DSÖ’nün başına geçen ilk Afrikalı: Tedros Adhanom

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) yeni genel direktörü olan Etiyopyalı eski siyasetçi Tedros Adhanom, tartışmalı seçim kampanyasının ardından örgütün başına geçen ilk Afrikalı olmayı başardı.

İsviçre'nin Cenevre kentindeki Dünya Sağlık Asamblesi’nin 70'inci toplantısında düzenlenen seçimlerin üçüncü turunda oyların çoğunluğunu alan Adhanom, Afrika Birliği’nin de resmi adayı olarak yarıştığı seçimde ipi göğüsledi.

Adhanom, 1965 yılında şu anda Eritre sınırları içerisinde kalan Asmara kentinde doğdu. Asmara Üniversitesi’nde tamamladığı biyoloji eğitiminin ardından 1986'da Etiyopya Sağlık Bakanlığı’nda çalışmaya başladı.

Sıtma hastalığına yönelik araştırmalarıyla tanınan Adhanom, bakanlıkta çeşitli görevler aldıktan sonra 2005 yılında Sağlık Bakanlığı görevine getirildi ve 2012 yılına kadar bu görevi sürdürdü.

2012 ve 2016 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturan Adhanom, ülkesini yurt dışında temsil etti.

3 bin 500 sağlık merkezi açtı

Adhanom'un DSÖ Genel Direktörlüğü için seçim kampanyasında en fazla önce çıkardığı şey ise ülkesinde sağlık alanında yaptığı reformlar oldu.

Ülke genelinde yaklaşık 3 bin 500 sağlık merkezinin açılmasına öncülük eden Adhanom, bu tesisler sayesinde ülkedeki çocuk ölümlerinin yüzde 70, sıtma kaynaklı ölümlerin yüzde 75, AIDS kaynaklı ölümlerin yüzde 70 ve verem kaynaklı ölümlerin yüzde 64 azalmasına yardımcı oldu.

Adhanom, bakanlık yaptığı yıllarda ülkedeki sağlık çalışanlarının sayısı yedi kat artarak 16 bin 500’den 115 bine çıktı.

DSÖ’de reform istiyor

Seçim kampanyasında beş önceliği olduğunu vurgulayan Adhanom’un en dikkati çeken vaadi ise DSÖ’de kapsamlı bir dönüşüm gerçekleştirmek istemesiydi.

Adhanom, herkesin sağlık hizmetlerine erişiminin sağlanması, acil durumlarda ulusal ve yerel müdahale kapasitelerinin güçlendirilmesi, kadın çocuk ve gençlerin sağlık hizmeti almasının kolaylaştırılması, iklim ve çevre değişikliğinin sağlık alanındaki etkilerinin dikkate alınması ve DSÖ’nün daha etkin ve şeffaf bir şekilde yapılandırılmasını öncelikleri arasında sayıyor.

Kolera vakalarını saklamakla suçlandı

Uzun yıllar uluslararası sağlık kuruluşlarında üye olarak görev yapan Adhanom hakkında seçim öncesinde en fazla tartışılan şey ülkesindeki kolera vakalarını örtbas ettiği iddiasıydı.

İngiliz aday David Nabarro taraftarları Adhanom’u Etiyopya’daki kolera vakalarını “akut sulu ishal” olarak kayda geçirmek ve böylelikle ülkesindeki kolera vakalarını saklamakla suçladı.

Adhanom, kendisine suçlamada bulunanlara “Ne pahasına olursa olsun kazanmayı amaçlayan tipik bir kolonyal zihniyete sahipler ve gelişmekte olan bir ülkenin adayını itibarsızlaştırmaya çalışıyorlar.” sözleriyle yanıt verdi.

Bakanlık görevi sırasında ülkedeki muhalefete yönelik şiddet içeren tedbirler alınmasında parmağı olduğu ileri sürülen Adhanom'un adaylığı, ülke içindeki ve dışındaki bazı Etiyopyalılar tarafından da eleştirildi.

Adhanom, 5 yıl boyunca yürüteceği Genel Direktörlük görevine 1 Temmuz'da resmen başlayacak.