kısmı var ki buna ayrı bir başlık açmak gerekiyor. Zira birçok uzman, tahmin ve yine tahminlere dayalı raporlara göre, önümüzdeki 10 yıl yenilenebilir enerji ve elektrikli araçların dönemi olacak. 2011-2020 döneminde Türkiye'de yüzde yüz elektrikli araç sayısı 2 bin 500'ü aştı. Türkiye genelindeki otomobil satışlarında hibrit araç satışları 22 bini geçti. Uzmanlar, COVID-19 salgınının elektrikli araç kullanımına geçiş sürecini daha da hızlandıracağı görüşünde.
Son yıllarda yenilenebilir enerji bileşenlerinin nispeten ucuz fiyatları ile birlikte iklim değişikliğiyle mücadele etmenin aciliyeti, Jinko Solar ve Tesla gibi şirketlere yatırımlarda artışa neden oldu.
Yeni tahminler, elektrikli araçlara yatırımların 5 yıl içinde genel yenilenebilir enerji yatırımlarını nasıl geride bırakacağını ortaya koyuyor.
[Grafik: TRT Haber / M. Furkan Terzi]
Bloomberg medya kuruluşunun derlediği son verilere göre, 2020’de küresel olarak yenilenebilir enerjiye kabaca 304 milyar dolar, elektrikli ulaşıma 139 milyar dolar yatırım yapıldı.
Bununla birlikte öngörülen eğilim, elektrikli ulaşım yatırımlarının 2025 yılına kadar yenilenebilir enerjiyi aştığını gösteriyor. Yenilenebilir enerjiye 306 milyar dolar ve elektrikli taşımacılığa 357 milyar dolar yatırım yapılması bekleniyor.
Dünyanın dört bir yanındaki şehirler de yaygın toplu taşıma sistemlerini daha temiz, elektrikle çalışan alternatiflerle değiştirmeye başlıyor.
Sonuçta birçok kişi elektrikli “ulaşım devrimi”nin, yenilenebilir enerjinin dünya genelinde güneş panelleri ve rüzgar çiftliklerine geçişinden çok daha hızlı gerçekleşeceğini tahmin ediyor. Otomobil şirketlerinin mevcut finansal altyapısı ve ticari taşımacılığın esnekliğinin, çok daha hızlı bir değişime yardımcı olması öngörüsü var.
11.9ºC
Ankara
